ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟ STUDIO new star art cinema από τις 28 Σεπτεμβρίου 2023.
Η 11Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ
στο STUDIO new star art cinema στα πλαίσια του ΕΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ 2023
Ο δαίμονας των αναμνήσεων
είναι αδάμαστος.
Ο θάνατος δεν χτυπάει
ακαριαία στο «Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα. Περιμένει υπομονετικά τον ποιητή του
μέχρι να τον αφήσει να μπει.
Ένα ζοφερό λυτρωτικό
τραγούδι από μελαγχολία και απέραντη θλίψη, ένα τραγούδι του οποίου η ευγλωττία
ξεπερνά τον Αντρέι Ταρκόφσκι. – Time Out
Ένα ακόμη αριστούργημα του Αγγελόπουλου , ένα που θυμίζει κλασσικά έργα όπως οι «Άγριες Φράουλες» του Μπέργκμαν και το «Ικίρου» του Κουροσάβα. – L.A Times
Φεστιβάλ Καννών 1998 – Χρυσός Φοίνικας
Διεθνές
Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης
1998
Βραβεία:
Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Β' Γυναικείου
Ρόλου (Ελένη Γερασιμίδου), Σκηνογραφίας, Μουσικής (Ελένη Καραΐνδρου) και Ενδυματολογίας
(Γιώργος Πάτσας)
Οικουμενικό Βραβείο της Καθολικής
Εκκλησίας
ΜΙΑ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΕΡΑ
AN ETERNITY AND A DAY
Σκηνοθεσία: Θόδωρος Αγγελόπουλος
Σενάριο: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Τονίνο Γκουέρα,
Πέτρος Μάρκαρης
Φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης, Ανδρέας Σινάνος
Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος
Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου
Πρωταγωνιστούν: Μπρούνο Γκανς, Ιζαμπέλ Ρενό, Αχιλλέας
Σκέβης, Ελένη Γερασιμίδου, Φαμπρίτσιο Μπεντιβόλιο
Παραγωγή: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Ερικ Χόιμαν, Αμεντέο
Παγκάνι, Τζόρτζιο Σιλβάνι
Διάρκεια: 137 λεπτά
Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία,
Ιταλία, 1988, Έγχρωμο
ΣΥΝΟΨΗ
O Αλέξανδρος
(Μπρούνο Γκανζ), είναι ένας μεσόκοπος συγγραφέας, που ασχολείται με το ημιτελές
έργο του Σολωμού, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι. Από το ποίημα λείπουν λέξεις, κι ο
Αλέξανδρος αποπειράται να τις συγκεντρώσει, να τις αγοράσει, όπως έκανε για τις
δικές του λέξεις κι ο Σολωμός. Είναι όμως οι λέξεις που μπαίνουν στο παζλ της
συμπλήρωσης του ημιτελούς αριστουργήματος, για να στοιχειώσουν και τη ζωή του
Αλέξανδρου. Αλλά οι δυνάμεις του έχουν εξαντληθεί κι ο ίδιος βαδίζει προς τον
θάνατο. O χρόνος που του απομένει, ανήκει στις αναμνήσεις, στον απολογισμό μιας
ζωής, γεμάτης χαμένες ευκαιρίες και λάθος κινήσεις. Μια τυχαία συνάντηση μ’ ένα
άστεγο αγόρι) , παιδί των φαναριών, (Αχιλλέας Σκέβης ) θα του δώσει νέα ώθηση. Προσκολλάται
σ’ αυτό το παιδί, αναβάλλει την «αναχώρηση» και παρατείνει την αιωνιότητα κατά
μία μέρα, για να μεταφέρει στον μικρό του φίλο κάτι από τη γνώση του. Έτσι ώστε
ν’ αφήσει τα ίχνη του πάνω σε κάποιον, μέσα από το βλέμμα του οποίου θα σωθεί
εκείνος που φεύγει.
«Η σχέση μου με τον κινηματογράφο άρχισε σχεδόν σαν εφιάλτης. Ήταν το ’46 ή ’47, δεν θυμάμαι. Πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, τότε που πήγαινε πολύς κόσμος στο σινεμά και εμείς μικροί τρυπώναμε ανάμεσα στον συνωστισμό των μεγάλων για να χαθούμε στο μαγικό σκοτάδι του εξώστη. Είδα πολλές ταινίες τότε, αλλά η πρώτη ήταν μια ταινία του Michael Curtiz, το «Angels With Dirty Faces». Υπάρχει μια σκηνή στην ταινία «Η Σκόνη του Χρόνου», όπου ο ήρωας οδηγείται από δυο φύλακες στην ηλεκτρική καρέκλα. Καθώς προχωρούν, οι σκιές τους μεγαλώνουν στον τοίχο. Ξαφνικά μια κραυγή… Δεν θέλω να πεθάνω. Αυτή η κραυγή για καιρό μετά στοίχειωνε τις νύχτες μου. Ο κινηματογράφος μπήκε στη ζωή μου με μια σκιά που μεγάλωνε σ’ έναν τοίχο και μια κραυγή.»
Θόδωρος Αγγελόπουλος
Η ταινία, πραγματεύεται
το γήρας του ανθρώπου σε συνδυασμό με το γήρας της φύσης και της κοινωνίας. Ο
μεσήλικας κατάκοπος συγγραφέας, περιφέρεται, σε ένα τοπίο γκρίζο και μουντό που
δεν θυμίζει τα ηλιόλουστα τουριστικά τοπία σε μια κοινωνίας της εκμετάλλευσης,
θύμα της οποίας είναι τα μικρά παιδιά. Μέσα όμως από αυτήν την κατάσταση που
παρουσιάζει, υπάρχει και η αισιόδοξη ματιά, που εκφράζεται μέσα από την τέχνη (
ποίηση, μουσική κ.λ.π) και από την αγνότητα της νέα γενιάς.
Nathan Southern – All Movie
Μια ταινία έντονα
προκλητική, φορτωμένη με συμβολισμούς από την πρώτη σκηνή μέχρι την τελευταία,
με ασυνήθιστο κινηματογραφικό της ρολάρισμα να είναι αριστοτεχνικό: ο
Αγγελόπουλος στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μακριές λήψεις, συχνά
αντιπαραθέτοντας το σύγχρονο και το ιστορικό σε ένα μόνο πανοραμικό πλάνο και
ρέει διαισθητικά χωρίς διακηρύξεις από το ένα χρονικό πλαίσιο στο άλλο. Εξίσου
αξιοθαύμαστη είναι η οπτική τεχνική αφήγησης που βρίσκεται στο επίκεντρο. Σύμφωνα
με το τυπικό του έργο, ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί μόνο αραιούς διαλόγους και
επικοινωνεί ουσιαστικά ό,τι είναι ζωτικής σημασίας, μέσω των άφωνων αλληλεπιδράσεων
των χαρακτήρων του. Όπως συνηθίζεται στις ταινίες του Αγγελόπουλου, έχουμε
επίσης μια σειρά από στοιχειωμένες εικόνες που παίρνουν μια σχεδόν μυθική
απήχηση.
TRAILER NEW STAR
LINK FLICKR για
ΑΦΙΣΑ/ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ/BANNER
LINK FLICKR ΕΤΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΕΠΙΣΗΜΗ ΣΕΛΙΔΑ ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΡΑΪΝΔΡΟΥ
ΕΡΤ ΑΡΧΕΙΟ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ
The New York Times
Το «Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα» είναι απλά, η στοιχειωμένη ποιητική δοξολογία ενός καλλιτέχνη που η μνήμη του τον οδηγεί σε όλο το τοπίο της ζωής του την τελευταία του μέρα στη γη.
Το εύγλωττο, αφηρημένο
έργο προκαλεί έκσταση και αποφεύγει τα εγκόσμια που μετά βίας μπορεί κανείς να
το παρακολουθήσει με γήινο τρόπο.
Πάρτε το ως ένδειξη της μεθόδου της ταινίας: Ο διαλογισμός του Αγγελόπουλου για το νόημα της ζωής ενός ανθρώπου είναι πραγματικά υπνωτικός στον τρόπο και ξεπερνά τη συνηθισμένη αφήγηση. Η κάμερα κάνει ένα ξόρκι καθώς περιπλανιέται βαριά στις πιο ουσιαστικές σκέψεις του κεντρικού χαρακτήρα.
Ο κύριος ρόλος, αυτός ενός ψυχωμένου, κουρασμένου προσκυνητή, που έχει βαθιά αμφιθυμία για το παρελθόν του, επρόκειτο να υποδυθεί ο Marcello Mastroianni, ο οποίος αρρώστησε πολύ για να παίξει την ταινία. Αντίθετα, παίζει ο Bruno Ganz, ο οποίος δίνει την απτή αίσθηση του βάρους της εμπειρίας αυτού του ανθρώπου.
Η γλώσσα είναι τόσο δευτερεύουσα σε σχέση με την εικόνα και τη μνήμη. που κάνει μικρή διαφορά να μάθουμε ότι η ερμηνεία του Ganz παραδόθηκε στα γερμανικά και μεταγλωττίστηκε στα ελληνικά. Φέρνει την ήρεμη εξουσία ενός ανθρώπου που υπομονετικά και άφοβα περιμένει το τελικό νόημα της ζωής του.
Χαρακτηριστικά, ο
Αγγελόπουλος διαγράφει όλα τα χρονικά και χωρικά όρια καθώς ο Αλέξανδρος
περιπλανιέται στην ταινία. Η από καιρό νεκρή σύζυγός του εμφανίζεται ως νεαρή
γυναίκα. είναι περίπου στην ίδια ηλικία με την ενήλικη κόρη του Αλέξανδρου, η
οποία μόλις αποφάσισε να πουλήσει το πατρογονικό σπίτι της οικογένειάς του όπου
συνέβησαν τόσες πολλές από τις πιο πρωτόγονες εμπειρίες του.
Το «Eternity and a Day»
βρίσκει τον Αγγελόπουλο να τελειοποιεί τα θέματα και το στυλ του. Όπως άλλοι
μεγάλοι κινηματογραφιστές έχουν εξερευνήσει στο παρελθόν παρόμοια θέματα, έτσι
και ο Αγγελόπουλος έχει εξελιχθεί και έχει καταλήξει σε ένα από τα πιο διαυγή
και συναισθηματικά ταξίδια του μέχρι τώρα.
Σε
όλη αυτή την υπέροχα φωτογραφημένη ταινία, ο Αγγελόπουλος εναλλάσσεται
απρόσκοπτα μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος, με τον πρωταγωνιστή να
ξαναζεί βασικές στιγμές από τη ζωή του, ενώ είναι προσκολλημένος στην απλή, απρόσμενη φιλία του εγκαταλειμμένου παιδιού.
FILM PLANET
Στο «Μια Αιωνιότητα και μια Μέρα» (αγγλ. ονομασία «Eternity and a Day», 1998) ο Θόδωρος Αγγελόπουλος παραμερίζει μια από τις ισχυρότερες ανθρώπινες ψευδαισθήσεις, αυτή της αθανασίας, και στοχάζεται φιλοσοφικά, με μια βουβή απελπισία και μια πικρή απολογιστική ματιά πάνω στην υπαρξιακή ματαιότητα και τις λειψές παρακαταθήκες. Το έχουν πράξει και άλλοι μεγάλοι δημιουργοί, όπως ο Ακίρα Κουροσάβα στο αξέχαστο «Ikiru» («Ο Καταδικασμένος», 1952), όμως ο Έλληνας σκηνοθέτης του δίνει μια διαφορετική διάσταση, μένοντας μακριά από ηθικά διδάγματα. Σε πρώτο επίπεδο, δεν τοποθετεί καθόλου τυχαία τον Διονύσιο Σολωμό στο κέντρο του ενδιαφέροντος του πρωταγωνιστικού ήρωά του. Ο εθνικός μας ποιητής είναι, άλλωστε, γνωστός -και- για την αποσπασματικότητα του έργου του. Εδώ, λειτουργεί ως o αντικατοπτρισμός του πρωταγωνιστή με την «ανολοκλήρωτη» ζωή, της οποίας μάλιστα ο τελευταίος αφιερώνει μεγάλο μέρος στον Επτανήσιο ποιητή (σ.σ. ο ορισμός της ειρωνείας!). Η ισοπεδωτική για τον ανθρώπινο ψυχισμό συνειδητοποίηση ότι οι εναπομείναντες κόκκοι στην κλεψύδρα του χρόνου είναι ελάχιστοι, δημιουργεί μια ακατανίκητη ανάγκη ύστατης διεξόδου από τη στείρα καθημερινότητα της μέχρι πρότινος αναπόδραστης ρουτίνας. Κάπως έτσι ξεκινάει η τελευταία μέρα της ζωής του Αλέξανδρου προτού εκείνος περάσει στην αιωνιότητα…
Ακόμα και η συντριβή του
βέβαιου θανάτου δεν μπορεί να συγκριθεί με την πικρή διαπίστωση ότι η
κληρονομιά που αφήνει πίσω του ένα πρόσωπο είναι καταδικασμένη να ξεθωριάσει,
ακολουθώντας την πορεία φθοράς και αντικατάστασης των αντικειμένων που την
κρατούν ζωντανή. Για τον Αλέξανδρο, το αρχοντικό παραθαλάσσιο
σπίτι κοντά στη Θεσσαλονίκη είναι
το σύμβολο μιας αλλοτινής ζωής, γεμάτης ανεκμετάλλευτες
προοπτικές. Μια κλεφτή ματιά σε μακρινές, φευγαλέες στιγμές εφήμερης
οικογενειακής ευτυχίας και ανεμελιάς που ορίζονται από την αέρινη παρουσία της
πρόωρα χαμένης συζύγου του, Άννας (Ιζαμπέλ Ρενό), και τελικά δεν ήταν
γραφτό να ευδοκιμήσουν. Για τους οικείους του, το συγκεκριμένο ακίνητο θα
έπρεπε να συνιστά ένα από τα σημεία αναφοράς που θα κρατήσουν τον Αλέξανδρο
ζωντανό και συνδεδεμένο μαζί τους ύστερα από το αναπόφευκτο φευγιό του. Ή
τουλάχιστον έτσι θα ήθελε να πιστεύει ο ίδιος. Όλα καταρρέουν όταν ο γαμπρός
του, με περίσσιο κυνισμό τού γνωστοποιεί ότι προτίθεται να πουλήσει το πατρικό
σπίτι, το οποίο στη συνέχεια θα κατεδαφιστεί. Αυτή η τροπή προεξοφλεί στα
μάτια του Αλέξανδρου το οριστικό πέρασμά του στη σφαίρα της λήθης. Ο ίδιος
νιώθει το παρελθόν να τραβιέται σαν χαλί κάτω από τα πόδια του, έτοιμο να τον
σωριάσει στην ανυπαρξία. […]
Ομόφωνα αναγνωρισμένη από
κριτικούς
Πρέπει να αναφέρουμε πως
η ταινία παραμένει σταθμός στην φιλμογραφία του σκηνοθέτη και αγαπήθηκε όσο
λίγες από τους κριτικούς και ειδικούς στον κινηματογράφο. Διαθέτει υψηλές
βαθμολογίες σε αναγνωρισμένα σαιτ, όπως τα Rotten Tomatoes (95%)
και IMDB, ενώ η πλατφόρμα AllMovie την έχει τιμήσει με 5 αστέρια, τα
περισσότερα για ελληνική ταινίαστο συγκεκριμένο σαιτ. Παράλληλα σάρωσε τα
βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (καλύτερη ταινία, καλύτερη σκηνοθεσία,
καλύτερο σενάριο, καλύτερη μουσική, καλύτερη υποστηρικτική ηθοποιός, καλύτερος
σχεδιασμός κουστουμιών και καλύτερη συλλογή διακόσμησης), επιβεβαιώνοντας την
υπεροχή της και στα εγχώρια ύδατα.
Η θεματική στα έργα του
Αγγελόπουλου και η θέση της ταινίας στο Φεστιβάλ
Ο δρόμος προς
το Χρυσό Φοίνικα δεν ήταν εύκολος για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο
οποίος εκπροσώπησε την Ελλάδα στις Κάννες, με ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του
λεγόμενου «αργού» σινεμά. Ένα είδος που συναντάει κανείς και στις δημιουργίες
των Απιτσατπόνγκ Βερασεθάκουλ (Ο Θείος Μπούνμι…), Αμπάς Κιαροστάμι ( Η Γεύση
του Κερασιού), Λαβ Ντίαζ ( «Η Γυναίκα που Έφυγε»), Νούρι Μπίλγκε Τσειλάν
(Κάποτε στην Ανατολία) και Αντρέι Ταρκόφσκι (Στάλκερ).
Στο διαγωνιστικό τμήμα
του Φεστιβάλ (με πρόεδρο της Επιτροπής τότε τον σκηνοθέτη Μάρτιν Σκορσέζε), το
«Μια Αιωνιότητα και μια Μέρα» είχε απέναντί του αρκετούς δυνατούς μνηστήρες του
Χρυσού Φοίνικα. Το «Οικογενειακή Γιορτή» του Τόμας Βίντερμπεργκ, το «Φόβος
και Παράνοια» στο Λας Βέγκας του Τέρρυ Γκίλιαμ, τη «Ζωή Είναι Ωραία» του
Ρομπέρτο Μενίνι και τα «Λουλούδια της Σανγκάης» του Χού Χσιάο- Σεν, εκτός
πολλών άλλων. Η ταινία του Αγγελόπουλου ήταν η ενδέκατη της φιλμογραφίας του,
με την πρώτη του να ήταν η «Αναπαράσταση» το 1970. Έχοντας χαρακτηριστεί ως
ένας φιλόσοφος και ποιητής του σινεμά, ο Αγγελόπουλος, σε πολλά από τα έργα
του, είχε θέσει στο επίκεντρο το προσωπικό ταξίδι και στοχασμό των πρωταγωνιστών
του, το οποίο διανθίζεται από τις υποβλητικές και ομιχλώδεις τοποθεσίες της
Ελλάδος. Ο σκηνοθέτης είχε καλλιεργήσει μια μοναδική συνεργασία με το φωτογράφο
Γιώργο Αρβανίτη, ο οποίος, συνοδευόμενος από την σκηνοθετική μαεστρία του
Αγγελόπουλου, παρείχε μνημειώδεις εικόνες της ελληνικής υπαίθρου και όχι μόνο.[…]
ΠΗΓΗ: New Star, ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.9.2023.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook