Του Γιώργου Λεκάκη
Η ελληνική πόλις Έφεσος είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο εντυπωσιακές αρχαίες πόλεις του κόσμου. Η πολιτιστική και ιστορική της σημασία τονίσθηκε με την προσθήκη της στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 2015. Τα ερείπια της πόλεως ευρίσκονται μόλις 80 χλμ. από την Σμύρνη… - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Η άγνωστη Μικρά Ασία".
Η ανακάλυψη, σύμφωνα με την
επί κεφαλής της ανασκαφής κ. Sabine Ladstätter, είναι η πιο σημαντική που έχει
συμβεί στην αρχαία πόλη, από την ανακάλυψη των περίφημων σπιτιών της.
Η γειτονιά που ανακαλύφθηκε ευρίσκεται στην πλατεία Δομιτιανού, μια περίοπτη πλατεία ακριβώς δίπλα στο πολιτικό κέντρο της πόλεως, επί ρωμαϊκής εποχής, την Άνω Αγορά. Οι φετινές ανασκαφές αποτελούν μέρος ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος για τις αλλαγές της Εφέσου μεταξύ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Ύστερης Αρχαιότητας.
Τα βυζαντινά καταστήματα και
εργαστήρια εκτίσθησαν επάνω από ένα μεγάλο ρωμαϊκών χρόνων τετράγωνο συγκρότημα. Οι πολλοί
αυτοί επαγγελματικοί χώροι καλύπτουν μια έκταση περίπου 170 τ.μ.
Οι ερευνητές έφτασαν σε ένα
στρώμα πυρκαγιάς, πάχους περίπου 0,5 μ. το οποίο σφράγισε ένα μοναδικό
στιγμιότυπο της ζωής, εκείνης της εποχής, που διατηρήθηκε σε βάθος περίπου 3,5
μ.
Διατηρούνται επί μέρους
δωμάτια, με χιλιάδες κομμάτια κεραμικών (ολόκληρα αγγεία με υπολείμματα
θαλασσινών, στρείδια, κλπ. αμφορείς γεμάτους με αλατισμένο σκουμπρί),
βαρέλια (με ροδάκινα, αμύγδαλα, πυρήνες ελιάς, απανθρακωμένα όσπρια), και
περισσότερα από 700 χάλκινα νομίσματα και 4 χρυσά νομίσματα και χρυσά
κοσμήματα. Στην αποθήκη υπήρχαν πολυάριθμες μικρές κανάτες και κύπελλα. Μπορούμε
να υποθέσουμε ότι αποτελούσαν ένα σύνολο. Γεμάτες με κρασί, θα σερβίρονταν στην
πελατεία σε διπλανές αίθουσες (ταβέρνες)…
Με βάση τα ευρήματα, κατέστη δυνατή και η ανακατασκευή της παλαιότερης χρήσης των δωματίων. Πρόκειται λοιπόν για ένα κατάστημα μαγειρικής, μια αποθήκη, μια ταβέρνα, ένα εργαστήριο με διπλανή αίθουσα πωλήσεων και ένα κατάστημα για λυχνίες...
...και αναμνηστικά για χριστιανούς
προσκυνητές (ανακαλύφθηκαν περίπου 600 φιαλίδια). Τα φιαλιδια των
χριστιανών προσκυνητών είχαν μέγεθος μόνο μερικά εκατοστά και μπορούσαν να
φορεθούν γύρω από τον λαιμό. Περιείχαν ιερές ουσίες (όπως ιερή σκόνη, η οποία
θα μπορούσε έτσι να αφαιρεθεί από τους χριστιανικούς χώρους προσκυνήματος) - πρακτική που εξακολουθεί ακόμη και σήμερα από τους χριστιανούς!
Ωστόσο, η χρονολόγηση νομισμάτων δείχνει ότι το πολυσύχναστο αυτό βιομηχανικό - εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο τελείωσε απότομα, το έτος 614 - 615 μ.Χ. Οι επιστήμονες εικάζουν από μια στρατιωτική σύγκρουση, επειδή δεν υπάρχουν ενδείξεις σεισμού, όπως μετατοπισμένοι τοίχοι ή θολωτά δάπεδα. Οι πολυάριθμες αιχμές δοράτων και βελών που ανακαλύφθηκαν επίσης το πιστοποιούν αυτό. Τα αίτια αυτού ήταν άγνωστα πριν από αυτό. Με βάση τα νέα ευρήματα, «αυτό το σημείο καμπής στην ιστορία της πόλεως της Εφέσου θα πρέπει πιθανώς να συνδεθεί με τον Βυζαντινο-Σασανικό Πόλεμο».
ΠΗΓΗ: Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, φωτογραφίες: OeAW-OeAI/Niki Gail. «Sensational find in Ephesus:
more than 1,400-year-old district discovered», Arkeonews, 3.11.2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.11.2022.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook