Του συγγραφέα Κώστα Σπίνου, kspin.gr@gmail.com
Η
περίφημη Λαίδη Λω η επονομαζώμενη
και Μαύρη Κύκνος που διετέλεσε αντιβασίλισσα της Ινδίας, δεν είναι
άλλη από την Ελληνίδα καλλονή Αικατερίνη
Χατζοπούλου.
Οι βιογράφοι της την παρουσιάζουν ως
άτομο εκκεντρικό, αγέρωχο και σπάταλο, εξαιρετικά φιλόδοξο, εκπάγλου
ωραιότητας, με μεγαλοπρεπή εμφάνιση, αιθέρια ομορφιά, πανέξυπνη και
πολυμαθέστατη. Μιλούσε οκτώ γλώσσες, και γνώριζε κάθε πολιτικό και πολιτιστικό
θέμα της εποχής της.
Έζησε μια ζωή ονειρεμένη, τόσο στα
Αθηναϊκά κοσμικά σαλόνια, όσο και στα Ευρωπαϊκά. Η ζωή της θα μπορούσε να γίνει
ταινία από ένα ευφάνταστο σκηνοθέτη του Χόλλυγουντ.
Ποια ήταν αυτή η Ελληνίδα Αντιβασίλισσα
των Ινδιών που κινείτο σαν οπτασία μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας;
Η Αικατερίνη
Χατζοπούλου έλκει την καταγωγή της από ιστορική οικογένεια. Ο παππούς της
ήταν ιερολοχίτης και πολέμησε στο Δραγατσάνι
στο πλευρό του Αλέξανδρου Υψηλάντη,
όταν ξεκίνησε την επανάσταση τον Φεβρουάριο του 1821 στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Ο πατέρας της Νικόλαος Χατζόπουλος ασχολήθηκε με την πολιτική και διετέλεσε
βουλευτής Νάξου και για 40 χρόνια νομάρχης. Η μητέρα της με αριστοκρατική καταγωγή
από το Φανάρι, είχε παντρευτεί σε πρώτο γάμο τον Ανδρέα Κορομηλά με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά και σε δεύτερο
γάμο με τον Νικόλαο Χατζόπουλο με τον
οποίον απέκτησε δύο παιδιά τον Γεώργιο
και την Αικατερίνη, την γνωστή στην Αθήνα σαν Λαίδη Λω. Ο αδελφός της Γεώργιος Χατζανέστης,
ήταν ο αρχιστράτηγος στον Μικρασιατικό
Πόλεμο, ο οποίος εκτελέστηκε αδίκως το 1922 στο Γουδί μαζί με άλλους πέντε, ως υπεύθυνος της «μικρασιατικής
καταστροφής».
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΓΑΜΟΣ
Η
Κατερίνα Χατζοπούλου από μικρή
σύχναζε στους κοσμικούς κύκλους των Αθηνών. Στα 17 της χρόνια έκανε την πρώτη
δημόσια εμφάνιση στην κατοικία του Συγγρού,
όπου εντυπωσίασε με την ομορφιά της. Σύντομα γνωρίστηκε και παντρεύτηκε με τον
πάμπλουτο έμπορο και εφοπλιστή της Μασσαλίας Γεώργιο Μαύρο, με τον οποίο απέκτησε ένα γιο. Ο γάμος αυτός κράτησε
μόνο τρία χρόνια. Εγκατέλειψε τον σύζυγό της γιατί… έπληττε κοντά του!
Στα μέσα Μαρτίου του 1896 με το πλοίο «Μαδαγασκάρη»
επέστρεψε στην Ελλάδα, με συνταξιδιώτες την Ολυμπιακή Ομάδα της Γαλλίας, που ερχόταν
για να λάβει μέρος στους Πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Τα μέλη της
Ελληνικής Επιτροπής που ήταν εντεταλμένα για την υποδοχή των Γάλλων αθλητών
έμειναν άφωνα, όταν είδαν από τις σκάλες του πλοίου να κατεβαίνει μόνη μια
πανέμορφη γυναίκα και οι ματιές όλων πέφτουν πάνω της. Ήταν η Καίτη Χατζοπούλου που επέστρεψε στην
Αθήνα.
Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ
ΓΑΜΟΣ
Στην
Αθήνα η Καίτη Χατζοπούλου συνέχισε
την έντονη κοσμική ζωή της, αφού ήταν καλεσμένη όλων των προσωπικοτήτων της
Αθηναϊκής κοινωνίας. Σε χορό των ανακτόρων γνώρισε τον Άγγλο πρεσβευτή σερ Εδουάρδο Φιτζέραλντ Λω (Edward
Fitzgerald Law) δεινό επιστήμονα και διακεκριμένο οικονομολόγο, που την εποχή
εκείνη έπαιζε τον ρόλο του ελεγκτή των οικονομικών της Ελλάδος.
Η
κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη,
αντιμετώπιζε πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Τα ταμεία ήταν άδεια, το έλλειμμα του
ετήσιου προϋπολογισμού πολύ μεγάλο και η ανάγκη σύναψης δανείου από την Ευρώπη
αμεσότατη.
Και ο Εδουάρδος Λω εστάλη στην
Ελλάδα σαν βασικός διαπραγματευτής – ένας «τροϊκανός» με την σημερινή ορολογία.
Ο Άγγλος πρεσβευτής μαγεύτηκε από τα κάλλη της Καίτης Χατζοπούλου, την ερωτεύθηκε σφόδρα, και έρωτας του
επισφραγίσθηκε σύντομα με γάμο. Ένας γάμος που της χάρισε τον τίτλο της Λαίδης,
τον οποίο διατήρησε ως το τέλος της ζωής της. Έκτοτε τριγυρνούσε πάντα με το
«κουπέ» της που είχε χαραγμένο στις πόρτες του το οικόσημο των Λω.
Οι νεόνυμφοι εγκαταστάθηκαν στο μέγαρο της οδού Πανεπιστημίου και Εδουάρδου
Λω γωνία, με τα 20 δωμάτια, ταβάνια ύψους 8 μέτρων και το πρώτο που
χρησιμοποίησε καλοριφέρ και ανελκυστήρα! Για χάρη της όμορφης συζύγου του ο έγραψε
μια ευνοϊκή οικονομική έκθεση για την Ελλάδα αλλά τελικά πτωχεύσαμε.
Στην
έκθεσή του ο Λω κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το Ελληνικό Δημόσιο δαπανά χρήματα
τα οποία δεν διαθέτει, ότι οι αιτίες της κρίσης έγκεινται στις στρατιωτικές
δαπάνες και την κακή διαχείριση του δημόσιου κορβανά, συμβούλευε για αύξηση της
φορολογίας και θεωρούσε επιβεβλημένη τη λήψη δανείου. Το εντυπωσιακότερο όλων,
όμως, ήταν το γεγονός ότι παρ’ όλα αυτά εξέφρασε την πεποίθηση ότι «θα λάβει
την καλλιτέραν όψιν η μέλλουσα ευμάρεια της Ελλάδος. Και τούτο χάριν της
αμέμπτου και ανεκτιμήτου ακεραιότητος των πολιτικών ανδρών όλων των πολιτικών
αποχρώσεων».
Η
έκθεση αυτή συνέβαλε αποφασιστικά στην αποκατάσταση της πιστοληπτικής
ικανότητας της Ελλάδας, και οι Άγγλοι μας χορήγησαν ένα καλό δάνειο. Όμως, λίγο
αργότερα, η πτώχευση του 1893 ήρθε να διαψεύσει παντελώς τις εκτιμήσεις του.
Εμείς
σε ένδειξη ευγνωμοσύνης τον ανταμείψαμε δίνοντας το όνομά του σε ένα δρόμο
είναι αυτό που συνδέει τη Σίνα με τη Χρήστου Λαδά, μεταξύ Πανεπιστημίου και
Σταδίου.
Μετά
την παρέλευση κάποιου χρόνου ο Εδουάρδος Λω κλήθηκε στην Αγγλία για να αναλάβει
το υπουργείο Οικονομικών. Ήταν η εποχή που η Αγγλία κυβερνούσε την υφήλιο.
Στο σαλόνι του μεγάρου, η Λαίδη Λω έδωσε
αποχαιρετιστήρια δεξίωση με καλεσμένο τον διάδοχο Κωνσταντίνο. Λίγες μέρες μετά, έφυγαν για το Λονδίνο για να αναλάβει ο σύζυγός της υπουργικά καθήκοντα.
Στην Αγγλία Βασίλευε ο Εδουάρδος Ζ΄ λάτρης του ωραίου φύλου. Σε ένα χορό
στο Μπάκιγχαμ συναντήθηκε με την Λαίδη Λω και εντυπωσιασμένος από την
αστραφτερή ομορφιά της την ερωτεύθηκε παράφορα. Οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι ο
Βασιλιάς είχε εξωγαμιαίες σχέσεις με την πανέμορφη Αλίκη Κέπελ και την ηθοποιό Λίλυ
Λάνγκτρυ.
Σύντομα έπεσε στην αντίληψη της Βασίλισσας Αλεξάνδρας, το ειδύλλιο του συζύγου της με την Λαίδη Λω και για να σώσει τον θρόνο της, έπιασε τον βασιλιά και του
λέει: «Διώξε την Ελληνίδα πριν ρεζιλευτείς. Αν δεν μπορείς, θα βρω τον τρόπο
εγώ». Και τη άλλη ημέρα υπαγόρευσε
Βασιλικό Διάταγμα διορίζοντας το σύζυγο της σκανδαλιάρας Ελληνίδας «Αντιβασιλέα των Ινδιών» στέλνοντας
την, για ν’ απαλλαγούν, όσο μακριά μπορούσε!
Έτσι
η Ελληνίδα Καίτη Χατζοπούλου ή Λαίδη Λω έφτασε να γίνει Αντιβασίλισσα
των Ινδιών, να λάμψει στο διεθνές στερέωμα και να αναδειχτεί σε μία από τις πιο
λαμπρές γυναικείες προσωπικότητες στις αρχές του 20ου αιώνα. Βασιλείς,
στρατηγοί και ευγενείς υπήρξαν θαυμαστές της και διατηρούσε αλληλογραφία με
όλες τις διασημότητες της εποχής. Κατά την 8ετή παραμονή της στην Ινδία έμαθε
να μιλάει πολλές τοπικές διαλέκτους, έκανε αγαθοεργίες και πληγώθηκε όταν ο
σωματοφύλακας της Μιλτιάδης Γούσκος, ολυμπιονίκη του 1896 στο αγώνισμα
της σφαιροβολίας πέθανε από τσίμπημα κόμπρας.
Ο Εδουάρδος
Λω πέθανε το 1908 και σύμφωνα με την επιθυμία του μεταφέρθηκε στην Αθήνα
και ενταφιάστηκε με μεγάλες τιμές στο Α΄ Νεκροταφείο. Την καρδιά του
αγαπημένου της την διαφύλαξε σε μια ασημένια λήκυθο με οινόπνευμα, δίπλα στο
κρεβάτι της καθώς και τα παράσημά του τα οποία αρνιόταν να παραδώσει στην
Αγγλική κυβέρνηση μετά τον θάνατο του, γεγονός που προκάλεσε και διπλωματικό
επεισόδιο. Οι Αθηναίοι την θυμούνται μετά τον θάνατο του άνδρα της να είναι ντυμένη
πάντα σε demi- deuil (ασπρο-μαύρο-μωβ) με δέρμα κατάλευκο και μεγάλα γκρίζα
μάτια που άστραφταν όταν θύμωνε.
Η
Λαίδη Λω αγόρασε και εγκαταστάθηκε στο αρχοντικό της, στη διασταύρωση των οδών
Σταδίου και Πεσμαζόγλου (όπου αργότερα στεγάστηκαν τα γραφεία του ΙΚΑ) και
μετατράπηκε σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές κοσμικές φιγούρες της εποχής.
Στο
σπίτι της έδινε δεξιώσεις και χορούς, δεχόταν συχνά τους βασιλείς και κυρίως
τον βασιλέα Κωνσταντίνο, γευμάτιζαν μαζί και συζητούσαν.
Ο ΤΡΙΤΟΣ ΓΑΜΟΣ
Τρία χρόνια μετά την καταδίκη του αδελφού της, η 63χρονη πλέον αλλά πολύ
καλοστεκούμενη Λαίδη Λω, παρέστη ως Αγγλίδα υπήκοος, σε δεξίωση του Άγγλου
αρχηγού της νεοσύστατης Αστυνομίας Πόλεων στην Αθήνα, σερ Φρέντερικ Λόχ Χάλιντεϊ (Sir Frederich Loch
Hallidey).
Εκεί την συγκλονίστηκε από την παρουσία ενός υψηλού ευθυτενούς πανέμορφου
νέου, ο οποίος ηλικιακά θα μπορούσε να ήταν και γιος της. Απευθύνθηκε τότε στον
Λόχ Χάλιντεϊ και τον ρώτησε: «Σερ, ποιος είναι αυτός ο ευσταλής νέος
που μοιάζει τόσο του Ερμή;».
Επρόκειτο για τον 33χρονο Αξιωματικό της Αστυνομίας Πόλεων Γεώργιο Πειρουνάκη τον οποίο σύστησε
στην Λαίδη. Συμπτωματικά ο Γεώργιος Πειρουνάκης σε τροχονομικό
έλεγχο είχε ελέγξει το αυτοκίνητο της Λαίδης η οποία τον ρώτησε:
- «Εσείς
δεν είστε ο τροχαίος που σταματήσατε το αυτοκίνητο μου το πρωί στα Χαυτεία για
τροχαία παράβαση;»
- «Ω καλή
μου Λαίδη, χίλια συγγνώμη, αλλά έπρεπε να κάνω το καθήκον μου…», είπε ο Γεώργιος Πειρουνάκη.
Η Λαίδη Λώ, ερωτεύθηκε κεραυνοβόλα τον
Αξιωματικό της Αστυνομίας Πόλεων και τον προσκάλεσε στα φιλολογικά απογευματινά
που διοργάνωνε κάθε Πέμπτη όπου παρίστατο όλη η αριστοκρατική αθηναϊκή
κοινωνία.
Αμέσως
μετά τη δεύτερη επίσκεψή του, η Λαίδη Λω
σπάζοντας όλα τα ταμπού της εποχής της έκανε πρόταση γάμου, με αφοπλιστική
ειλικρίνεια:
-«Κύριε, είμαι
63 ετών, ήτοι χρόνια μεγαλύτερη από την μητέρα σας. Όμως, σας ερωτεύθηκα και σας
ζητώ σε γάμο. Έχετε δύο μέρες να μου δώσετε την απάντησή σας. Αν δεχθείτε την
πρότασή μου, ζητώ από εσάς ευγένεια, συνέπεια και πίστη όσο ζω. Μετά το θάνατό
μου, θα κληρονομήσετε όλη μου την περιουσία».
Ποιος
θα μπορούσε να αρνηθεί την πρόταση μιας Λαίδης ακόμα και την μυθική περιουσίας
της. Δεν χρειαζόταν πολύ σκέψη και ο Πειρουνάκης
της απάντησε «ΝΑΙ». Η ιδιόρρυθμη Λαίδη όμως, ζήτησε να έχει και την έγκριση της
μητέρας του Πειρουνάκη!
Πράγματι,
συνάντησε την μέλλουσα πεθερά της, της είπε ευθέως ότι είναι κατά τρία χρόνια
μεγαλύτερή της και ήθελε την έγκρισή της για το γάμο. Η μέλλουσα πεθερά της, τη
διαβεβαίωση ότι εγκρίνει τις αποφάσεις του γιού της.
Για τον Πειρουνάκη άνοιξαν διάπλατα τα σαλόνια, και οι κρουνοί του
χρήματος, αφού «έλαβε προγαμιαίαν
προίκαν 3.000.000 δρχ. και πολλά ακίνητα!».
Ο
γάμος τελέστηκε το 1927, ξεσηκώνοντας όπως ήταν φυσικό θύελλα στα Αθηναϊκά
σαλόνια για πολλά χρόνια.
Δεν
δίστασε, διατηρώντας σύμφωνα με τα αγγλικά έθιμα τον τίτλο της «Λαίδης Λω», να παντρευτεί τον πολύ
όμορφο αυτόν άνδρα τον οποίον αποκαλούσε Ερμή
για την ομορφιά του, ο οποίος την τίμησε, την αγάπησε, την φρόντισε και έζησε
μαζί του μέχρι το τέλος της ζωής της! Έκανε τόση αίσθηση ο γάμος αυτός που για
χρόνια κουβεντιαζόταν και οι αστυνομικοί χαριτολογώντας την Πρωτοχρονιά
εύχονταν με το εξής λογοπαίγνιο: «και
του χρόνου με μυα-λό (με μία Λω)!!
Η
Λαίδη Λω-Πειρουνάκη, έκτισε ένα άλλο σύγχρονο μέγαρο με ξεχωριστό διαμέρισμα
για την πεθερά της, που λάτρευε και τιμούσε. Ακόμα και σήμερα αυτό το μέγαρο,
βρίσκεται σε κάθετο δρόμο απέναντι από το Μέγαρο Μουσικής. Ο σύζυγός της
παραιτήθηκε από την Αστυνομία Πόλεων και άνοιξε Δικηγορικό Γραφείο στην οδό
Σταδίου, καθ' ότι είχε σπουδάσει Νομική.
Το
ζεύγος, έζησε μαζί δύο τρισευτυχισμένες δεκαετίες έως ότου η Λαίδη Λω πέθανε
από ένα κάταγμα στη λεκάνη της, αφήνοντας την τεράστια περιουσία της στον
σύζυγό της, του οποίου η τύχη του επεφύλαξε δυσάρεστα γεγονότα. Τον δολοφόνησαν
άνανδρα οι ΕΑΜίτες μαζί με τους στρατηγούς Γεώργιο Μπάκο και Αγαμέμνονα Μεταξά,
δύο μόλις ημέρες πριν από τη επίσημη λήξη του λεγόμενου Εμφυλίου.
Απεβίωσε
τον Απρίλιο του 1940 και τάφηκε στον οικογενειακό τάφο Χατζοπούλου.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 29.10.2023.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook