Το νησί του Οδυσσέα (Ιθάκη) και η Πόλις του Οδυσσέα (Λισσαβώνα) είναι στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος! - του Γ. Λεκάκη

 Το νησί του Οδυσσέα (Ιθάκη)

και η Πόλις του Οδυσσέα

(Λισσαβώνα)

είναι στο ίδιο

γεωγραφικό πλάτος!

Του Γιώργου Λεκάκη

Το νησί της Ιθάκης κατοικείται από τα παλαιολιθικά χρόνια, αλλά επιβεβαιωμένα τουλάχιστον από την 4^η χιλιετία π.Χ.

Κατά την μυκηναϊκή περίοδο ήταν η έδρα μικρού βασιλείου που κυβερνούσε ο περίφημος βασιλιάς Οδυσσέας.

Κατά την επιστροφή του, από τον Τρωικό εμφύλιο των Ελλήνων πόλεμο, ο Οδυσσέας, περιπλανήθηκε σχεδόν παντού στον δυτικό κόσμο. Ανάμεσα στα λιμάνια που άραξε και ίδρυσε πόλεις, που φέρουν ακόμη του όνομά του (Οδυσσός – σήμερα παραφρασμένα Οδησσός), Θάλασσα του Οδυσσέα, κλπ.

Αλλά όσον αφορά την Ιβηρική χερσόνησο, όπου πριν τον Οδυσσέα είχαν περάσει και ο Ηρακλής και οι Αργοναύτες, τοπωνύμια σχετικά με αυτόν και το πέρασμά του υπάρχουν:

            - στην Τουρδητανία (Ανδαλουσία)[1] αναφέρεται ίδρυση πόλεως με το όνομα Οδύσσεια. Η Οδύσσεια της Ιβηρικής ευρίσκετο στην αρχαία Τουρδητανία στα ορεινά της θρακικής(5*) αποικίας Άβδηρα (> Adra). Υπήρχε ναός της θεάς Αθηνάς – αγαπημένης του Ιθακησίου ήρωος - με αφιερώματα από ναυτικούς. Ίσως είναι παραφρασμένα η σημερινή κωμόπολη Ugíjar της Γρανάδας, κοντά στην Αλμερία. Ή η Λόχα (Loja), επίσης της Γρανάδας, ή κοντά στην Σεβίλλη.

Και

            - στην Λουζιτανία (< λουζ / luz, λουξ / lux(*) < λύκειο = φως > νυν Πορτογαλία) η Λισσαβών / Lixbõa(*) / Lisbon / Olisippo / Olissipona / Lissoppo / Ulyssippo < Ὀλισσιπών, Ὀλισσιπόνα < Οδυσσεύς+πόλη.[2] Κι αυτή έχει κατοίκηση από την νεολιθική περίοδο. Απ’ αυτήν την εποχή σώζονται θρησκευτικά και ταφικά μνημεία, μεγαλιθικά, ντολμέν και μενίρ (σαν κι αυτά που υπάρχουν στην Ανωγή της Ιθάκης), και σε περιοχές αλλά και στην περιφέρεια της Λισσαβώνος. Οι Κέλτες[3] φτάνουν την 1η χιλιετία π.Χ. (900 π.Χ.)[4], και αναμείχθηκαν με αυτόύς που ήδη κατοικούσαν στην περιοχή, δημιουργώντας έτσι τοπικές φυλές Κέμψους Cempsi και Σέφες.[5]

Άλλο αποδεικτικό στοιχείο είναι ότι και οι δύο ευρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος:

                                            - ΛΙΣΣΑΒΩΝ 38°43′31″N 09°09′00″W

                                                    - ΙΘΑΚΗ 38°22′N 20°43′E

            - ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ: 38° 25΄Ν.

Για το ίδιο γεωγραφικό πλάτος ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΩΝ ΙΘΑΚΗΣ και ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΩΝ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΕΔΩ.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.5.2015.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

            - López Cuevillas F. «La civilización céltica en Galicia». Του ιδίου «Os oestrimnios, os saefes e a ofiolatría en Galiza».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] ΠΗΓΕΣ: Αρτεμίδωρος(**) Εφέσιος, Ασκληπιάδης Μυρλεανός, Ποσειδώνιος, Στράβων (Γεωγραφικά, βιβλίο Γ΄,2.13).

(**) Elícegui El. G. «El nuevo Papiro de Artemidoro y la interpretación arcaizante del Geógrafo», στο «Koinòs lógos: homenaje al profesor José García López», επιμ. Mariano Valverde Sánchez, Esteban Antonio Calderón Dorda, Alicia Morales Ortiz, τ. 1, 2006.

[2] ΠΗΓΕΣ: Μαρτιανός Καπέλλα(***), Π. Μελας (Ισπανός γεωγράφος), Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Σολίνος, Στράβων,

            - (***) Stahl W. H., E. L. Burge, R. Johnson (June 1992). «Martianus Capella and the Seven Liberal Arts: The Marriage of Philology and Mercury», Vol. II. Columbia University Press. 1992.

            - Burstein E., Elbl M. M. (επιμ.). «The Meaning of the Toponym 'Lisbon'», εκδ. Portuguese Studies Review, 2019.

            - Delmas A., N. Penn «Written Culture in a Colonial Context: Africa and the Americas 1500–1900», εκδ. BRILL, 2011.

            - Ferreira Em., Cabello J. (1998). «Lisbon», εκδ. Casa Editrice Bonechi, 1998.

            - Malcolm J. «Lisbon, City of the Sea: A History», εκδ. Bloomsbury, 2019.

            - Mendes de Almeida J. (1992). «De Olisipo a Lisboa: estudos olisiponenses», εκδ. Cosmos, 1992.

            - Smith W.  «Dictionary of Greek and Roman Geography», εκδ. Walton and Maberly, Λονδίνο, 1854.

            - Whitfield P. «Cities of the World: A History in Maps», εκδ. University of California Press, 2005.

[3] Παλαιότερα έλεγαν ότι είναι φυλές του «πολιτισμού Hallstatt», που ξεκίνησαν από την σημερινή έκταση Γερμανίας-Τσεχίας!

[4] Βλ. H. H. Tardio.

[5] Λέγονται Sefes / Saefes και λένε ότι ήταν Κελτίβηρες. Αλλά ετυμολογούνται από την ελληνική λέξη όφις > Οφίοι > Οφιούχοι > Οφιούσα η χώρα. (Οι Έλληνες αποκαλούσαν την επικράτεια των Σαιφών Ιβηρική Οφιούσα - είχαν σχέση με Κρήτη;). Η λατρεία τους ήταν ανιμιστική / οφιολατρική. Μαρτυρείται από τις αναπαραστάσεις φιδιών σε πολλές από ακροπόλεις τους [Baldoeiro στο Trâs-os-Montes, Penalba στο Campo Lameiro, Troña στο Ponteareas (4ος - 2ος αι. π.Χ.)]. Χαρακτηριστική η «Πέτρα του Φιδιού» του Γκοντομίλ επάνω στην οποία τυλίγεται ένα πτερωτό φίδι 1,5 μ. Ήταν λαός της Εποχής του Σιδήρου, που κατοικούσε στην νότια Γαλικία και στην Πορτογαλία. Επήραν την περιοχή με την βία από τους προηγούμενους ηγεμόνες Οσισμίους [οι οποίοι «εκδιώχθηκαν από τα εδάφη τους από εισβολή φιδιών, αδειάζοντας αυτήν την γη ακόμα και από το ίδιο το όνομά της»(4*)]. Έσμιξαν με τους Αιστριμνίους / Oestrimnios και εδημιούργησαν τους Γάλους / τον Γαλαϊκό λαό (> Πορτο-Γαλία).

Ζούσαν στις ακτές της σύγχρονης Πορτογαλίας και της Γαλικίας, κατά μήκος του Βισκαϊκού κόλπου, στις πηγές του ποταμού Έβρου(5*), ενώθηκαν με άλλες φυλές κατά μήκος του Duero από την Νουμαντία / Numantia στον Ατλαντικό Ωκεανό, εγκαταστάθηκαν κοντά στον Κέμψο κατά μήκος της νότιας ακτής του Τάγου / Lisso(*) [Λίσσος ποταμός υπάρχει και στην Θράκη(5*)] / Lucio(*) / Taxo / Tahoe, κλπ. Ήταν γείτονες των Κυνητών (λάτρεις του Κυνός / Σειρίου), της ορεινής περιοχής Οφιούσας / Ophiussa (κοντά στις εκβολές του Τάγου), κοντά στο νησί Ποιτανιον / Poetanion – βλ. Ρωμαίο συγγραφέα Rufus Festus Avieno(4*) / Avienius «Ora Maritima» (4ος αι.) και Adolf Schulten.

Από τις φυλές των Σαιφών της Γαλικίας ξεχωρίζουν:

            - οι Grovios (κατοικούσαν από το Tui έως την νότια ακτή της εκβολής του Αρούσου / Arousa),

            - οι Ναρβάσιοι / Narbasios (Ourense),

            - οι Βιβαλοί Bibalos (Viana do Bolo),

            - οι Λιμιοί / Limics (A Limia) και

            - οι Quarquernos (Λουτρά Bande).

Στην Πορτογαλία ζούσαν επίσης:

            - οι Lubenos (Monção),

            - οι Turodos (Τουρόδιοι < Ρόδιοι;)

            - οι Nemetatos (Chaves και Braga),

            - οι Luancos (Tras os Montes) και

            - οι Coelerno (Beira Alta).

Ο πολιτισμός της Γαλικίας προέκυψε ως αργή εξέλιξη του γηγενούς πληθυσμού με τους Έλληνες εκπολιτιστές του και όχι από την εισβολή των λαών της Κεντρικής Ευρώπης!

Το γαλαϊκό πάνθεον είχε περισσότερους από 60 θεούς: Δύο υπέρτατες θεότητες (Candiedo και Decertios, ηλιακού χαρακτήρα), Cariociecus ή Bodus (θεός του πολέμου), Cosus, Aernus, Edovius (θεός των ιαματικών υδάτων του Caldas de Reis), Tameobrigus, Banduaetobrigus, Poemana (θεά που λατρεύονταν στο Lugo) και Bandua / Bandia, η Λευκή Κυρία (η τελευταία όπως απαντάται και σε άλλες μυθολογίες και της Ν. Αμερικής). Τα ηλιακά μοτίβα (τρισκελίδες, τετρασκελίδες και αγκυλωτοί σταυροί, ξεχωρίζουν στις ακροπόλεις Briteiros, Santa Trega και Troña, στην ομάδα πετρογλυφικών της Portela da Laxe του Cerdedo-Cotobade.

Οι Γαλίκιοι-Πορτογάλοι Κέλτες ελάτρευαν έναν ανώνυμο θεό, τις νύκτες με πανσέληνο, τραγουδώντας μπροστά στα σπίτια τους. Ήταν μεγάλοι μάντεις. Είχαν διαβάσει τους αρχαίους συγγραφείς. Οι Κέλτες που κατοικούσαν στην Γαλικία ήταν άθεοι και λάτρευαν τις δυνάμεις της φύσεως – βλ. Στράβων.

νησι Οδυσσεα Ιθακη Πολις του Οδυσσεας Λισσαβωνα γεωγραφικο πλατος Ιθακης κατοικηση παλαιολιθικη εποχη νεολιθικη 4η χιλιετια πΧ μυκηναικη περιοδος εδρα βασιλειο βασιλιας Οδυσσευς βασιλευς Τρωικος εμφυλιος πολεμος Ελληνων Οδυσσεως, περιπλανηση δυτικος κοσμος λιμανι Οδυσσος παραφραση Οδησσος, Θαλασσα Ιβηρικη χερσονησος, Ηρακλης Αργοναυτες, τοπωνυμιο Τουρδητανια Ανδαλουσια Οδυσσεια θρακικη αποικια Αβδηρα αντρα αδρα Adra αρχαια θρακη ναος θεα Αθηνα Ιθακησιος ηρωας αφιερωματα ναυτικος παραφρασμενα κωμοπολη ουγκιγιαρ ουγκιλιαρ Ugíjar Γραναδα Αλμερια λοχα λογια λοτζια Loja Σεβιλλη Λουζιτανια λυκειο = φως Πορτογαλια Λισσαβων / Lixboa λισμπον λισμποα Lisbon ολισιππο Olisippo ολισσιπονα Olissipona Lissoppo λισσοππο Ulyssippo ουλυσιππο ολισσιπων, ολισσιπονα λισαβων λισσαβονα λισαβονα θρησκευτικο ταφικο μνημειο μεγαλιθικο, ντολμεν και μενιρ, Κελτες 1η χιλιετια πΧ 900 φυλη Κεμψοι κεμπσοι Cempsi Σεφες Ανωγη ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΑΙ ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΕΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ βοιωτια αρτεμιδωρος Εφεσιος, εφεσος Ασκληπιαδης Μυρλεανος, Ποσειδωνιος, Στραβων Γεωγραφικα παπυρος Papiro Artemidoro Μαρτιανος Καπελλα Μελας Ισπανος γεωγραφος, Πλινος ο Πρεσβυτερος, Σολινος, φυλες πολιτισμού Hallstatt, χαλστατ χαλλσταττ Γερμανια Τσεχια Κελτιβηρες ελληνικη λεξη οφις > Οφιοι > Οφιουχοι > Οφιουσα Ελληνες Σαιφες Οφιουσσα λατρεια ανιμιστικη / οφιολατρικη οφιολατρεια φιδι ακροπολη μπαλντοειρο Baldoeiro ταρς ος μοντες Tras os Montes, πεναλμπα Penalba καμπο λαμειρο Campo Lameiro, τρονα τρονια Trona πονταερεας Ponteareas 4ος - 2ος αιωνας πΧ Πετρα του Φιδιου οφεως Γκοντομιλ πτερωτο φιδια λαος Εποχη Σιδηρου, Γαλικια Οσισμιοι εισβολη φιδιων, ονομα Αιστριμνιοι Oestrimnios Γαλοι Γαλαικος Πορτο Γαλια Βισκαικος κολπος πηγες ποταμος εβρος ντουερο Duero νουμαντια / Numantia Ατλαντικος Ωκεανος, Κεμψος Ταγος / λισσος λισσο λισο Lisso / λουτσιο Lucio / ταξο Taxo / ταχος ταχοε Tahoe, κυνητες λατρεις Κυνας Ophiussa Ποιτανιον / Poetanion Ποιτανιο Ρωμαιος συγγραφεας αβιενος αβιενο αβιενιους Rufus Festus Avieno / Avienius 4ος μΧ σουλτεν Schulten γκροβιος γκροβιοι Grovios τουι Tui εκβολες Αρουσας / αρουσα αρουζα Arousa Ναρβασιοι / Narbasios ουρενσε Ourense Βοιβαλοι Bibalos βιβαλοι Viana do Bolo, βιανα ντο Βολο μπολο βολος Λιμιοι / Limics A Limia λιμια Quarquernos Λουτρα Bande μπαντε κουαρκουερνος λουμπενος Lubenos λουβηνοι Moncao μοντσαο τουροδος Turodos Nemetatos νεμετατος νεμετατοι σαβες Chaves μπραγκα Braga λουανκος Luancos Tras τρας os Montes κελερνο κελερνοι Coelerno μπειρα αλτα Beira Alta γηγενεις πληθυσμος εκπολιτιστες Κεντρικη Ευρωπη γαλαικο πανθεον πανθεο 60 εξηντα θεοι υπερτατη θεοτητα καντιεντο καντιεδο Candiedo ντεκερτιος δεκερτιος Decertios, ηλιακος χαρακτηρας ηλιακη ηλιος καριοκιεκος Cariociecus μποντους βοδους Bodus θεος του πολεμου, πολεμος κοσους κοζους κοσος κοζος Cosus, αιρνος αιρνους ερνος ερνους Aernus, εδωβιος εντοβιος Edovius ιαματικα νερα υδατα καλντας ντε ρεις Caldas de Reis ταμεοβριγος Tameobrigus, μπαντουαιτοβριγος μπαντουετοβριγος βριγος Banduaetobrigus, ποιμανα πιμανα Poemana θεα λουγκο Lugo μπαντουα βαντουα βανδουα Bandua / μπαντια βαντια βανδια Bandia, Λευκη Κυρια μυθολογια Νοτια νοτιος Αμερικη ηλιακο μοτιβο συμβολο τρισκελις, τετρασκελις τρισκελιδα, τετρασκελιδα τετραγαμμα γαμμαδιο γαμμαδιον αγκυλωτος σταυρος μπριτειρος Briteiros, σαντα τρεγκα Santa Trega θρονια πετρογλυφικο πορτελα ντα λαξε Portela da Laxe κερντεντο κοτομπαντε Cerdedo Cotobade Γαλικιοι Πορτογαλοι Κελτες ανωνυμος νυκτα πανσεληνος, τραγουδι μαντης αθεοι μαντεια δυναμεις της φυσεως φυσης φυση σειριος τουροδιοι ροδιοι ροδος 

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ