Η νήσος ΘΗΡΑ, η Θήβα, ο θηρευτής και το θηρίο! - του Γ. Λεκάκη

Η νήσος ΘΗΡΑ, η Θήβα,

ο θηρευτής και το θηρίο…

Του Γιώργου Λεκάκη

Η Θήρα, πριν την μεγάλη ηφαιστειακή καταστροφή της, ήταν μία νήσος στρογγυλή και γι’ αυτό την έλεγαν Στρογγύλη, όπως δεκάδες στρογγυλά νησιά μας.

Αργότερα απαντάται και με τα επίθετα: Καλλίστη[1] / Καλλιστώ (= η ομορφότερη), Φιλητέρη / Φιλωτέρα, Καλαυρία(*), Καρίστη, Τευσία, Ρήνεια, Θηραμένη και εν τέλει Θήρα στα κλασσικά χρόνια.

Το όνομα Θήρα το επήρε από τον αρχαίο Σπαρτιάτη Θήρα, ο οποίος έφτασε στο νησί με Δωριείς από την Σπάρτη, και το αποίκησε πρώτος – προφανώς μετά την έκρηξη του ηφαιστείου, δηλ. περίπου τον 16^ο - 15^ο αι. π.Χ. και όχι τον 9^ο αιώνα, όπως λένε, διότι τότε το νησί κατοικείτο και άρα δεν θα ήταν ο πρώτος οικιστής.

Ο Θήρας ήταν υιός του βασιλέως των Θηβών, Αυτεσίωνος (εκ Καδμείας Θηβών, εγγονός του Τισαμενού και απόγονος του Θερσάνδρου) απόγονος του Αργείτη Κάδμου. Η αδελφή του, Αργεία, είχε νυμφευτεί τον Αριστόδημο, αρχηγέτη των Αιγειδών, γενάρχη των βασιλικών δυναστειών των Δωριέων, που εγκαταστάθηκαν στην Σπάρτη.

Ο Θήρας με Λακεδαιμονίους και Μινύες(**), μετώκησε στην Θήρα.

Όμως όλες οι ετυμολογίες των τοπωνυμίων έχουν τρεις αφετηρίες:

            - Ανθρωπονυμικές, δηλ. από έναν άνθρωπο, ήρωα ή ακόμη και θεό, που σχετίζεται με αυτήν την περιοχή: Λ.χ.: Όπως είπα παραπάνω, από τον Θήρα.

            - Περιγραφικές, δηλ. από μια ιδιότητα, ιδιαιτερότητα, μύθο που σχετίζεται με αυτήν την περιοχή: Λ.χ. ο Απολλώνιος Ρόδιος (3^ος αιώνας π.Χ.) έγραψε πως ο Βοιωτός Εύφημος[2] επήρε από τα χέρια του θαλασσίου δαίμονος Τρίτωνα έναν βώλο γης, και έριξε στο Αιγαίο πέλαγος. Από αυτόν δημιουργήθηκε η νήσος Θήρα. Αυτός ο γεώμυθος συνδέει Θήρα και Τριτωνίδα χώρα. Και πράγματι, οι Θηραίοι έκαμαν αποικίες στην Κυρηναϊκή!

Το όνομα αυτό (θήρα), πέραν την αλήθειας της ιστορίας, συνάδει και με ένα γεωλογική ιδιαιτερότητα (χαρακτηριστικό), αφού η ρίζα του ονόματος της νήσου είναι η θηρ- από  την οποία προκύπτει η λέξις θηρεύω, θηρίον (= άγριο ζώο > πάνθηρ). Έτσι πάνσοφα πίσω από το όνομά της κρύβεται η γνώση ότι σ’ αυτό το νησί κατοικεί ένα ιδιαίτερο θηρίο, που δεν είναι βέβαια άλλο, από το ηφαίστειό της…

Και, τέλος,

            - Σχηματικές, δηλ. από το σχήμα / εικόνα της περιοχής, ιδίως εάν αυτήν την δούμε από ψηλά!!!

Πολλές φορές ισχύουν και τα τρία!

Έτσι και η Θήρα, εάν την δει κανείς από ψηλά, ομοιάζει με έναν θηρευτή (καβούρι < κάβειρο) έτοιμο να συλλάβει με τις δαγκάνες του το νησί της Θηρασιάς… Οι δε κάβειροι ζούσαν μέσα σε κάβες (σπήλαια), όπου άναβαν τις φωτιές τους, για να κατεργαστούν τα μέταλλα, με τα οποία ο θεός Ήφαιστος έφτιαχνε τα ηφαιστότευκτα έργα του, δηλ. μέσα σε ηφαίστεια, όπως όντως είναι η νήσος Θήρα… Σχεδόν απίστευτο να μην υπήρχε καβείριο ιερό στο νησί… - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ,

Όλα αυτά χάνονται όταν την λέμε… Σαντορίνη…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «ΑΙΓΑΙΟ: Ετυμολογίες  Νήσων», 2008. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.1.2023.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Καλλίστη την έλεγαν οι Φοίνικες Έλληνες, απόγονοι του Αργείτη Φοίνικα, έμποροι της φοινίκης, οι οποίοι είχαν ιδρύσει αποικία στο νησί, και έμειναν 8 γενιές – βλ. Ηροδότου «Ιστορίαι», IV.147. Σήμερα υπάρχει χωριό Φοινικιά στην Θήρα.

[2] Ήρωας της Αργοναυτικής Εκστρατείας, υιός του θεού Ποσειδώνος και της Μηκιονίκης [Κελαινώ την έλεγαν στον Ορχομενό οι Μινύες(**)], κόρης του Γίγαντα κυνηγού Ωρίωνος - ΔΕΙΤΕ ομιλία του Γ. Λεκάκη για τον Ωρίωνα, ΕΔΩ. Ο υιός του θεού της θάλασσας είχε το χάρισμα να μπορεί να περπατά πάνω στα κύματα!

(Υπάρχει και άλλος Εύφημος, υιός της Ευρώπης, κόρης του Τιτυού).

(*) Καλαυρεία, Καλαυρία ήταν και το όνομα ενός των δύο νησιών του Πόρου Τροιζηνίας Σαρωνικού. Το επίθετο μαρτυρά και εγκατάσταση Τροιζηνίων εκ Πόρου στην Θήρα. Ένας άλλος Εύφημος ήταν υιός του Τροιζήνα, αρχηγός των Κικόνων Θρακών, σύμμαχος των Τρώων στον Τρωικό εμφύλιο των Ελλήνων Πόλεμο, όπου σκοτώθηκε από τον Αχιλλέα (ή από τον Αίαντα) - βλ. Ομ. Ιλ. Β.

νησος ΘΗΡΑ, Θηβα, θηρευτης θηριο ηφαιστειακη καταστροφη νησι στρογγυλη στρογγυλο επιθετο Καλλιστη Καλλιστω ομορφοτερη, Φιλητερη / Φιλωτερα, Καλαυρια, Καριστη, Τευσια, Ρηνεια, Θηραμενη κλασσικα χρονια αρχαιος Σπαρτιατης Θηρας, Δωριεις Σπαρτη, αποικια εκρηξη του ηφαιστειου, 16ος - 15ος αιωνας πΧ 9ος πρωτος οικιστης βασιλιας των Θηβων, Αυτεσιωνας Αυτεσιων Καδμεια Θηβαι Τισαμενος απογονος Θερσανδρος Αργειτης αργειτες αργος Καδμος Αργεια, Αριστοδημος, αρχηγετης Αιγειδες γεναρχης βασιλικη δυναστεια Δωριεων Σπαρτης Λακεδαιμονιοι Μινυες μετοικεσια ετυμολογιες τοπωνυμιο Ανθρωπονυμικα, ανθρωπος ηρως ηρως θεος Περιγραφικη ιδιοτητα, ιδιαιτεροτητα, μυθος ελληνικη μυθολογια Απολλωνιος Ροδιος 3ος Βοιωτος βοιωτια Ευφημος χερια θαλασσιος δαιμονας δαιμων θαλασσα Τριτωνας τριτων βωλος γης, γη γαια Αιγαιο πελαγος γεωμυθος γεωμυθολογια Τριτωνιδα χωρα τριτωνις Κυρηναικη λιβυη αφρικη αληθεια ιστορια γεωλογια χαρακτηριστικο θηρ θηρευω, θηριον αγριο ζωο > πανθηρ ονομα κρυφη γνωση ηφαιστειο Σχηματικη σχημα / εικονα περιοχη αεροφωτογραφια απο ψηλα καβουρι < καβειρος δαγκανα Θηρασια καβειροι καβα σπηλαιο φωτια κατεργασια μεταλλο θεος Ηφαιστος ηφαιστοτευκτα εργα ηφαιστεια, καβειριο ιερο ιερον Σαντορινη ετυμολογια Νησων Φοινικες ελληνες, απογονοι Αργολιδα αργολις Φοινικας, φοινξ εμποριο γενια Ηροδοτος Ιστοριαι Αργοναυτικη Εκστρατεια Ποσειδωνας Ποσειδων Μηκιονικη Κελαινω Ορχομενος βοιτωιας Γιγαντας γιγας κυνηγος Ωριωνας ωριων υπερφυσικο χαρισμα περπατημα πανω στα κυματα Ευρωπη, Τιτυος Καλαυρεια, Πορος Τροιζηνιας Σαρωνικου Τροιζηνια Σαρωνικος Τροιζηνας, τροιζην τροιζηνα αρχηγος Κικονες Θρακες θρακη συμμαχος τροια Τρωες Τρωικος εμφυλιος Ελληνων Πολεμος, ελληνες Αχιλλεας Αιαντας Ομηρου Ιλιας Αχιλλευς Αιας Ομηρος Ιλιαδα Τροιζηνιοι ποριωτες Φοινικια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ