Του Γιώργου Λεκάκη
Τα αιγυπτιακά κείμενα
περιγράφουν μια πρακτική γνωστή ως «χρυσός της τιμής», στην οποία τα χέρια των
σκοτωμένων εχθρών μπορούσαν να παρουσιαστούν στον φαραώ της Αιγύπτου, με
αντάλλαγμα χρυσά περιδέραια ή μενταγιόν σε σχήμα μύγας.
Σύμφωνα επίσης με τις αρχαίες
αιγυπτιακές πεποιθήσεις, ο σκοτωμένος εχθρός αποκλειόταν από την μετά θάνατον
ζωή, εάν παραμορφωνόταν.
Αν και αυτά είναι γνωστά από
επιγραφές σε τάφους ή ναούς και ανάγλυφα από το Νέο Βασίλειο και μετά, τώρα για
πρώτη φορά ευρέθησαν φυσικές αποδείξεις, για να μάθουμε περισσότερα, σχετικά με
την διαδικασία και τα άτομα που ακρωτηριάστηκαν. Θεωρείται ότι τα λείψανα των 12
κομμένων χεριών, που ανακαλύφθηκαν το 2011, στην βόρειο Αίγυπτο, στην θέση της
αρχαίας πρωτεύουσας των Υξώς, Αυάρεως[1], είχαν
συλλεχθεί ως τρόπαια, στο πεδίο της μάχης.
Τα 12 κομμένα χέρια, ίσως να μην είναι και τόσο τυχαίος αριθμός.
Το όλο εύρημα μπορεί να συνδέεται και με την μάχη Διός - Τυφώνος.
Τα 12 χέρια ενηλίκων (11 ανδρών και πιθανώς μίας γυναικός), που
χρονολογούνται στην 15η Δυναστεία (περίπου 1640 - 1530 π.Χ.),
βρέθηκαν σε λάκκους, που σκάφτηκαν έξω από τα τείχη του παλλατιού της πόλεως.
Οκτώ από αυτά, ευρέθησαν μαζί, σε έναν ρηχό λάκκο, ενώ τα υπόλοιπα
αποκαλύφθηκαν σε έναν άλλο λάκκο, περίπου 1 μ. μακριά.
Και οι δύο λάκκοι ήταν ορατοί
από την αίθουσα του θρόνου του παλλατιού, είπε η Julia Gresky (του Γερμανικού
Αρχαιολογικού Ινστιτούτου).
Η έλλειψη σημαδιών κοπής σε
αυτά τα οστά υποδηλώνει ότι τα χέρια είχαν ακρωτηριαστεί προσεκτικά, ίσως τελετουργικά.
Οι τένοντες, που συνδέουν τα χέρια με τους βραχίονες, πιθανότατα χωρίστηκαν
μετά θάνατον και αφού είχε περάσει η ακαμψία, πρόσθεσε η κ. Gresky. Ωστόσο
θάφτηκαν πριν το χέρι αποσυντεθεί και διαλυθεί.
ΠΗΓΗ: J. Gresky «First osteological evidence of severed hands in Ancient Egypt», Nature / Scientific Reports, 31.3.2023. Και A. CURRY «Severed hands unearthed at ancient Egyptian site may have been battle trophies - Pharaohs may have given golden rewards for enemy appendages», Science Magazine, 5.4.2023. Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.4.2023.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Grant M. «The rise of the Greeks», εκδ. Barnes & Noble Books, 2005.
Abstract
For the first time, the severed right hands of 12 individuals have been
analysed osteologically. The hands were deposited in three pits within a
courtyard in front of the throne room of a 15th Dynasty (c.1640–1530 BC) Hyksos
palace at Avaris/Tell el-Dab‘a in north-eastern Egypt. Although this kind of
practice is known from tomb or temple inscriptions and reliefs from the New
Kingdom onwards, this is the first time that physical evidence has been used to
learn more about the procedure and the individuals whose hands were taken.
Here, we show that the right hands belonged to at least 12 adults, 11 males, and
possibly one female. It is unclear if the hands were taken from dead or living
individuals. After removing any attached parts of the forearm, the hands were
placed in the ground with wide-splayed fingers, mainly on their palmar sides.
The osteological analysis not only supports the archaeological interpretation
of this evidence but also adds more detail regarding trophy-taking practices in
Ancient Egypt.
[1] Αὔαρις > Άβαρις, Avaris, hut-waret, Hawwara. Ήταν η πρωτεύουσα Υξώς. Νυν Tell el-Dab'a, στην βορειοανατολική περιοχή του Δέλτα του Νείλου, στην Αίγυπτο, στο 30ό παράλληλο - 30.787419°N 31.821367°E. Το όνομα Αὔαρις αναφέρεται για πρώτη φορά στον Πάπυρο Sallier I, στα τέλη του 13ου αιώνα π.Χ. και από τον Μανέθωνα (3ος αιώνας π.Χ.) και από τον Ιώσηπο (στο «Κατά Απίωνος» 1.14). Το 1885, ο Ελβετός Édouard Naville ξεκίνησε τις πρώτες ανασκαφές στην περιοχή. Μεταξύ 1941 - 1942, ο Αιγύπτιος αιγυπτιολόγος Labib Habachi, ταύτισε για πρώτη φορά την τοποθεσία με την Αύαρι.
Ο αρχαιολογικός χώρος καλύπτει μια έκταση περίπου 2 τ.χλμ.
Οι ανασκαφές έδειξαν ότι ήταν ένα καλά ανεπτυγμένο κέντρο εμπορίου με ένα πολυσύχναστο λιμάνι που εξυπηρετούσε 300 πλοία! Σημειωτέον, ότι οι Αιγύπτιοι δεν ήταν ναυτικοί.
Τα τεχνουργήματα που ανασκάφηκαν σε ναό, ο οποίος ανηγέρθη επί Υξώς,
ήταν αγαθά από όλον τον ελληνικό κόσμο του Αιγαίου! Ο ναός έχει ακόμη και
μινωικές τοιχογραφίες, με ταυροκαθάψια(***), παρόμοιες με αυτές που ευρέθησαν στην
Κρήτη στο Ανάκτορο της Κνωσού! Ήταν λοιπόν, σαφώς μια κρητική αποικία. Αυτό ενισχύει την σχέση Υξώς - Ελλήνων (βλ. σχ. άρθρο του Γ. Λεκάκη στην εφημ. "Ελληνική Αγωγή"). Στα
δυτικά του ναού έχει επίσης ανασκαφεί επίσης μεγάλος πλινθόκτιστος τάφος, με
ταφικά αντικείμενα (χάλκινα ξίφη, κ.ά.). Οι αξιωματούχοι αναγνωρίζονταν από ένα
ιδιαίτερο χτένισμα – καπέλλο(**) - μανιτάρι (ομοιάζει με σύγχρονους πίνακες ξένων
από την… Δυτική Ασία!, αλλά στην Αύαρι χρονολογείται στο 1802 - 1640 π.Χ.)! Ένα
από αυτά τα ανάγλυφα αξιωματούχου ευρίσκεται στο Μουσείο Αιγυπτιακής Τέχνης.
Ο Άβαρις ήταν μάγος, θεραπευτής, προφήτης-μάντης και ιερεύς του Απόλλωνος στην χώρα των Υπερβορείων! Για το θρακο(*)-σκυθικό του ντύσιμο(**), την απλότητα και την τιμιότητά του, εκτιμάτο πολύ στους Έλληνες. Στην Υπερβορεία ο θεός Απόλλων του εχάρισε ένα χρυσό οϊστό («βέλος»), επί του οποίου εταξείδευσε σε όλην την γη, ως αιθροβάτης αεροβατών, δίχως να διατρέφεται! Στην Σπάρτη ίδρυσε ναό της Σωτείρας Κόρης Περσεφόνης.
ΠΗΓΕΣ: Γ. Λεκάκης "Ελληνική Μυθολογία".
- «δῆλα δ' αὐτῶν τὰ ποιήματα ὑπάρχει, ἄλλως τε καὶ ἀλεξανέμας μὲν ὂν τὸ ἐπώνυμον Ἐμπεδοκλέους, καθαρτὴς δὲ τὸ Ἐπιμενίδου, αἰθροβάτης δὲ τὸ Ἀβάριδος, ὅτι ἄρα ὀιστῷ τοῦ ἐν Ὑπερβορέοις Ἀπόλλωνος δωρηθέντι αὐτῷ ἐποχούμενος ποταμούς τε καὶ πελάγη καὶ τὰ ἄβατα διέβαινεν, ἀεροβατῶν τρόπον τινά, ὅπερ ὑπενόησαν καὶ Πυθαγόραν τινὲς πεπονθέναι τότε, ἡνίκα καὶ ἐν Μεταποντίῳ καὶ ἐν Ταυρομενίῳ(***) τοῖς ἑκατέρωθι ἑταίροις ὡμίλησε τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ».
Ιάμβλιχος («Περί του Πυθαγορικού βίου», 28.136.4)
- «Τὸν γὰρ περὶ Ἀβάριος λόγον· τοῦ λεγομένου εἶναι Ὑπερβορέου οὐ λέγω, λέγοντα ὡς τὸν ὀϊστὸν περιέφερε κατὰ πᾶσαν γῆν οὐδὲν σιτεόμενος».
Ηρόδοτος, «Ιστορίαι», 4.36.2.
- «Λακεδαιμονίοις δὲ ἀπαντικρὺ τῆς Ὀλυμπίας Ἀφροδίτης ἐστὶ ναὸς Κόρης Σωτείρας· ποιῆσαι δὲ τὸν Θρᾷκα(*) Ὀρφέα λέγουσιν, οἱ δὲ Ἄβαριν ἀφικόμενον ἐξ Ὑπερβορέων». [Άρα το άβαρις = άβαρος ήταν επίθετο του Ορφέως].
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», 3.13.2.8.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook