Βρέθηκε το ιερόν Σκυλίου Διός και θολωτός αδιατάρακτος τάφος με περισσότερα από 250 αγγεία!!! - του Γ. Λεκάκη

Βρέθηκε το ιερόν Σκυλίου Διός

και θολωτός αδιατάρακτος τάφος

με περισσότερα

από 250 αγγεία!!!

Του Γιώργου Λεκάκη

Το χωριό Ρωτάσι[1] Κρήτης, σε υψόμετρο 280 μ. απέχει 51 χλμ. από το Ηράκλειο, την πόλη του Ηρακλή στην Κρήτη.

Στον λόφο που καλείται Ροτασανή Κεφάλα (= λόφος, στα νότια του χωριού), έκειτο η αρχαία πόλη Ρύτιον ή Ρυτιασσός (πελασγικό τοπωνύμιο) ή Ρυτιάσιον, από την οποία και ονοματίζεται, και την οποία αναφέρει ο Όμηρος[2], μαζί με την Φαιστό, στον Κατάλογο των Πλοίων στην «Ιλιάδα»!

Η αρχαία κρητική πόλις ήταν ανεξάρτητος μέχρι την (κακώς λεγομένη) ελληνιστική περίοδο.

Η πόλη υπετάγη στην Γόρτυνα (αποικία Αρκαδων), και παρήκμασε[3].

Σε επιγραφή ρωμαϊκών χρόνων αναφέρεται Ρυτιασίων Κώμη με σεβαστό ιερόν Σκυλίου Διός(*):

ἱερεὺς Διὸς [Σκυλίο]υ τῆς

Ῥυτιασίων κώ[μης καὶ Πύ]ργου

Φλ(άουιος) Ἀστεῖος τοῖς [․․․․․․]η̣σοις

IC I xxix 1 Crete

Σώζονται τμήματα αρχαίων τειχών, δεξαμενές, κ.ά. Ευρέθησαν χάλκινα εργαλεία (σμίλες, κόπτες, τσεκούρια κλπ.) και όπλα (στην θέση Ασπρολίβαδα, από την α΄ και την β΄ Υστερομινωική Εποχή), προϊστορικός οικισμός, εκτεταμένο νεκροταφείο (γεωμετρικών χρόνων, στην θέση Φαρμακαρά), ενώ ανασκάφηκε γεωμετρικών χρόνων θολωτός αδιατάρακτος τάφος (!),με περισσότερα από 250 αγγεία (κάλπες που περιέχουν την τέφρα των νεκρών!), κλπ. Ο εν λόγω τάφος χρησιμοποιήθηκε από την πρωτογεωμετρική περίοδο μέχρι την αρχή της (κακώς λεγομένης από τους αρχαιολόγους) «ανατολίζουσας» γεωμετρικής. Ευρέθησαν επίσης σιδερένια όπλα, περόνες, πόρπες, αργυρές και χρυσές καρφίτσες και χρυσά δαχτυλίδια, κ.ά. Τέλος, ένας άλλος κυκλικός τάφος ανακαλύφθηκε κάτω από την εκκλησία Ταμπαρά, στα ανατολικά του Ρωτασίου.

Και τα ερείπια τριών βυζαντινών εκκλησιών, με ίχνη τοιχογραφιών. Η αρχαία κώμη κατοικείτο, αν και ασήμαντη, και στα βυζαντινά χρόνια. Οι πολίτες αναγκάσθηκαν να φύγουν από αυτήν, μετά από μια πανώλη που προεκλήθη από έντομα.[4]

(*) Ιερόν Σκυλίου Διός δεν μαρτυράται αλλαχού. Ίσως μαρτυρά λατρεία του Κυνός (και) στην Κρήτη.

Στην Κρήτη υπάρχει ο Κάστελος της Σκιλούς στην Σκιλλού / Σκιλλούντα ή Καλλονή Ηρακλείου (ή Φρούριο του Καταλαγαρίου, ή Παλαιόχωρα / Παλαιοχώρα), στο Καταλαγάρι Ηρακλείου. Στην δε Ηλεία υπήρχε η πόλις Σκιλλουντία ή Σκιλούς, στην περιοχή της Σκιλουντίας. Ίσως, λοιπόν, η περιοχή να ήταν μια ευρύτερη αποικία  / σχέση Ηλείων - Αρκάδων στην Κρήτη.

Αμφότερα δεν φαίνεται να έχουν σχέση με το Ρώτασι. 

Και τα δυο όμως σημαίνουν κάτι άγριο:

        - Ο μεν σκύλιος προέρχεται από το ζώο κύων / σκύλος / σκύλλος (σκύλλω = ξεσκίζω, ενοχλώ πολύ, σκυλιάζω),

        - η δε ρίζα σκιλ- / σκιλλ- φανερώνει επίσης κάτι άγριο (σκιλλοκεμμύδα, κλπ.).

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

            - Βυζάντιος Στέφ. «Εθνικά», s.v., Νόννος «Διον.» 13.233, Πλίνιος «Φυσ. Ιστορία», 4.20.

            - Guarducci M. «Inscriptiones Creticae», I, 304.

            - «Κρητικά Χρονικά», Θ΄, 567.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Ροτάσι, Rutasi, Rottassi, Rhytion. Το εθνικό: Ρυτιάσιος, Ρυτιάσιοι > Ροτάσοι, Ρωτάσοι. Νυν του Δήμου Αρχανών - Αστερουσίων Μονοφατσίου Ηρακλείου Κρήτης.

[2] Βλ. Β,648.

[3] Βλ. Στράβων «Γεωγρ.» x, σελ. 479, εκδ. Isaac Casaubon's.

[4] Βλ. Κλ. Αιλιανός.

ιερον Σκυλιου Διος αρχαιος θολωτος αδιαταρακτος ταφος αρχαια αγγεια χωριο Ρωτασι Κρητης Ηρακλειο λοφος Ροτασανη Κεφαλα πολη Ρυτιον Ρυτιασσος πελασγικο τοπωνυμιο, Ρυτιασιον,ομηρος Φαιστος, Καταλογος νεων Πλοιων Ιλιαδα Ρωτασανη πολις Ρυτιο Ρυτιασος πελασγοι τοπωνυμια, Ρυτιασιο,Ιλιας κρητικη πολεις ανεξαρτητος ελληνιστικη εποχη περιοδος Γορτυνα γορτυς αποικια Αρκαδων, αρκαδες αρκαδια επιγραφη ρωμαικα χρονια Ρυτιασιων Κωμη ιερο Σκυλιος Διας ζευς τειχη δεξαμενη χαλκινα εργαλεια σμιλη, κοπτης, κοπιδι τσεκουρι οπλα οπλο θεση Ασπρολιβαδα, Υστερομινωικη Εποχη προιστορικος οικισμος, προιστορια νεκροταφειο γεωμετρικα Φαρμακαρας Φαρμακαρα ανασκαφη γεωμετρικη αγγειο καλπη τεφρα νεκρος πρωτογεωμετρικη αρχαιολογια ανατολιζουσα σιδερενια περονη, πορπη, αργυρη και χρυση καρφιτσα χρυσο δαχτυλιδι κυκλικος ταφοι εκκλησια ΙΝ ιερος ναος Ταμπαρα, Ταμπαρας ερειπια βυζαντινη εκκλησια τοιχογραφια βυζαντινα βυζαντιο φυγη πανωλις πανωλη εντομα Βυζαντιος Νοννος Διονυσιακα Πλινιος κρητικες επιγραφες Κρητικα Χρονικα Ροτασι, ρουτασι Rutasi, ροττασι Rottassi, Ρυτιασιος, Ρυτιασιοι > Ροτασοι, Ρωτασοι Δημος Αρχανων - Αστερουσιων Μονοφατσιου Ηρακλειου Κρητη Αρχανες - ορη Αστερουσια Μονοφατσι Ηρακλειον Μονοφατσιο Στραβων Αιλιανος ηρακλης ηλιακης επισκοπος αρκαδιας αντωνινοι 1916 1915 1948 ιερευς Διος ιερεας Πυργος Φλαουιος Αστειος φλαβιος φλαβουιος Καστελος Καστελλος της Σκιλους Σκιλλου Σκιλλουντα Καλλονη Ηρακλειου Φρουριο του Καταλαγαριου, Παλαιοχωρα / Παλιοχωρα Καταλαγαρι Ηλεια Σκιλλουντια ή Σκιλους, Σκιλουντια αγριο σκυλος ζωο κυων / σκυλι σκυλλος σκυλλω ξεσκιζω, ενοχλω σκυλιαζω σκιλλοκεμμυδα, Καστελι Καστελλι της Σκιλλους Σκιλου Σκιλλουντας Σκιλουντια Σκιλλους, Σκιλλουντια αγρια σκυλοι ζωα κυνας / σκυλλι σκυλια σκυλω ενοχληση σκυλλιαζω σκιλοκεμμυδα, κεμμυδα λατρεια του Κυνος κυνας κυνα

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ