«ΔΥΟ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ» του Κ. ΦΕΡΡΗ - Διασκευή της νουβέλας του Ντοστογιέφσκι «Λευκές νύχτες»

«ΔΥΟ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ»

του Κ. ΦΕΡΡΗ

- Διασκευή της νουβέλας του Ντοστογιέφσκι

«Λευκές νύχτες»

ΣΕ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ από τις 24 Αυγούστου 2023

στους ΘΕΡΙΝΟΥΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥΣ

από την NEW STAR

Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1978

Βραβείο Καλύτερης Ταινίας

Βραβείο Σκηνοθεσίας - Σεναρίου - Ερμηνείας - Ηχοληψίας 

Διασκευή της νουβέλας του Ντοστογιέφσκι Λευκές νύχτες.

Μια λυρική καταγραφή ενός "τρελού έρωτα", αλλά και των περιθωριακών τύπων που επιμένουν να κατοικούν την άδεια καλοκαιρινή αυγουστιάτικη Αθήνα.

Με τη μοναδική μουσική του Νίκου Κυπουργού.

ΔΥΟ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ

Ελλάδα, 1978, εγχρ.
Σκηνοθεσία: Κώστας Φέρρης

Σενάριο: Κώστας Φέρρης, Γιώργος Σκούρτης

Φωτογραφία : Σταύρος Χασάπης

Μοντάζ: Δέσποινα-Δανάη Μαρουλάκου

Μουσική: Νίκος Κυπουργός

Παίζουν: Μυρτώ Παράσχη, Σπύρος Σακκάς, Ηρώ Κυριακάκη

Διάρκεια: 83min.

ΣΥΝΟΨΗ

Βρισκόμαστε στην Αθήνα, το μήνα Αύγουστο, όταν οι κάτοικοι απουσιάζουν σε διακοπές. Στους δρόμους της μισοέρημης πόλης περιπλανιέται και ονειροπολεί ένας ιδιόρρυθμος δάσκαλος της μουσικής. Στους Αέρηδες της Πλάκας συναντά την Άννα, μια παράξενη κοπέλα προσηλωμένη στις φαντασιώσεις της, η οποία περιμένει πάντα την επιστροφή του αγαπημένου της, για να την πάρει μακριά όπως της είχε υποσχεθεί πριν από ένα χρόνο ακριβώς, όταν γνωρίστηκαν. Οι δύο ήρωες προσπαθούν να προσεγγίσουν ο ένας τον άλλον, με διαδοχικούς διαλόγους και μονολόγους που αγγίζουν το παράλογο.

Ο Φέρρης έλεγε ότι ένα από τα βιβλία που ήθελε να κάνει ταινία, από τα 18 του χρόνια, ήταν οι ''Λευκές Νύχτες'' του Ντοστογιέφσκι. Τι έξι φεγγάρια λοιπόν, τι δύο! Κι αφού οι Λευκές Νύχτες είχαν ήδη γυριστεί από τον Βισκόντι, τον Μπρεσσόν, τον Πίριεφ κι άλλους πολλούς, αποφάσισε να πάρει... αποστάσεις!

Έτσι, έγραψε το σενάριο σε λίγες μέρες, με τους ήρωες να κυκλοφορούν στην Αυγουστιάτικη κι ερημωμένη Αθήνα αντί για την Αγία Πετρούπολη, και την ηρωϊδα να φαντασιώνεται την Νάστιενκα που (υποτίθεται) είχε διαβάσει στο έργο του Ντοστογιέφσκι.

Η Μυρτώ Παράσχη έβαλε 500.000 δρχ. για τα μετρητά των γυρισμάτων κι η προεργασία έγινε σε χρόνο ρεκόρ. Λίγες μέρες πριν την έναρξη, έπιασε πανικός τον σκηνοθέτη. Δεν είχε λύση στο δράμα και η σχέση έμενε ξεκρέμαστη. Με τη συμβουλή του Παύλου Τάσιου, δίνει το σενάριο στον Γιώργο Σκούρτη, να το ''χτενίσει''. Κράτησε μόνο έναν μονόλογο περί σημειολογίας, αλλά κυρίως την αποφασιστικότητα του ψευτο-βιασμού στο τέλος.

1η Αυγούστου του 1978 άρχισαν τα γυρίσματα. Τον Δεκαπενταύγουστο, ημέρα Κυριακή, από τις 7.00 ως τις 9.00 το πρωϊ, γυρίστηκαν όλες τις σκηνές της άδειας Αθήνας! Και την τρίτη βδομάδα είχαν τελειώσει.

Αρχίζει ο πανικός του μοντάζ. Κανένας δεν πίστευε πως θα προλάβαιναν το Φεστιβάλ! Απανωτά ξενύχτια μέχρι λιποθυμίας, αλλά το προλάβανε! Το ρεκόρ ταχύτητας μιάς παραγωγής είχε σπάσει κανονικά.

Πήραν μέρος η Ηρώ Κυριακάκη, φίλη του Φέρρη από το 1957, ο Δημήτρης Σταύρακας, φίλος του από το 1958, κι ο Νίκος Φρονιμόπουλος, φίλος από τον ''Προμηθέα''. Ο Νίκος Νικολαΐδης τού σύστησε τον Άλκη Παναγιωτίδη κι η Μυρτώ τον Σπύρο Σακκά. Ο Σακκάς με τη σειρά του πρότεινε ως συνθέτη τον Νίκο Κυπουργό, ο οποίος έφερε την «Παπουαλίλη» από τη Λιλιπούπολη.

ΠΗΓΗ: LIFO.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΩΣΤΑ ΦΕΡΡΗ

Ο Κώστας Φέρρης γεννήθηκε στις 18 Απριλίου 1935 στο Κάιρο της Αιγύπτου και η οικογένειά του έχει κυπριακές και λιβανέζικες (από την οικογένεια Λαχούντ) καταβολές. Η παιδεία του ήταν προσανατολισμένη στο διεθνή ορίζοντα, αλλά βασισμένη στις ελληνικές ρίζες του. Σπούδασε στην Αμπέτειο Σχολή και στη Δραματική Σχολή του Τάκη Τσάκωνα στο Κάιρο, στην Ανωτέρα Σχολή Κινηματογράφου στην Αθήνα, και συνέχισε τις σπουδές του με stages στη Ναντέρ και στη Σορβόννη, στο Παρίσι. Από το 1957 εγκαθίσταται στην Ελλάδα.

Γράφει ο Χρίστος Παπαδόπουλος, Διευθυντής του ΕΠΚΚ:

Φτιαγμένος από τη στόφα των μεγάλων Αιγυπτιωτών καλλιτεχνών, σκηνοθέτης και σεναριογράφος, κινηματογράφου, θεάτρου, πολυμέσων και άλλων θεαμάτων, λιμπρετίστας, στιχουργός, θεωρητικός του οπτικοακουστικού, παραγωγός ταινιών και μουσικών έργων, μοντέρ και ενίοτε ηθοποιός, ή τραγουδιστής, κατά καιρούς δημοσιογράφος, εκδότης, τηλεοπτικός παρουσιαστής και δάσκαλος σκηνοθεσίας, με τρία διεθνή βραβεία και περισσότερα από 30 εθνικά, μέλος της Ακαδημίας Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, ο Κώστας Φέρρης υπήρξε ένας από τους πλέον πολυπράγμονες κινηματογραφικούς δημιουργούς στην Ελλάδα. Από την πρώτη του εμφάνιση με την ταινία μικρού μήκους “Τα ματόκλαδα σου λάμπουν” το 1961, στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της επταετίας , στην επιστροφή του στην Ελλάδα μετά και στην βράβευσή του για την ταινία Ρεμπέτικο του 1983 (Αργυρή Άρκτος Φεστιβάλ Βερολίνου, 1984 και Μεγάλο Βραβείο Φεστιβάλ Αλεξάνδρειας, 1985), τις πετυχημένες τηλεοπτικές σειρές που σκηνοθέτησε αλλά και με ότι καταπιάστηκε ως σήμερα.

Το μεγάλο του ταλέντο φάνηκε ήδη από τα σχολικά του χρόνια. Ανακαλύψαμε στο “Μηνιαίο περιοδικό των μαθητικών κοινοτήτων Αμπετείου Σχολής, ΚΑΔΜΟΣ” τα πρώτα του καλλιτεχνικά φτερουγίσματα που άλλοτε υπογράφει με τα αρχικά του Κ.Φ και άλλοτε όπως ο ίδιος μας εξομολογήθηκε, με το ψευδώνυμο “Ο αστείος” το οποίο εμπνεύστηκε ο υπεύθυνος της έκδοσης κ. Κονάς για να τον “προστατεύσει”.

Στις πρώτες του ποιητικές ανησυχίες, βρίσκουμε ένα από τα σατυρικά του ποιήματα που είχαν επιρροές από το μεγάλο μας σταυρικό ποιητή Γεώργιο Σουρή. Ο μικρός καλλιτέχνης Κώστας Φέρρης είναι μόλις δεκαπεντέμισι χρόνων τον Οκτώβριο του 1950,όταν δημοσιεύτηκε στο τεύχος 21 του περιοδικού Κάδμος, το σατυρικό ποίημα του “ Τα πορτραίτα” το οποίο υπογράφει με το ψευδώνυμο “ο Αστείος”. Το ταλέντο ξεχειλίζει και είναι ολοφάνερο. Σατιρίζει τους καθηγητές της Σχολής με το ιδιαίτερο στυλ που απαιτεί το ποιητικό είδος, ακόμα κι όταν αναφέρεται στον θεολόγο της εποχής του.

“Και τώρα δίπλα τους κοντά,

να κι ο καλός ποιμήν.

Διδάσκει και τα ιερά,

αρχιμανδρίτης- τι χαρά,

-Γρηγόριος-αμήν !”

Το χιούμορ κορυφώνεται όταν φτάνει στο τελευταίο τετράστιχο, αφού έχει εν τω μεταξύ αναφερθεί εκτός από τον θεολόγο, στους φιλολόγους αγγλικών και γαλλικών, στον Φυσικό εξ Ελλάδος και πιθανόν στον διευθυντή της Σχολής – χωρίς να αναφερθεί σε όνομα και ιδιότητα- για να καταλήξει:

“Και τώρα που τελείωσα,

για πείτε μου κι εσείς

έχω άραγε τον κίνδυνο

να μείνω διετής;”.

Δεν γράφει όμως μόνο σατυρικά στιχάκια, αλλά όπως κάθε καλός ποιητής ανταποκρίνεται σε όλα τα είδη του ποιητικού λόγου αναλόγως των περιστάσεων. Ποιήματα μου συναντάμε πάλι στο Χριστουγεννιάτικο τεύχος του 1951, όπου υπογράφει με τα αρχικά του Κ.Φ. Λίγους μήνες πριν κλείσει τα δεκαεφτά του χρόνια ο Κώστας Φέρρης, μαθητής ήδη της Ε’ Τάξης του Κλασσικού, γράφει το ποίημα “Βηθλεέμ” , σε οχτώ στροφές, στο πνεύμα των Χριστουγέννων.

“Τόδανε οι μάγοι και απορήσανε:

τι τάχα νά ‘ ναι;

Βλέπουν το δρόμο π’ αυτό τους έδειχνε

και ξεκινάνε”.

[...] Εκ των υστέρων, με τη σιγουριά που μας δίνει η τεράστια καλλιτεχνική διαδρομή του Κώστα Φέρρη, είναι εύκολο να δούμε πως τίποτα δεν έγινε τυχαία. Το ταλέντο είναι ολοφάνερο πως υπήρχε εξ απαλών ονύχων. Ο Κώστας Φέρρης δούλεψε πολύ και το καλλιέργησε για αυτό και ανταμείφθηκε από την ίδια τη ζωή. Οι εφηβικές του ανησυχίες τον οδήγησαν στον δρόμο που άξιζε να πορευτεί. Ξεκινώντας από το Κάιρο να γράψει την ιστορία του στο πέρασμα του και η δική του ιστορία να είναι σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του Ελληνικού Πολιτισμού.

Σίγουρα η αναζήτηση στα αρχεία της εποχής μας επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις αφού όπως θυμάται και ο ίδιος πολλά από τα εφηβικά του ποιήματα φιλοξενήθηκαν στα τεύχη του περιοδικού Κάδμος αλλά και οι πρώτες του νεανικές δημιουργίες, μέχρι το 1957 που έφυγε στην Ελλάδα, δημοσιεύτηκαν στη φιλολογική σελίδα εντύπου της εποχής του μεγάλου Κύπριου ποιητή Γλαύκου Αλιθέρση ο οποίος έζησε τα περισσότερα χρόνια του στην Αλεξάνδρεια, όπου εργαζόταν ως καθηγητής φυσικής αγωγής σε ελληνικά σχολεία.

ΠΗΓΗ: ΕΚΚΑΙΡΟ.

ΠΗΓΗ: NEW STAR, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.8.2023.

ΔΥΟ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΦΕΡΡΗΣ Διασκευη νουβελα Ντοστογιεφσκι Ντοστογιεφσκυ Λευκες νυχτες λυρικη ερωτας περιθωριακος τυπος κατοικοι αδεια καλοκαιρι αυγουστιατικη Αθηνα Κυπουργος Αυγουστος, διακοπες δασκαλος μουσικη Αερηδες Πλακα φαντασιωση παραλογο κινηματογραφικη ταινια, εξι φεγγαρι Βισκοντι, Μπρεσσον, Πιριεφ σεναριο Αγια Πετρουπολη, Ναστιενκα εργο Παρασχη γυρισμα πανικος σκηνοθετης δραμα Τασιος Σκουρτης, μονολογος σημειολογίια ψευτοβιασμος βιασμος 1η Αυγουστου 1978 Δεκαπενταυγουστο, Φεστιβαλ Κυριακακη, 1957, Σταυρακας, 1958, Φρονιμοπουλος, Προμηθεας Νικολαιδης Παναγιωτιδης Σακκας Σακκα Παπουαλιλη Λιλιπουπολη 18 Απριλιου 1935 Καιρο Αιγυπτου Αιγυπτος κυπρος λιβανος Λαχουντ Αμπετειο Σχολη Δραματικη Σχολη Τσακωνα Τσακωνας Ανωτερα Σχολη Κινηματογραφου Ναντερ Σορβοννη, Παρισι Κυπριος ποιητης Αλιθερσης

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ