Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Athanasius Kircher (1602 –1680)
ήταν Γερμανός Ιησουίτης λόγιος και πολυμαθής. Μεταξύ 1614 - 1618, έμαθε αρχαία
ελληνικά και εβραϊκά στο κολλέγιο των Ιησουιτών στην Φούλντα. Εδημοσίευσε
περίπου 40 σημαντικά έργα, κυρίως στους τομείς της συγκριτικής θρησκείας, της αιγυπτιολογίας[1], της
θεωρίας της μουσικής, της γεωλογίας, του μαγνητισμού, της αριθμολογίας, και της
ιατρικής. Λέγεται ο «Leonardo da Vinci της Γερμανίας». Είχε τιμηθεί με τον τίτλο "Master of a Hundred Arts".
Ο Kircher ήταν
ο πρώτος που είπε πως τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά συνδέονταν με το αρχαίο ελληνικό
αλφάβητο.
Στον χάρτη του σημειώνει την ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ.
Προσοχή στον προσανατολισμό:
Ο Βοράς είναι προς τα κάτω, και όχι προς τα πάνω,
όπως συνηθίζεται στους σημερινούς χάρτες.
Στο δίτομο έργο του «Mundus Subterraneus, quo universae denique naturae divitiae» («Υπόγειος Κόσμος, όπου όλα τα πλούτη της φύσης»), που εξεδόθη το 1664 – 1678, έχει έναν ασυνήθιστο χάρτη της Νότιας Αμερικής σημειώνει μια γιγάντια λίμνη (φανταστική;) στα βουνά των Άνδεων.(*)
 |
| ΠΗΓΗ: Vintage Maps, @vintagemapstore. |
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.1.2017.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Fairfield Osb. H. «From the Greeks to Darwin: An Outline of the Development of the Evolution Idea», εκδ. MacMillan, Λονδίνο, 1902, σελ. 106.
(*) Να πρόκειται για
υπερβολική παρουσίαση της ούτως ή άλλως επιβλητικής λίμνης Τιτικάκα[2]; Μιας
μεγαλειώδους ιεράς λίμνης γλυκού νερού στα βουνά των Άνδεων, στα σύνορα Βολιβίας
– Περού; Της υψηλότερης (υψόμετρο 3.812 μ.) πλεύσιμης[3] λίμνης
στον κόσμο; Της μεγαλύτερης λίμνης στην Νότια Αμερική;
Έχει συνολική επιφάνεια 8,400
τ.χλμ. Το μεγαλύτερο βάθος της είναι 280 μ. Το μεγαλύτερο πλάτος της είναι 80 χλμ.
Το λυώσιμο των πάγων των
Άνδεων την τροφοδοτεί μέσω 5 ποταμών (Ράμις, Κοάτα, Ιλάβε, Ουανκανέ και Σούτσεζ) κ.ά. μικρότερων.
Στην λίμνη Τιτικάκα, πριν από
την άφιξη των Ίνκας, βρέθηκαν τα ερείπια ενός - υποβρύχιου πλέον - ναού, 1.000 -
1.500 χρόνων, που πιθανότατα εκτίσθη από τους Tiwanaku. Τα ερείπιά του έχουν διαστάσεις
200 Χ 50 μ. Ο ναός συνοδευόταν από ένα χωριό, δρόμους, πεζούλες για την γεωργία
και έναν τοίχο αντιστήριξης 800 μ. Ευρέθη το 2000, από μια ομάδα διεθνών
αρχαιολόγων.
Η λίμνη έχει πολλά νησιά
(περισσότερα από 40), όπως τα Ούρος[4], το
Αμαντάνι[5], το Τακίλε[6], το Νησί
του Ηλίου[7], το Νησί
της Σελήνης[8], το Σουρίκι[9], το Chelleca,
κ.ά.
Η λίμνη Τιτικάκα φιλοξενεί
περισσότερα από 530 υδρόβια είδη.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλ. «Oedipus
Aegyptiacus» (1652 - 1654), μια τεράστια μελέτη της αιγυπτιολογίας
και της συγκριτικής θρησκείας.
[2] Titicaca / Titiqaqa
Qucha / Chuquivitu / Chucuito.
[3] Το μεγαλύτερο σκάφος που επέπλεε στην λίμνη ήταν το
2,425 τόνων (ΗΠΑ), και 79 μ. μήκους «SS Ollanta». Σήμερα, το μεγαλύτερο σκάφος
είναι η παρόμοιου μεγέθους φορτηγίδα Manco Capac, της Peru Rail.
[4] Uros ή Uru, γνωστά και ως «πλωτά νησιά», μικρά, τεχνητά νησιά. Πολλά από τα νησιά αυτά έχουν διαστάσεις 15 Χ 15 μ. Κάθε νησί
περιέχει πολλά αχυρένια σπίτια, που συνήθως ανήκουν σε μέλη μιας μεγάλης
οικογένειας, παρατηρητήρια, και άλλα κτήρια.
Τα περισσότερα από τα νησιά Uros ευρίσκονταν κοντά στην μέση της λίμνης,
περίπου 14 χλμ. από την ακτή. Αλλά το 1986, μια μεγάλη καταιγίδα κατέστρεψε πολλά
νησιά, και κάποια ξανακτίσθηκαν πιο κοντά στην ακτή. Οι Ούροι / Ούριοι κατάγονταν
από τον Αμαζόνιο. Το 2011, μετρήθηκαν 1.200 Ούροι που ζούσαν σε ένα αρχιπέλαγος
60 τεχνητών νησιών, στην δυτική γωνία της λίμνης, κοντά στο Πούνο, το
σημαντικότερο λιμάνι της Τιτικάκα στο Περού. Τα νησιά είναι τουριστικό αξιοθέατο
του Περού. Οι Uros ζουν από το κυνήγι, το ψάρεμα, την μεταφορά επισκεπτών στα
νησιά με σκάφη, και την χειροτεχνία τους.
[5] Amantani: Κατοικείται από 4.000 ανθρωπους (10
κοινότητες) ομιλητές της γλώσσας κέτσουα. Είναι περίπου κυκλικό νησί 15 χλμ.)
Έχει δύο βουνοκορφές (Pachatata = Πατέρας Γη και Pachamama = Μητέρα Γη). Αρχαία
ερείπια ευρίσκονται στις κορυφές και των δύο βουνών. Οι πλαγιές των λόφων είναι
φυτεμένες με σιτάρι, πατάτες και λαχανικά. Μακριοί πέτρινοι φράχτες χωρίζουν τα
χωράφια. Βόσκουν βόδια και πρόβατα. Δεν υπάρχουν αυτοκίνητα και ξενοδοχεία.
[6] Taquile: Λοφώδες νησί (5,5 Χ 1,6 χλμ., έκταση 5,72
τ.χλμ.), που βρίσκεται 45 χλμ. ανατολικά του Puno. Είχε χρήση και φυλακής επί ισπανικής
αποικίας, αλλά και τον 20ό αι. Το 1970 περιήλθε στην ιδιοκτησία των κατοίκων του
(των Taquileños), που κατοικούν στο νησί από τότε. Ο σημερινός πληθυσμός είναι
περίπου 2.200 άτομα. Το υψηλότερο σημείο του νησιού είναι 4.050 μ. επάνω από
την επιφάνεια της θάλασσας. Το κύριο χωριό ευρίσκεται στα 3.950 μ. Ερείπια
προ-Ίνκας ευρέθησαν στο υψηλότερο μέρος του νησιού και αρχαίες αγροτικές αναβαθμίδες
στις πλαγιές των λόφων. Φημίζεται για την χειροτεχνική του παράδοση, η οποία
θεωρείται υψηλότατης ποιότητος (η «Taquile and Its Textile Art» ανήκουν στα «Αριστουργήματα
της Προφορικής και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας» UNESCO). Το
πλέξιμο γίνεται αποκλειστικά από άνδρες, ξεκινώντας από την ηλικία των οκτώ. Οι
γυναίκες κατασκευάζουν αποκλειστικά νήματα και υφαίνουν.
Ο τουρισμός άρχισε την
δεκαετία του 1970…
Διοικούν την κοινωνία τους με βάση τον κοινοτικό κολεκτιβισμό και τον ηθικό κώδικα των Ίνκας
«ama sua, ama llulla, ama qhilla»
«μην κλέβεις, μην λες ψέματα, μην είσαι τεμπέλης»
Το νησί χωρίζεται σε έξι τομείς (suyus). Η οικονομία βασίζεται στην αλιεία,
στην καλλιέργεια (πατάτας) και στον τουρισμό (40.000 τουρίστες / χρόνο).
[7] Isla del Sol: Κατά την θρησκεία των Ίνκας, ο θεός Ήλιος
πιστεύεται ότι γεννήθηκε σε αυτό το νησί.
Νησί στην βολιβιανή
πλευρά της λίμνης. Έχει τακτικές συνδέσεις με βάρκα με την πόλη Copacabana της
Βολιβίας. Ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της λίμνης. Έδαφος σκληρό, και βραχώδες,
λοφώδες νησί. Δεν υπάρχουν μηχανοκίνητα οχήματα ή ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι. Η
κύρια οικονομική δραστηριότητα των περίπου 800 οικογενειών του νησιού είναι η γεωργία,
η αλιεία και ο τουρισμός.
Πάνω από 180 αρχαία ερείπια
υπάρχουν στο νησί. Τα περισσότερα από αυτά χρονολογούνται στην περίοδο των
Ίνκας (15ος αι. μ.Χ.) Ανάμεσα σε αυτά τα ερείπια ο Ιερός Βράχος, ένα κτήριο που
ομοιάζει με κρητικό λαβύρινθο (το Chinkana / Kasa Pata / Pilco Kaima). Υποβρύχιες
αρχαιολογικές έρευνες (βλ. Johan Reinhard 1987 – 1992) στα ανοιχτά του Νησιού έφεραν
στο φως προσφορές των Ίνκας και Tiahuanaco - εκτίθενται στο
μουσείο του χωριού Challapampa.
[8] Isla de la Luna: Ανατολικά του μεγαλύτερου νησιού του
Ηλίου. Και τα δύο νησιά ανήκουν στην Βολιβία. Σύμφωνα με θρύλους και την
μυθολογία των Ίνκας, εδώ ο Viracocha διέταξε την ανατολή του φεγγαριού! Τα
ερείπια ενός ναού των Ίνκας (;) - του Mamakuna - καταλαμβάνουν την ανατολίτικη
ακτή.
Οι αρχαιολογικές
ανασκαφές δείχνουν ότι οι Tiwanaku (650 - 1000 μ.Χ.) έκτισαν έναν σημαντικό ναό
εδώ. Κεραμικά αγγεία τοπικών αξιωματούχων που χρονολογούνται από αυτήν την
περίοδο έχουν ανασκαφεί σε νησιά της λίμνης Τιτικάκα. Δύο από αυτά βρέθηκαν τον
19ο αιώνα - σήμερα ευρίσκονται δυστυχώς ακόμη στο Βρετανικό Μουσείο
του Λονδίνου! Οι αρχαίες κατασκευές που φαίνονται σήμερα στο νησί χτίστηκαν από
τους Ίνκας (1450 - 1532) ακριβώς πάνω από τις προηγούμενες των Tiwanaku.
[9] Suriqui / Suriki: Εδώ επιβιώνει ακόμη η τέχνη της
κατασκευής σκαφών από καλάμια - τουλάχιστον επιβίωνε μέχρι το 1998. Τεχνίτες
από το εβοήθησαν τον Thor Heyerdahl στην κατασκευή πολλών από τα έργα του (Reed
boat Ra II, Tigris, κ.ά.).
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook