Ο Αίνος[1] της αρχαίας
Θράκης είναι μια από τις μακροβιότερες πόλεις της ελληνικής ιστορίας!
Εγνώρισε τόσο την ευημερία,
όσο και την ικανότητα να επιβάλλεται στους γείτονές της, στην κοιλάδα του ποταμού
Έβρου.
Συνδυάζοντας τον λατρευτικό
και πολιτιστικό «φάκελλο» του Αίνου, θα επικεντρωθούμε στον Ερμή - ως
αιγαιοπελαγίτικη (*) θεότητα - μετά στις Νύμφες και στις λατρείες των υδάτων
(συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Έβρου) και, τέλος, στην ελληνική ορθοδοξία, τόσο
ακμάζοντας κατά τους βυζαντινούς και ακόμη και στους οθωμανικούς χρόνους, μέσα
και γύρω από την πόλη του Αίνου.
ΠΗΓΗ: Ομιλία της Lilyana Yordanova / École française d’Athènes «Villes millénaires : transformations de l’urbanisme de Sofia et d’Enez depuis l’Antiquité à l’époque ottoman», Introduction: Serdica-Sredec-Sofia : problématiques et enjeux de la recherche sur la topographie sacrée, 13.12.2022. Anca Dan Professeure attachée à l’ENS, chargée de recherche au CNRS. Continuités et ruptures religieuses en Thrace égéenne: le cas d’Ainos. Σεμινάριο / Hybrid seminar / Séminaire hybride / Salle des conférences de l’EFA, Didotou 6 / Αίθουσα διαλέξεων της ΓΣΑ, Διδότου 6 / EFA Conference room, Didotou 6. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.12.2022.
[1] Αίνος > Ainos, Aenus - παραφρασμένη σήμερα ως… Enez
- Ενεζ, στην ανατολική όχθη του Έβρου, στην (ευρωπαϊκή) Τουρκία…
- Με το ίδιο όνομα απαντάται
- πόλη της Κοίλης Συρίας,
- βουνό της Σάμης Κεφαλονιάς,
- ποταμός στην Ελβετία, την Αυστρία και την Γερμανία (Αίνος > Aenus > En > Inn),
- ποταμός στην Γαλλία (Αιν, L'Ain), κ.ά.
- Αλλά και λαός στην Ιαπωνία (Ainu)…
Αρχικώς η πόλις ελέγετο Πολτύμβρια / Πολτίμβρια (θρακικό όνομα, σχετικό με την Ίμβρο, νήσο του Ερμού – βλ. Γ. Λεκάκης «ΙΜΒΡΟΣ παιπαλόεσσα - το νησί του Ερμού» - Ο Ερμής εικονιζόταν και σε νόμισμα (ασημένιο τετράβολο) της Αίνου (412 – 365 π.Χ.).).
Αργότερα ονομαζόταν και
Άψινθος.
Οι πρώτοι άποικοι ήταν
Έλληνες από την Αλωπεκόννησο. Αργότερα περισσότεροι άποικοι ήλθαν από την
Μυτιλήνη - ήταν αιολική αποικία - βλ. Ηρόδοτος (7.58) και Θουκυδίδης, Ψευδο-Σκύμνος
και Σκύμνος Χίος (696) - και την Κύμη – βλ. Στέφ. Βυζάντιος.
Ο μυθικός και επώνυμος
ιδρυτής της αρχαίας ελληνικής πόλης του Αίνου ήταν ο Αινείας (**), υιός του θεού
Απόλλωνος και πατέρας της Κύζικου.
Ως σύμμαχος των Αθηνών, ο
Αίνος συνέδραμε στην Μάχη της Σφακτηρίας (425 π.Χ.) και έστειλε δυνάμεις και στην
Σικελική Εκστρατεία το 415! Η πόλη ευημερούσε μέσω του εμπορίου και της
γεωργίας και, ως μέλος της Α Δηλιακής Συμμαχίας, όπου πλήρωνε υψηλούς
φόρους.
Επέρασε στον Λυσίμαχο της
Θράκης, μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και στην συνέχεια κατελήφθη από
την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών. Έγινε κτήση του Πτολεμαϊκού Μακεδονικού Βασιλείου, από τον
Φίλιππο Ε΄ της Μακεδονίας (200 π.Χ.), και αργότερα από τον Αντίοχο τον Μέγα, των Ατταλιδών της Περγάμου, ο
οποίος την έχασε από τους Ρωμαίους (185 π.Χ.), οπότε οι Ρωμαίοι ανακήρυξαν τον
Αίνο ελεύθερη πόλη και ήταν ακόμα ελεύθερη πόλη έως και επί Πλινίου του
Πρεσβύτερου.
Στην ύστερη αρχαιότητα η
πόλις ήταν έδρα επισκοπής και πρωτεύουσα της μικρής επαρχίας της Ροδόπης. Ο αυτοκράτωρ
Ιουστινιανός Α' επέκτεινε τα τείχη της πόλεως και την έκανε φρούριο.
(**) Πιθανώς λόγω της
ομοιότητας των ονομάτων, ο Βιργίλιος έβαλε τον Αινεία να ιδρύει την πόλη, μετά
την καταστροφή της Τροίας. Αλλά ο Αίνος προϋπήρχε της Αλώσεως: Ο Πείρος, που
ηγήθηκε των Θρακών - συμμάχων της Τροίας - καταγόταν από τον Αίνο - βλ. Ομήρου «Ιλιάδα».
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις". Αρποκρατίων, Ηρόδοτος
(Δ' 90), Λεξ. ΣΟΥΔΑΣ, Στράβων (7.7.1), Ομήρου «Ιλιάς» 4,520, Προκόπιος (De
Aedificiis 4, 11, 1-5).
(*) Το Αιγαίο συμβολίζεται με την ομόρριζη αίγα στα νομίσματά της πόλεως.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook