Αρχαίο θρακικό πρωτότυπο του Παγκόσμιου Δένδρου! - του Γ. Λεκάκη

Αρχαίο θρακικό πρωτότυπο

του Παγκόσμιου Δένδρου

Του Γιώργου Λεκάκη

Ένας αργυρός αμφορέας θρακικής κατασκευής (τήξη, ανάγλυφα, σμίλευση, χάραξη, επιχρύσωση) - ύψους 70 εκατ. – που βρέθηκε κοντά στην Νικόπολη (νυν Ουκρανίας) στην περιοχή της αρχαίας Θράκης - του ποταμού Βορυσθένη (νυν Δνείπερου), στον Τύμβο Chertomlyk[1] – φέρει ένα «πρωτότυπο του Παγκόσμιου Δένδρου», το οποίο εν συνεχεία επιβίωσε ως «δένδρο της ζωής» και «χριστουγεννιάτικο δένδρο»…

Φιλοτεχνήθηκε στον 4^ο αιώνα π.Χ.

Το σώμα αυτού του αυγόσχημου αμφορέα, αποτελείται από δύο μέρη. Η επιφάνεια καλύπτεται εξ ολοκλήρου με ανάγλυφες και πεπλατυσμένες παραστάσεις που αποτελούν τρεις ζωφόρους:

            - Η επάνω ζωφόρος απεικονίζει γρύπες – ξεκάθαρα θρακικά μυθολογικά πτηνά, φύλακες χρυσού - να ξεσκίζουν ελάφια.

            - Η κεντρική έχει μορφές Σκυθών (λένε επισήμως) και αλόγων, που ενώνονται για να δημιουργήσουν διαφορετικές σκηνές, με την θυσία ενός αλόγου στο κέντρο.

            - Η κάτω ζωφόρος έχει στοιχεία φυτικής διακόσμησης και είναι διακοσμημένη με πουλιά και ρόδακες – κλασσικό αρχαίο ελληνικό σύμβολο.

Ο πυθμένας του αγγείου έχει τρία χείλη. Οι παραστάσεις στον αμφορέα, υποτίθεται ότι, αντανακλούν την ινδοϊρανική κοσμολογική πίστη. Αλλά εμείς ξέρουμε πως η ιερά δενδρολατρεία ξεκίνησε από την Κρήτη, απ’ όπου και διεδόθη σε όλον τον κόσμο, και απαντάται παντού στην αρχαία Ελλάδα…

Συνολικώς, στο αγγείο γνωρίζεται το «πρωτότυπο του Παγκόσμιου Δένδρου». Διότι ένα από τα βασικά μοτίβα ολόκληρης της σειράς των παραστάσεων είναι αυτό της θυσίας, όπως μαρτυρούν οι σκηνές των λυσσασμένων θηρίων, όπου ο θάνατος εκλαμβάνεται ως θυσία για την συνέχιση της ζωής. 

Ιδιαιτέρα σημασία έχει η προτομή ενός ηλιακού πτερωτού αλόγου στο σώμα του αμφορέως, η οποία ίσως προσωποποιεί την θρακική ελληνική θεότητα του Ποσειδώνος, προστάτη των αλόγων, η οποία έγινε η σκυθική Θαγκιμασάντ[2], από την οποία ξεπηδά το Ιερό Δένδρο.

Σήμερα το εύρημα ευρίσκεται στο Κρατικό Μουσείο Ερμιτάζ, Αγίας Πετρούπολης Ρωσίας.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Κωνσταντινούπολη και Αγία Πετρούπολη». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.12.2022.

            - Sedita L. «IMMAGINI D'ARTE DAI MUSEI», 20.12.2022.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

            - Chay A. - Dremin G. «Scythian Vocabulary in the Sources».

            - Ludolf St. «Die Silbervase von Nikopol aus der Kaiserlichen Eremitage», εκδ. C. Röttger, St. Petersburg / Αγ. Πετρούπολη, Kaiserl. Hofbuchhandlung H. Schmitzdorff, 1873.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Επισήμως θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα σκυθικά κουργκάν kurgan. Τον ανέσκαψε ο σλαβόφιλος Ρώσος ιστορικός και αρχαιολόγος Ivan Yegorovich Zabelin (1820 –1909). Το 1859 ο κόμης Σεργκέι Στρογκανώφ τον εκάλεσε να ανασκάψει τους σκυθικούς τύμβους στην Νότια Ρωσία και την Ταυρίδα / Κριμαία. Έτσι έσκαψε και τον τύμβο Chertomlyk.

Έγραψε «The Antiquities of Herodotus's Scythia» (1866, 1873). Ήταν μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Πετρούπολης (honoris causa) και εβοήθησε στην ίδρυση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στην Κόκκινη Πλατεία Μόσχας και προήδρευσε αυτού του ιδρύματος μέχρι το 1906.

Αλλά ο Ζαμπελίν, εθεωρείτο αυθεντία στην ιστορία της πόλεως της Μόσχας, του ρωσικού ρομαντικού εθνικισμού του 19^ου  αιώνος, στην αγιογραφία, την μοσχοβίτικη αρχιτεκτονική, την υστερο-μεσαιωνική Μοσχοβία και την «ιδιωτική ζωή του ρωσικού λαού» τον 16^ο και 17^ο αιώνα!...

[2] Οι Σκύθες, λαός της στέππας, δεν μπορούσαν να έχουν θεό της θάλασσας, διότι δεν είχαν καμμιά επαφή με την θάλασσα! Ο Ποσειδών έγινε Thagimasad / Thamimasad (Ηρόδ.) θεός του νερού, της βροχής, των καιρικών καταστροφών, ένας θεός-ιππέας με ένα πτερωτό άλογο, μια μίξη του Θράκα-ιππέα και του Πηγάσου - βλ. και Dovatur A. I., 1982, 298, Laipanov K. T., Miziev I. M., 1993, 60.

αρχαιο Θρακικο πρωτοτυπο Παγκοσμιο Δενδρο αργυρος ασημενιος αμφορεας θρακικη κατασκευη τηξη, αναγλυφα, σμιλευση, χαραξη, επιχρυσωση Νικοπολη νικοπολις ουκρανια αρχαια Θρακη ποταμος Βορυσθενης Δνειπερος Τυμβος τσερτομλυκ τσερτομλικ Chertomlyk Δεντρο επιβιωση ζωη ζωης χριστουγεννιατικο χριστουγεννα 4ος αιωνας πΧ σωμα αυγο αυγοσχημος αμφορευς, αναγλυφη πεπλατυσμενη παρασταση ζωφορος γρυψ γρυπας θρακικο μυθολογικο πτηνο φυλακας χρυσου χρυσο χρυσος ελαφι Σκυθες αλογα θυσια αλογου φυτικη διακοσμηση πουλι ροδακας – κλασσικο αρχαιο ελληνικο συμβολο αγγειο ινδοιρανικη ινδια ιραν περσια κοσμολογικη πιστη ιερη ιερα δενδρολατρεια Κρητη, μοτιβο λυσσασμενο θηριο θανατος συνεχιση προτομη πτερωτο αλογο θεοτητα θεος Ποσειδωνας, ποσειδων προστατης σκυθικη Θαγκιμασαντ / Thagimasad Ιερο ευρημα Κρατικο Μουσειο Ερμιταζ, Αγια Πετρουπολη Ρωσια σκυθια κουργκαν kurgan ανασκαφη σλαβοφιλος Ρωσος ιστορικος και αρχαιολογος Ivan Yegorovich Zabelin 1859 κομης Στρογκανωφ Στρογκανοφ Στρογγανωφ Στρογγανοφ ανασκαφες σκυθικος τυμβος Νοτια ταυριδα / Κριμαια Ακαδημια Επιστημων της Πετρουπολης honoris causa Εθνικο Ιστορικο Μουσειο Κοκκινη Πλατεια Μοσχας Ζαμπελιν, αυθεντια Μοσχα ρωσικος ρομαντικος εθνικισμος 19ος μΧ αγιογραφια, μοσχοβιτικη αρχιτεκτονικη, μεσαιωνικη Μοσχοβια ιδιωτικη ζωη ρωσικος λαος 16ος 17ος στεππα, στεπα θαλασσα Θαμιμασαντ Thamimasad Ηροδοτος νερο βροχη καιρικες καταστροφες ιππεας φτερωτο Θρακας ιππευς ιππος Πηγασος ηλιος ηλιακο

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ