Ο ΝΙΟΥΤΣΙΚΟΣ
ΚΑΛΙΝΟ ΡΑΝΤΟ
Ρυθμός 7/8. Στην Ανατολική Ρωμυλία αυτός ο ρυθμός χορεύεται μπογντάνος. Στην Μακεδονία τα συρτά είναι 7/8 . Στην Πελοπόννησο ο καλαματιανός. Ο
μπογντάνος εχορεύετο στό Μεγάλο καί Μικρό Μοναστήρι τήν άνοιξη.
Γιά πήτε τήν κυρούλα μου
καλέ νου ράντου(*) ντουλμπέρου.
Νά βγή στό παραθυρίτσι
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου.
Παραθυρίτσι ν’ αργυρό
καλέ νου ράντου ντουλμπέρου
ν’ αργυρό τ’ κλειδωμένο ιά
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
Νά ακούης τούν κούκου πού λαλεί
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
τούν ακούω μάλιμ τούν ακούω
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
Τούν ακούω άμ δέν τούν βλέπω
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
μ’ εφάει η γής σου τό κορμί
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
Κι’ αυτά τά λιανομέρμηγκα
καλέ νου ράντου ντουλμπέρου
μ’ έφαγαν τήν γλωσσίτσα μου
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
Καί τούτου τού παλιόφιδου
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου
μ’ εφάει τά ματούδια μου
καλέ νού ράντου ντουλμπέρου.
(*) Ράντο = Χαρίκλεια.
ΚΟΥΚΟΥΝΟΥΔΑ
Ρυθμός 7/8 χορός μαντηλάτος
Σήκω κουκουνούδα μ’
έρχεται η μάνα σ’
δέν μπορώ μάνα μ’
δέν μπορώ μέ πονούν τά κόκκαλα.
Σήκω κουκουνούδα μ’
έρχεται η μπάτι σ’
δέν μπορώ μάνα μ’
δέν μπορώ μέ πονούν τά κόκκαλα.
Σήκω κουκουνούδα μ’
έρχεται η τάτου σ’
δέν μπορώ μάνα μ’
δέν μπορώ μέ πονούν τά κόκκαλα.
Σήκω κουκουνούδα μ’
έρχεται η αγορού σ’
όπαλα μάνα μ’ όπαλα
γιάιναν καί τά κόκκαλα.
ΠΩΣ ΠΙΑΝΕΤΑΙ Η ΑΓΑΠΗ
Ρυθμός 6/8. Μετά τό τέλος τού τραγουδιού, ο ρυθμός ανεβαίνει (γίνεται πιό γρήγορος), γιά νά χορευθή ο τσέτσος. Σε πολλές περιοχές τής Ανατ. Ρωμυλίας, συναντάται καί σάν τραγούδι’ ζωναράδικος χορός στήν Ανατολική Ρωμυλία καί στήν Θράκη. Από τό Μεγάλο Μοναστήρι. Ακολουθεί τσέτσος τόν οποίον εχόρευαν στό Μικρό καί Μεγάλο Μοναστήρι καί τό Άνω Μπουνάρ.
Εγώ τώρα είδα καί
‘μαθα
πώς πιάνιτι η
αγάπη.
Από τά μάτια
πιάνεται
στά χείλη
κατιβαίνει
Κι’ από τά χείλη
στή καρδιά
ριζώνει καί δέν
βγαίνει.
Καί στή καρδιά
ερίζωνε
σάν τό κομμάτι
μπαγωνιά.
Τά χιόνια πέφτουν
στά βουνά
κι’ όλα αναούν(1)
καί τρέχουν.
Τό φκόμ(2) τό
ντέρτι καί τό πάθι
δέν αναλύ δέν
τρέχει.
Τό φκόμ τό ντέρτι
καί τό πάθι
κανείς νά μή τό
μάθι.
Ούτε Τούρκος κι’
ούτε Ρωμιός
κι’ ούτε πούς τούς
Ντουσμανέοι(3).
1. Αναούν = λειώνουν,
2. Φκομ = δικό μου,
3. Ντουσμανέοι (ντουσμάνης / δουσμανης) = εχθρός.
ΠΩΣ ΤΟ ΤΡΙΒΟΥΝ ΤΟ ΠΙΠΕΡΙ
Μπαϊντούσκα σέ ήχο πλάγιο Δ΄. Μέρος του «Καλογέρου» τό οποίο γίνεται κάθε Δευτέρα τής Τυρινής εβδομάδος, στην Αγία Ελένη Σερρών και στην Μελίκη Βερροίας Ημαθίας, από τούς πρόσφυγες από τό Κωστί Αγαθουπόλεως.
Πώς τό τρίβουν τό πιπέρι τού διαβόλου οι καλογέροι
έτσι νά γιά, μωρέ έτσι νά γιά, έτσι νά γιά τό τρίβουνε,
έτσι νά γιά τό τρίβουνε καί τό πιπερίζουνε.
Μέ τό γόνατο τό τρίβουν καί τό ψιλοκοπανίζουν
έτσι νά γιά, μωρέ, έτσι νά γιά, έτσι νά γιά τό τρίβουνε,
έτσι νά γιά τό τρίβουνε καί τό πιπερίζουνε.
Σηκωθήτε παλληκάρια μέ σπαθιά καί μέ δοξάρια
έτσι νά γιά, μωρέ, έτσι νά γιά, σκάλουσι τ΄αμάξι πάν’ στή βαγιά(*).
Μέ τή μύτη τους τό τρίβουν καί τό ψιλοκοπανίζουν
έτσι νά γιά, μωρέ, έτσι νά γιά, έτσι νά γιά τό τρίβουνε,
έτσι νά γιά τό τρίβουνε καί τό πιπερίζουνε.
Σηκωθήτε παλληκάρια μέ σπαθιά καί μέ δοξάρια
έτσι νά γιά, μωρέ, έτσι νά γιά, σκάλουσι τ’ αμάξι πάν’ στή βαγιά.
(*) βαγιά ή βραγιά= αυλακιά, χωμάτινο εμπόδιο.
ΠΑΙΝΕΜΕΝΗ
Ρυθμός 4/4. Ζωναράδικος, ή Τραμπανιστός.
Τήν έχω παινεμένη
τήν έχω μητροξακουστή
πρωταρραβωνιασμένη
στό νιό τόν Κωσταντή.
Τόν Κωσταντή δέν θέλει
πού τσάκσε τό τριπόδ’
θέλει τόν Παναγιώτη
τόν γραμματικό.
Έλα βρέ Παναγιώτη
νά ζήσουμε μαζί,
μάνα μου θά σέ κάνη
καινούργιο μαγαζί.
Έλα βρέ Παναγιώτη
νά πάμε στό ραβδά
Μάνα μου θά σέ κάνη
ραβδιώτικο μπαμπά.
ΡΑΝΤΙΛΕ
Ρυθμός 6/8 χορός ζωναράδικος
Τσαλιά κι’ αγκάθια
πάτησα ράντιλε
ώσπου νά σ’ αγαπήσω, ράντιλε.
Καί τώρα πού σ’ αγάπησα ράντιλε
μού λένε νά σ’ αφήσω ράντιλε.
Καινούργια αγάπη αγάπησα ράντιλε
παληά δέν αστοχιέται ράντιλε.
Παληός πλοχός, μέ σέπεται ράντιλε
καινούργιος δέν τ’ αρνιέται ράντιλε.
ΣΟΥΜΠΕΤΙ
(Τρώτε φίλοι μ’ και πίνετε)
Επιτραπέζιο τραγούδι ελευθέρου ρυθμού. Το έπαιζαν καί τό τραγουδούσαν σέ όλη τήν Ανατ. Ρωμυλία. Πάντα, σέ όλες οι κοινωνικές εκδηλώσεις, άρχιζαν μέ ένα από αυτά τα επιτραπέζια.
Τρώτι φίλοι μ’ καί πίνετε
καί γώ θά τραγουδήσω
καί τί τραγούδι νά σάς πώ
ν’ αρέση η αφεντιά σας.
Χίλιες φορές ορκίστηκα
νά μή σάς τραγουδήσω
αλλά γιά τό χατίρι σας
τόν όρκο θά πατήσω.
Τ’ ΑΔΕΡΦΙΑ (Ντούσκο)
Ρυθμός 6/8. Ζωναράδικος χορός ο οποίος - στίς πιό πολλές περιπτώσεις - γυρίζει σέ τσέστο, δηλ. επιταχύνεται ο ρυθμός. Ο τσέστος, θυμίζει πολλά από τά ηπειρώτικα τραγούδια τά οποία στό τελείωμα τών στροφών οι κλαρινίστες τά γυρίζουν σέ πωγωνήσια («Πωγωνήσια γυρίσματα). Τραγούδι από τό Μεγάλο Μοναστήρι. Ο δέ τσέστος εχορεύετο στό Μεγάλο καί Μικρό Μοναστήρι καί στό Άνω Μπουνάρ.
Ανάθεμά του πού θά πή
τ’ αδέρφια δέν πονιούνται.
Τ’ αδέρφια σκίζουν τά βουνά
καί δέντρα ξεριζώνουν.
Δυό αδέρφια είχαν μιά αδερφή
στόν κόσμο ξακουσμένη.
Τήν φθόναγε η γειτονιά
τή ζήλευε η χώρα.
Τή ζήλευε καί ο χάρος
καί πάει γιά νά τήν πάρη.
Άνοιξε κόρη μ’ άνοιξε
‘τοιμάσου νά σέ πάρω.
Άσε με χάρε μ’ άσε με
σήμερα μή σέ παίρνεις.
Ταχιά Σαββάτο νά λουστώ
τήν Κυριακή ν’ αλλάξω.
Καί τή Δευτέρα από ταχιά
έρχομαι μοναχή μου.
Απ’ τά μαλλιά τήν άρπαξε
η κόρη σκούζει καί κλαίει.
Νά καί τ’ αδέρφια πούρχονται
απ’ τίς ψηλές ραχούλες.
Τό χάρο κυνηγήσανε
τή κόρη ελευθερώσαν.
ΤΟ ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΛΟ
ΤΡΙΑ ΚΟΡΤΣΟΥΔΙΑ
Ρυθμός
2/4, χορός ζωναράδικος
Τρία κορτσούδια
‘ραβωνιασμένα
‘ραβωνιασμένα κι παντρεμένα
μήνα τριγούσαν κι τραγουδούσαν
ένα τραγούδι κι άλλο τραγούδι
πάν’ στό τραγούδι
κι άλλο τραγούδι
Κάθηται νέος νά
συριανήση
νά συριανήση νά
κυνηγήση
δέν κυνηγούσε
λαγούς κι ελάφια
μόν’ κυνηγούσε δυό μαύρα μάτια.(*)
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook