Του Γιώργου Λεκάκη
Κοσμήματα, δοχεία,
βαλσαμάρια, κανάτες, πιάτα, φλυτζάνια, καράφες, βιτρώ, κουτάλες, πολυέλαιοι.
Κυματιστά, λαμπερά, εύθραυστα, πολύχρωμα, αριστοτεχνικά φιλοτεχνημένα,
εκπληκτικά όμορφα και, πάνω απ' όλα, αρχαία, τα αρχαιότερα υάλινα αντικείμενα
της συλλογής του Μουσείου Πόλης της Λιουμπλιάνα είναι χιλιάδων ετών! Η αποστολή
του μουσείου είναι να διατηρήσει την κινητή κληρονομιά του… Η συλλογή γυαλιού του
Μουσείου καλύπτει μια τεράστια χρονική περίοδο, με τα πρώτα αντικείμενα να
είναι δύο μπλε χάντρες από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου και το πιο πρόσφατο ένα
ποτήρι σαμπάνιας από την αλλαγή της τρίτης χιλιετίας…
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΣΛΟΒΕΝΙΑ. ΕΔΩ.
Για να γιορτάσουμε το Διεθνές
Έτος Γυαλιού, επιλέξαμε από τα περισσότερα από 14,000 υάλινα αντικείμενα της
συλλογής μας εκείνα που αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις ιστορίες της Λιουμπλιάνας
και μαρτυρούν την ικανότητα του δημιουργού και την υπεροχή του καλλιτέχνη.
Περιλαμβάνουν τόσο ανεκτίμητα αντικείμενα που ήρθαν στο φως απροσδόκητα κατά την
διάρκεια πρόσφατων αρχαιολογικών ανασκαφών όσο και εκείνα που μας ξυπνούν
ενδιαφέρον και για το γυαλί.
Ξεχωρίζει ένα μπλε μπωλ,
υστερορωμαϊκών χρόνων, με την ελληνική επιγραφή «Πιείτε για να ζήσετε για
πάντα, για πολλά χρόνια»!
Το υαλί ήταν το πρώτο τεχνητό
υλικό που προκάλεσε τον ενθουσιασμό των Ρωμαίων και ήταν ιδιαίτερα επιδέξιοι
στην χρήση του. Καθώς προχωρούσαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές, όλο και
περισσότερα υάλινα αντικείμενα προστέθηκαν στην αρχική συλλογή μονόχρωμων ή
πολύχρωμων ποτηριών, κύπελλων και βαλσαμαριών. Οι πρόσφατες ανασκαφές έχουν
εμπλουτίσει περαιτέρω την συλλογή από ρωμαϊκό γυαλί του μουσείου. Άλλα ανακαλύφθηκαν
κάτω από το Gosposvetska cesta, το 2018, και είναι τώρα μέρος της μόνιμης
έκθεσης του Εθνικού Μουσείου Σλοβενίας.
Στο πλαίσιο του Διεθνούς
Έτους Γυαλιού, από τον Φεβρουάριο του 2022, οι επισκέπτες του Μουσείου Πόλης
της Λιουμπλιάνα θα μπορούν να δουν τα αντικείμενα της ρωμαϊκής εποχής που
ανακαλύφθηκαν κάτω από το Dunajska cesta το 2021: Εντυπωσιακά υάλινα αγγεία,
σχεδόν άθικτα, που τοποθετήθηκαν στους τάφους των πλούσιων κατοίκων της Ημόνας,
πριν από περίπου 2.000 χρόνια.
Άλλα υάλινα αντικείμενα που
χρονολογούνται στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 17ου αιώνα
αφηγούνται μια διαφορετική εποχή και αντικατοπτρίζουν τις αλλαγμένες
πεποιθήσεις των κατοίκων της περιοχής. Ένα επιχρυσωμένο ποτήρι σε ένα λεπτό
στέλεχος, για παράδειγμα, φέρει την επιγραφή «Deus propitius esto mihi» (Δία[2], ελέησόν
με), ενώ ένα μπουκάλι για αγιασμό του 18ου αιώνα είναι διακοσμημένο
με μοτίβο περιστεριού, που συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα.
Μια όμορφη θήκη καπνού του 19ου
αιώνα, κεντημένη με υάλινες χάντρες, θα πρόσφερε μάλλον πιο κοσμική απόλαυση
στον ιδιοκτήτη της.
Από το 1880 έως το 1920, το υαλί
χρησιμοποιήθηκε επίσης ως φορέας για τα αρνητικά των φωτογραφιών.
Οι αρτ νουβώ πολυέλαιοι με
τις κρεμαστές υάλινες ράβδους και τα μενταγιόν από χάντρες δεν έχουν χάσει
τίποτε από την ομορφιά τους. Η συλλογή μας μπορεί επίσης να υπερηφανεύεται για
έργα τέχνης από υαλί, όπως ένα φθορίζον γλυπτό από πλεξιγκλάς, που
δημιουργήθηκε από τον Dušan Tršar το 1984.
Άλλα όπως βάζο, φτιαγμένο από το υαλουργείο Steklarna Rogaška, κλπ.
ΠΗΓΗ: B. Županek και U. Karer - ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ.
- Plesničar Gec L. «Steklene
zajemalke iz severnega emonskega grobišča», Arheološki vestnik
25, 1974 (1976), σελ. 35–38.
- Lazar I. «Čaša s slikanim okrasom iz Emone (Ljubljana)» στο Lazar, I. εκδ. Drobci antičnega
stekla, Koper: Univerza na Primorskem, Znanstveno-raziskovalno središče, Inštitut
za dediščino Sredozemlja, Založba Annales, σελ. 43–46, 2004.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Η Ημόνα προέρχεται από την Αιμονία χώρα, που αντιστοιχούσε - κατά προσέγγιση - στην σημερινή Θεσσαλία και επήρε το όνομά της από την Αιμόνη, η οποία στην ελληνική μυθολογία ήταν θυγατέρα του Δευκαλίωνος και της Πύρρας, άρα αδελφή του Έλληνα.
[2] Η λέξις Δίας έγινε Deus λέξη που στην εξέλιξη
σημαίνει θεός!
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook