Επαναπατρίσθηκε η επιτύμβια στήλη του Επικράτους στην Ελλάδα από την Βρετανία! Ήταν σε κατάλογο δημοπρασίας του Christie's! Οι «κάτοχοι» της στήλης δέχτηκαν να την παραδώσουν στο Ελληνικό Δημόσιο οικειοθελώς…

Επαναπατρίσθηκε
η επιτύμβια στήλη του Επικράτους
στην Ελλάδα από την Βρετανία!
Ήταν σε κατάλογο δημοπρασίας του Christie's!
Οι «κάτοχοι» της στήλης δέχτηκαν
να την παραδώσουν στο Ελληνικό Δημόσιο
οικειοθελώς…

Στο Επιγραφικό Μουσείο παρουσιάστηκε σήμερα από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, επιτύμβια στήλη, η οποία είχε εντοπιστεί σε κατάλογο δημοπρασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και επαναπατρίσθηκε, έπειτα από ενέργειες του ΥΠΠΟΑ και της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών.

Όπως είπε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Το Υπουργείο Πολιτισμού, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, δίνει μεγάλη σημασία στον επαναπατρισμό κάθε πολιτιστικού αγαθού που συνδέεται αναπόσπαστα με την πατρίδα μας. Πρόκειται για μια πολιτική την οποία η Αρχαιολογική Υπηρεσία ακολουθεί σταθερά και συστηματικά, με προσήλωση στον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων, η οποία έχει αποδώσει πολύ σημαντικά αποτελέσματα.

Δεν υπάρχει καθολικός κανόνας ο οποίος να ακολουθείται για όλες τις περιπτώσεις επαναπατρισμού. Κάθε περίπτωση επιστροφής και επαναπατρισμού πολιτιστικού αγαθού είναι ξεχωριστή και αντιμετωπίζεται ad hoc. Κάθε αρχαίο έργο τέχνης, το οποίο βρίσκεται παρανόμως εκτός της Ελληνικής Επικράτειας πρέπει να εξετάζεται με τα εκάστοτε δεδομένα, τα οποία διαθέτει η Υπηρεσία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της επιτύμβιας στήλης, υπήρχε το τεκμηριωτικό υλικό και η στήλη επέστρεψε ακριβώς σε έναν χρόνο. Αλλες διεκδικήσεις, συχνά δεν έχουν αίσιο πέρας, ακριβώς γιατί δεν υπάρχουν τα απαραίτητα στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν την προέλευση και την παράνομη πράξη αυτή καθεαυτή [σ.σ.: Αυτό είναι κάτι που χωρά πολλή συζήτηση και πολλή αμφισβήτηση στα λόγια της υπουργου. Διότι ο κάτοχος κλεμμένων (αρχαίων) είναι υποχρεωμένος να αποδείξει ότι τα κατέχει νόμιμα, και όχι ο νόμιμος κληρονόμος αυτών. Το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ έχει πολλά άρθρα περί αυτού. Ας τα διαβάσει...]. Κάθε περίπτωση προϋποθέτει ξεχωριστή αντιμετώπιση. Θέλω να ευχαριστήσω την Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών για τη συμβολή της σε όλους ανεξαιρέτως τους επαναπατρισμούς και εύχομαι την επόμενη χρονιά να έχουμε ακόμα περισσότερες επιστροφές πολιτιστικών αγαθών και επιτυχίες για το Υπουργείο και τις Υπηρεσίες του».

Όπως ανέφερε η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βάσω Παπαγεωργίου, «Η μαρμάρινη ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη του 4ου αι. π.Χ., η οποία απολήγει σε απλή τριγωνική αετωματική επίστεψη, είχε εντοπιστεί στον ηλεκτρονικό κατάλογο δημοπρασίας του Οίκου Christie's, που είχε προγραμματιστεί για τις 8 Δεκεμβρίου 2021. Κατά την διάρκεια ελέγχου της συγκεκριμένης δημοπρασίας από το αρμόδιο Τμήμα της ΔΤΠΠΑ, εντοπίστηκε από αρχαιολόγο του Τμήματος η στήλη και χαρακτηρίστηκε ως ύποπτη. Επειτα από έλεγχο, διαπιστώθηκε ότι η επιτύμβια στήλη της δημοπρασίας ήταν προϊόν παράνομης διακίνησης από την Ελληνική Επικράτεια, καθώς ταυτίζεται με αντικείμενο που εμφανίζεται σε τρεις φωτογραφίες άμεσα συνδεόμενες με αρχαιοκαπηλική δράση, από κατασχεθέν φωτογραφικό αρχείο (αρχείο Μπεκίνα) που είναι στην κατοχή της Υπηρεσίας από το 2006. Το σημαντικότερο στοιχείο όμως, καθοριστικό για την διεκδίκησή της με αξιώσεις ήταν το γεγονός ότι η ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη περιλαμβάνεται στον κατάλογο των κινητών μνημείων για τα οποία με βάση Απόφαση του 2017 του Δ΄ Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, που κατέστη αμετάκλητη το 2020, ο έμπορος αρχαιοτήτων G.Β. έχει κηρυχθεί ένοχος διότι τα ιδιοποιήθηκε παράνομα».

Κατόπιν πολύμηνων συζητήσεων μεταξύ των εκπροσώπων του Οίκου δημοπρασιών, που είχαν οριστεί και ως εκπρόσωποι των φερόμενων κατόχων, και της ελληνικής πλευράς που εκπροσωπήθηκε από την Αστυνομικό Σύνδεσμο της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, κ. Ελισάβετ Τούφα, και με τη συνδρομή της Art and Antiques Unit της Μητροπολιτικής Αστυνομίας και βεβαίως τις οδηγίες του ΥΠΠΟΑ δια της ΔΤΠΠΑ, οι κάτοχοι της στήλης δέχτηκαν να την παραδώσουν στο Ελληνικό Δημόσιο οικειοθελώς.

Η αετωματική επιτύμβια στήλη, έργο αττικού εργαστηρίου του 4ου αι. π.Χ., είναι από λευκό λεπτόκοκκο πεντελικό μάρμαρο. Έχει ύψος 88 εκ. πλάτος 37-35 εκ. και πάχος 10 εκ. Επιστέφεται από ελεύθερο τριγωνικό αέτωμα που έφερε κάποτε ζωγραφιστή φυτική διακόσμηση. Οριζόντια γραπτή ταινία οριοθετούσε και τον κανόνα του αετώματος στη βάση της επίστεψης. Η μετάβαση από την επίστεψη στον κορμό της στήλης επιτυγχάνεται με ιωνικό κυμάτιο, που ήταν επίσης ζωγραφιστό.

Στον κορμό της δεσπόζει εντός ορθογώνιου διάχωρου ανάγλυφη λουτροφόρος-αμφορέας, οι λαβές της οποίας ολοκληρώνονται έξω από το διάχωρο της παράστασης. Οι λεπτομέρειες των λαβών θα αποδίδονταν επίσης με χρώμα. Πάνω από το αγγείο, στο ανώτερο μέρος του κορμού της στήλης και στο μέσο του πλάτους της, είναι χαραγμένο το όνομα του νεκρού: Ἐπικράτης. Ανάμεσα από τα γράμματα υπάρχουν ίχνη γραμμάτων παλαιότερης επιγραφής, που αποξέστηκε για να εξυπηρετήσει τη επαναχρησιμοποίηση του μνημείου.

Στην κοιλιά του αγγείου απεικονίζονται σε χαμηλό ανάγλυφο δύο μορφές στην τυπική για την ταφική εικονογραφία χειρονομία της δεξίωσης. Πατούν και οι δύο σε ρηχά λαξευμένη γραμμή εδάφους. Η γυναίκα που κάθεται σε κλισμό αριστερά της παράστασης δίνει το χέρι σε νεαρό αγένειο ιματιοφόρο άνδρα που στέκεται όρθιος μπροστά της. Ο άνδρας θα πρέπει σύμφωνα με την επιγραφή να ταυτιστεί με τον νεκρό Επικράτη(*).

ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:

(*) Με το όνομα αυτό είναι γνωστοί:

            - Ο Επικράτης ο Συπαλήττιος, από τον Συπαληττό ή Συπάληττο (Δήμος Συπαληττίων ή Δήμος Συπαληττέων) αρχαίο οικισμό και δήμο της Κεκροπίδος Αττικής.

            - Ο Επικράτης ο Αμβρακιώτης (νυν Άρτα) διάσημος ποιητής της μέσης κωμωδίας

Και

            - Ο Επικρατης ο στρατηγός του Ιωάννου Υρκανού (αρχιερέα του Ναού των Ιουδαίων μετά από τον θάνατο του πατρός του, Σίμωνος) που έμεινε στην Ιουδαία, μαζί με τον Καλύμανδο, για να συνεχίσουν τον πόλεμο, μετά την κατάληψη της Σαμάρειας.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ (κρατήθηκε η ανορθογραφία του υπουργείου), ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.12.202.

Επαναπατρισμος επιτυμβια στηλη του Επικρατους Ελλαδα Βρετανια καταλογο δημοπρασια κριστι κριστις Christie Christie's κατοχος Ελληνικο Δημοσιο Επιγραφικο Μουσειο Υπουργος Πολιτισμου Μενδωνη, Ηνωμενο Βασιλειο ΥΠΠΟΑ πολιτιστικα αγαθα πολιτικη Αρχαιολογικη Υπηρεσια αρχαιοτητων, κανονας πολιτιστικο αγαθο αρχαιο εργο τεχνης, παρανομια προελευση επιστροφη μαρμαρινη ενεπιγραφη 4ος αιωνας πΧ απλη τριγωνικη αετωματικη επιστεψη, ηλεκτρονικος Οικος 2021 ελεγχος αρχαιολογος υποπτη παρανομη διακινηση αρχαιοκαπηλια Μπεκινα 2006 κινητο μνημειο αποφαση 2017 Δ Πενταμελες Εφετειο Αθηνων, αμετακλητη 2020, εμπορος αρχαιοτητων ενοχος ιδιοποιηση παρανομη Αστυνομια Ελληνικη Πρεσβεια Λονδινο, Μητροπολιτικη Αστυνομια αετωμα αττικο εργαστηριο λευκο λεπτοκοκκο πεντελικο μαρμαρο πεντελη ελευθερο τριγωνο ζωγραφιστη φυτικη διακοσμηση Οριζοντια γραπτη ταινια επιστεψη κορμος ιωνικο κυματιο, ζωγραφιστο ορθογωνιο διαχωρο αναγλυφη λουτροφορος αμφορεας, λαβη παρασταση χρωμα αγγειο, ονομα νεκρος Επικρατης γραμματα γραμμα αποξεση επαναχρησιμοποιηση τυπικη ταφικη εικονογραφια χειρονομια της δεξιωσης λαξευμενη γραμμη εδαφους γυναικα κλισμος αριστερα χερι νεαρος αγενειος ιματιοφορος ανδρας ορθιος δεξιωση Συπαληττιος, Συπαληττος Συπαληττος δημος Συπαληττιων Συπαληττεων αρχαια οικισμος Κεκροπιδος Αττικης Συπαλητιος, Συπαλητος Συπαλητος δημος Συπαλητιων Συπαλητεων αρχαιος Κεκροπιδας Αττικη Κεκροπις Κεκροπιδα Αμβρακιωτης Αμβρακια αρτα αρτας αρτινος διασημος ποιητης μεση κωμωδια στρατηγος Ιωαννης Υρκανος αρχιερευς αρχαιερεας Ναος των Ιουδαιων Σιμωνας Ιουδαιοι Σιμων Ιουδαια, Καλυμανδος, πολεμος, καταληψη Σαμαρεια σαμαρια
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ