Του Γιώργου Λεκάκη
Στο ΠΟΛΥ ΣΠΑΝΙΟ έργο του Girolamo Albrizzi [1] «Esatta notitia del Peloponeso, volgarmente penisola della Morea, divisa in otto provincie, descritte geograficamente, dove si legge l’ origine
de primi habitanti con li nomi, che diedero
alle provincie,
città, & altro con sue istorie,
& acquisti fatti dalla Serenissima Republica di Venetia, dall’ anno 1684 sino al dì presente» / «Ακριβείς σημειώσεις για την Πελοπόννησο, κοινώς
γνωστή ως χερσόνησος του Μοριά, χωρισμένης σε οκτώ επαρχίες, γεωγραφικά
περιγραφομένη, όπου διαβάζουμε την καταγωγή των πρώτων κατοίκων με τα ονόματα,
που έδωσαν τις επαρχίες, πόλεις και άλλα με τις ιστορίες της και τις αγορές,
που έγιναν από την Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, από το έτος 1684 έως
σήμερα», που εξεδόθη στην Βενετία, το 1687 υπήρχαν οι εξής αναδιπλούμενες χαλκογραφίες:
2) «Citta di Patra»,
3) «Coron, preso dall’Arme Ven.»,
4) «Navarino, preso dalle Arme Venette»
καί
5) «Citta di Modon, assediata e presa dall’Armi della Serma Repca di
Venetia l’an(n)o 1686».
Το έργο ήταν σε σχήμα 4ο (234
x 163 χλστ.),
A6 B-S4, 143 σελ. Δίχρωμος ὁ τίτλος, χαλκόγραφο οἰκόσημο ἐκτός
κειμένου (τοῦ Christian Ernst von Brandenburg-Bayreuth), ἀναδιπλούμενος χάρτης («Morea», 435 x 545 χλστ.)[2] καί
5 ἀναδιπλούμενες χαλκογραφίες, 15 χαλκόγραφες ἀπόψεις ἐντός κειμένου (μία ὁλοσέλιδη,
οἱ ὑπόλοιπες ἡμισέλιδες ἤ μικρότερες, κάποιες τοποθετημένες 2 ἀνά σελίδα).
ΠΗΓΗ: Weber, II, 740. ΒΕΡΓΟΣ, 7.4.2020. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.4.2020.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Freschot Casimir «Nouvelle relation de la Ville et République de Venise», εκδ. Guillaume Van Poolsum, Ουτρέχτη, 1709.
- Spagnuolo Cristoforo Tentori «Saggio sulla Storia Civile, Politica,
Ecclesiastica e sulla Corografia e Topografia degli Stati della Repubblica di
Venezia ad uso della Nobile e Civile Gioventù», εκδ. Giacomo Storti, Βενετία, 1785.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Οι Albrizzi ήταν γνωστή οικογένεια ευγενών από την
Λομβαρδία (Μπέργκαμο - Κόμο), που μετακόμισε στην Βενετία τον 16ο αιώνα,
όπου συναντούν τον εκεί ελληνισμό.
Ένας κλάδος της
οικογένειας πέρασε και στο Λύκειον / Λέτσε Απουλίας, στο ελληνικό Σαλέντο, της Γκρέτσια
Σαλεντίνα, τον 16ο αιώνα, όπου κρατούσε τα φέουδα των Avetrana,
Erchie, Torre Santa Susanna και Cellino San Marco. Νέα σχέση της οικογένειας με
τους Έλληνες.
Ήταν γνωστοί αιώνα για
την ίδρυση μιας φημισμένης τυπογραφίας, σημαντικής αναφοράς για τον λογοτεχνικό
κόσμο της εποχής. Αλλά άσκησαν και το εμπόριο, την ιατροδικαστική (όπως λ.χ. ο Maffeo
Albrizzi (;-1643, ο οποίος ήταν και έμπορος ζωγραφικής), το εμπόριο λαδιού με τα Χανιά της Κρήτης, και εν τέλει τον εμπορικό της στόλο στην διάθεση της Δημοκρατίας, στον
αντιοθωμανικό πόλεμο. Ο Antonio πέθανε στον Κρητικό πόλεμο κατά των Τούρκων. Στις 31.5.1667 οι Albrizzi κατέβαλαν εθελοντικά 50.000 (κατ' άλλους 100.000) δουκάτα στα ταμεία της Δημοκρατίας για τον άγριο πόλεμο κατά των Τούρκων, για
τον έλεγχο της Κρήτης, και οι αδελφοί Giovanni Battista, Antonio, Giuseppe και
Alessandro Albrizzi, εισήλθαν στο πατρικείο της πόλεως και έγιναν δεκτοί ως πολίτες στις
συνόδους του Μεγάλου Συμβουλίου / Maggior Consiglio! Στα 130 χρόνια μέχρι και το μοιραίο 1797 (έτος
πτώσης της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου), αυτή η οικογένεια έδωσε στη Βενετία 8
γερουσιαστές και δύο εισαγγελείς του Αγίου Μάρκου και ήταν από τις πιο επιφανείς
οικογένειες της «λιμνοθάλασσας»! Στο «παλλάτι» τους / Palazzo Albrizzi(*) στην
Βενετία υπήρχαν πολλά έργα διασήμων καλλιτεχνών της εποχής, όπως του Ιταλού
ζωγράφου Antonio Zanchi (1631 –1722) με θέμα «Ο Μέγας Αλέξανδρος παίρνει το
σώμα του Δαρείου» (έργο 1660), κ.ά.
Ένας δε εκπρόσωπος των Albrizzi
του Σαλέντο, ο Mario Albrizzi, έγινε καρδινάλιος το 1675.
(*) Το 1692, η οικογένεια Albrizzi έγινε ο μοναδικός ιδιοκτήτης του παλλατιού του Sant'Aponal, το οποίο έγινε το Palazzo Albrizzi.
Ο ίδιος ο Girolamo, το 1698 εξέδωσε το έργο του Ireneo della Croce «Historia Antica, e Moderna: Sacra,
e Profana, della città di Trieste, celebre colonia de'Cittadini Romani. Con la
notitia di molt'arcani d'antichità, prerogative di nobiltà e gesti d'huomini
illustri ... mutationi de riti, e dominj sin'à quest'anno 1698, etc.» («Αρχαία και Σύγχρονη Ιστορία: Ιερή και Βέβηλη της
πόλης της Τεργέστης, διάσημη αποικία Ρωμαίων Πολιτών. Με τις ειδήσεις πολλών συγγραφέων
της αρχαιότητας, προνόμια ευγενείας και έργα επιφανών ανδρών»). Εξεδόθη στην Λυών από την τοπική Ιησουιτική Βιβλιοθήκη / Lyon Public
Library / Bibliothèque jésuite des Fontaines.
Ήδη από τις αρχές του
18ου αι. ο Girolamo Albrizzi ανέθεσε τις νέες ενότητες σε μια ομάδα ειδικών
συγγραφέων για την συγγραφή και έκδοση έργου Παγκόσμιας Ιστορίας.
Ο ίδιος το 1715, επίσης στην
Βενετία, εξέδωσε και το έργο για την Αδριατική, του καθηγητή Μαθηματικών στην
Πάντοβα, Geminiano Montanari, με τίτλο «Discorso sopra
la tromba parlante. Aggiontovi un trattato postumo
del mare Adriatico, e sua corrente esaminata, co la naturalezza de fiumi
scoperta, e con nove forme di ripari corretta».
Στις 31.12.1740 η
κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Βενετίας εξουσιοδότησε τον εκδότη Giambattista
Albrizzi να τυπώσει στην Βενετία μεταφράσεις της εφημερίδας «L’Avant-Coureur»
της Φρανκφούρτης. Από τις 15.1.1751, ο Giambattista Albrizzi εξουσιοδοτήθηκε να
χρησιμοποιεί ως πηγές επίσης την «Gazzetta d'Amsterdam», το «Diario Ordinario
of Roma», την «Gazzetta di Mantova» και την «Nuove diverse corti e Paesi» του
Λουγκάνο. Η εφημερίδα «εξωτερικών υποθέσεων» είχε τότε τον τίτλο «Il Nuovo
Postiglione» / «Postiglione Universale». Ο Giambattista Albrizzi παρέμεινε ο
εκδότης της μέχρι τον θάνατό του (1777 - εκτός από το διάστημα 1754 - 1758 όταν
η εφημερίδα ανήκε στον πραγματικό εκδότη, Girolamo Zanetti). Μετά τον
Giambattista Albrizzi η εφημερίδα πέρασε στον υιό του, Angelo, και από το 1798
στον εγγονό του, Giambattista. [Το 1811 οι Albrizzi έχασαν το προνόμιο να
εκδίδουν μια τέτοια εφημερίδα, λόγω διαφωνίας].
Το 1771 ο Giambatista Albrizzi εξέδωσε το έργο
του Anton Maria Zanetti «Della pittura Veneziana e delle opere pubbliche de
Veneziani maestri / Περί βενετσιάνικης ζωγραφικής και των δημοσίων έργων των
Ενετών μαστόρων», πάντα στην Βενετία.
Με τα «Κυρίαρχα Ψηφίσματα»
(17.7.1819 και 3.11.1820), ο αυτοκράτωρ Φραγκίσκος Α' ανύψωσε τους δύο κλάδους
αυτού του οίκου σε κόμιτες της Αυστριακής Αυτοκρατορίας.
[2] βλ. Zacharakis 90.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook