Του Γιώργου Λεκάκη
Αποδείξεις για την κατανάλωση
γιγαντιαίων αφρικανικών χερσαίων σαλιγκαριών (Achatinidae[1]) από τους
πρώιμους σύγχρονους ανθρώπους, πριν από περίπου 170.000 χρόνια, έχουν αποκαλυφθεί
στην θέση Border Cave[2], η οποία
ευρίσκεται στην ανατολική Νότια Αφρική.
Η πρακτική του ψησίματος και
της κατανάλωσης των σαλιγκαριών στο σπήλαιο συνεχίσθηκε για περίπου 100.000
χρόνια!
Η χημικός Marine Wojcieszak (του Βασιλικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Κληρονομιάς στις Βρυξέλλες) και οι συνάδελφοί της κατάφεραν να προσδιορίσουν ότι τα σαλιγκάρια είχαν ψηθεί, αποδεικνύοντας ότι τα κελύφη τους, τα οποία αποτελούνται από στρώματα αραγωνίτη, μετατρέπονται σε ασβεστίτη όταν θερμαίνονται, όπως στην περίπτωση αυτή.
Οι πειραματικές θερμοκρασίες ψησίματος σαλιγκαριών κυμαίνονται από 200° - 550° C. Οι χρόνοι θέρμανσης διήρκεσαν από 5 λεπτά έως 36 ώρες!
Οι ερευνητές είπαν ότι τα σαλιγκάρια θα ήταν εύκολο να συλλεχθούν, θα μπορούσαν να είχαν αποθηκευτεί
ζωντανά, για μεγάλο χρονικό διάστημα, και να χρησίμευαν ως εξαιρετική πηγή
θρεπτικών συστατικών.
Οι αλλαγές παρατηρήθηκαν με
φασματοσκοπία υπερύθρου και Raman spectroscopy και ηλεκτρονικά μικροσκόπια
σάρωσης.
Μέχρι αυτήν την ανακάλυψη, η αρχαιότερη απόδειξη ότι ο Homo sapiens έτρωγε χερσαία σαλιγκάρια χρονολογείτο:
- πριν από περίπου 49.000 χρόνια στην Αφρική
και
- πριν από 36.000 χρόνια στην Ευρώπη!
ΠΗΓΗ: M. Wojcieszak «Evidence for
large land snail cooking and consumption at Border Cave c. 170–70 ka ago.
Implications for the evolution of human diet and social behavior», Quaternary
Science Reviews, vol. 306, 108030, 15.4.2023. Και Br. Bower «What did Homo sapiens eat 170,000 years ago? Roasted,
supersized land snails - Charred bits of shell at a southern African site
reveal the earliest known snail-meal prep», Science News, 3.4.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.4.2023.
Abstract
Fragments of land snail (Achatinidae) shell were found at Border Cave in varying proportions in all archaeological members, with the exception of the oldest members 5 WA and 6 BS (>227,000 years ago). They were recovered in relatively high frequencies in Members 4 WA, 4 BS, 1 RGBS and 3 WA. The shell fragments present a range of colours from lustrous beige to brown and matt grey. The colour variability can occur when shell is heated. This possibility was explored here through experimental heating of giant land snail shell fragments (Achatinidae, Metachatina kraussi - brown lipped agate snail) in a muffle furnace from 200 to 550 °C for different lengths of time. Colour change, weight loss, and shattering of the heated samples were recorded. Transformation of aragonite into calcite and the occurrence of organic material was investigated by means of Infrared and Raman spectroscopy. Scanning electron microscopy was also used on selected specimens to help identify heat-induced transformation as opposed to taphonomic alteration. The identification on archaeological fragments of features produced by experimentally heating shells at high temperatures or for long periods has led us, after discarding alternative hypotheses, to conclude that large African land snails were systematically brought to the site by humans, roasted and consumed, starting from 170,000 years ago and, more intensively between 160,000 and 70,000 years ago. Border Cave is at present the earliest known site at which this subsistence strategy is recorded. Previous research has shown that charred whole rhizomes and fragments of edible Hypoxis angustifolia were also brought to Border Cave to be roasted and shared at the site. Thus, evidence from both the rhizomes and snails in Border Cave supports an interpretation of members of the group provisioning others at a home base, which gives us a glimpse into the complex social life of early Homo sapiens.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Από το ελληνικό αχάτης. Οικογένεια μεσαίου έως
μεγάλου μεγέθους τροπικών χερσαίων σαλιγκαριών, γαστερόποδων μαλακίων από την
Αφρική. Είναι ιθαγενή νότια της Σαχάρας.
Τα γνωστά είδη περιλαμβάνουν:
- το Achatina achatina (το γιγάντιο αφρικανικό σαλιγκάρι)
και
- το Lissachatina fulica (το γιγάντιο ανατολικοαφρικανικό
σαλιγκάρι).
Από το
2022, υπάρχουν 105 γένη αναγνωρισμένα στην οικογένεια Achatinidae. Ο αριθμός
των απλοειδών χρωμοσωμάτων τους κυμαίνεται μεταξύ 26 και 30.
[2] Έχουν ήδη βρει στοιχεία ότι οι αρχαίοι άνθρωποι στο
Border Cave μαγείρευαν αμυλούχους μίσχους φυτών, έτρωγαν φρούτα και κυνηγούσαν
μικρά και μεγάλα ζώα. Επίσης, στο σπήλαιο αυτό έχει βρεθεί το αρχαιότερο γνωστό
«κρεβάτι», ηλικίας 200.000 χρόνων (SN: 8/13/20) - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ. Τα αρχαιότερα στρώματα κατοίκησής
του χρονολογούνται τουλάχιστον πριν από 227.000 χρόνια. Αρκετές ανασκαφές στον
χώρο έχουν διενεργηθεί από το 1934.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook