Πώς ο Όλυμπος Ελλάδος
και ο Όλυμπος Βιθυνίας
είναι ακριβώς στο ίδιο
γεωγραφικό πλάτος;
Του Γιώργου Λεκάκη
Το όρος Όλυμπος είναι το υψηλότερο βουνό της Ελλάδος, γνωστό παγκοσμίως για την μυθολογία του, ως η κατοικία των 12 (ολύμπιων) θεών της ελληνικής Μυθολογίας - βλ. Όμηρος. Στους Ολυμπίους ορκίζονταν, γι' αυτό και το όρος είναι και σχήμα όρκου («οὐ τὸν Ὄλυμπον ἀπείρων», Σοφ.).
Υψηλότερη κορυφή του ο
Μύτικας (2.917,727 μ.).
Είναι επίσης το δεύτερο σε
ύψος βουνό των Βαλκανίων.
Ετυμολογείται από την αρχαια ελληνική λέξη
λύκειο = φωτεινό, λαμπρό > λάμπω.(*)
Η ορεωνυμία Όλυμπος / Ούλυμπος / Έλυμπος / Ύλυμπος έχει δοθεί σε πολλά βουνά από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο έως σήμερα.
Ο Όλυμπος ευρίσκεται στον 40ό
παράλληλο
40°05′00″N 22°21′00″E - τον παράλληλο των Ολυμπίων Θεών – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ…
Το «περίεργο» είναι πως στον
ίδιο ακριβώς παράλληλο, ευρίσκεται και ένας άλλος Όλυμπος, αυτός της Βιθυνίας
Μικράς Ασίας:
40°04′14″N 29°13′18″E
Τα δυο όρη απέχουν σε ευθεία απόσταση 583,5 χλμ.
Κάθε τόπος, κάθε ελληνικό
φύλλο, ήθελε να έχει έναν… Όλυμπο κοντά του, για να αισθάνεται κοντά με την
κατοικία των θεών, και να νιώθει την προστασία τους. Για την ιστορία, υπάρχουν
και άλλα όρη με το ίδιο όνομα, στην αρχαία ελληνική επικράτεια:
- στην Παφλαγονία Μικράς Ασίας
(νυν όρος Arıt, κοντά στο Μπαρτίν Τουρκίας).
- στην Λυδία (όρος Νιφ, κοντά
στην Σμύρνη).
- στην Λυκία Μικράς Ασίας, με
ομώνυμη κοιλάδα, νυν Tahtalı Dağı, κοντά στο Kemer 90 χλμ.
νοτιοδυτικά της Αττάλειας.
- στην Κύπρο (με υψηλότερη
κορυφή τα 1.951 μ. – η υψηλότερη της μεγαλονήσου), στην οροσειρά Τρόοδος,
- στην Εύβοια, κλάδος της
Δίρφυος.
- στην Λέσβο, το δεύτερο σε
ύψος βουνό της νήσου (967 μ.), που σήμερα το λένε δυστυχώς… Άγιος Ηλίας!
- στην Κάρπαθο Δωδεκανήσου νυν δυστυχώς…
Προφήτης Ηλίας, ύψους 719 μ., από το οποίο ονομάσθηκε και το ομώνυμο υπέροχο
παραδοσιακό σημερινό χωριό (η) Όλυμπος / Έλυμπος.
- στην Σκύρο, λέγεται
παραφρασμένα και Λυμπιανή ή/και Ολυμπιακή.
- στην Ολυμπία Ηλείας, παρυφάδα της
Φολόης.
- στην Λαυρεωτική Αττικής, ο
Λαυρεωτικός Όλυμπος.
- στην Αρκαδία, άλλη ονομασία
του Λυκαίου όρους.
- στην Λακωνία, ο Λακωνικός
Όλυμπος, νυν δυστυχώς… Τουρλοβούνι Πάρνωνος. Η αρχαία ονομασία όμως σε πείσμα
διατηρείται στα τοπωνύμια Λυμπιάδα και Ολυμποχώρια, που βρίσκονται στην
περιοχή!
ΠΟΙΑ ΣΧΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΟΛΥΜΠΟΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ;
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ…
Και σύγχρονοι αντιγραφείς του
αρχαίου ολυμπιακού ελληνικού κλέους:
- στην πολιτεία Ουάσινγκτον
των ΗΠΑ, πάνω στην ομώνυμη χερσόνησο (Olympic Peninsula), το υψηλότερο της
Ολυμπιακής Οροσειράς.
- στην πολιτεία Γιούτα των
ΗΠΑ.
- στο San Francisco ΗΠΑ στα υψίπεδα Ashbury.
- στην Νέα Ζηλανδία (2.096 μ.)
Και εκτός Γης:
- στον πλανήτη Άρη, το Olympus Mons, το υψηλότερο γνωστό ηφαίστειο και βουνό (25.000 μ.) σε ολόκληρο το Ηλιακό μας Σύστημα.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Ορεωνυμικά».
Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». Γ. Λεκάκης «Η αρχαία Βιθυνία». Γ.
Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.5.2012.
(*) Ὄλυμπος: Ἰων. Οὔλυμπος, (ἀμφότερα παρ’ Ὁμ.), ὁ, ὄρος ἀποτελοῦν τὸ πρὸς τὴν Μακεδονίαν ὅριον τῆς Θεσσαλίας. ― Ἐν τῇ Ἰλ. θεωρεῖται ὡς ἕδρα τῶν θεῶν, ἀλλὰ ῥητῶς διακρίνεται ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, Ἰλ. Ε. 867 κἑξ., Ο. 192 κἑξ.· ἐπὶ τῆς ἀκροτάτης αὐτοῦ κορυφῆς ἐκάθητο ὁ Ζεύς, Α. 394 κἑξ., Ε. 753· καὶ ἐνταῦθα ἦσαν τὰ βασίλεια αὐτοῦ, Α. 533, κτλ.· ἐνῷ τὰ μέγαρα τῶν ἄλλων θεῶν ἔκειντο κατωτέρω ἐντὸς τῶν κοιλάδων καὶ φαράγγων τοῦ Ὀλύμπου, (κατὰ πτύχας Οὐλύμπιο), Λ. 77, πρβλ. Σ. 186· ἐπὶ τῆς ἀκροτάτης δὲ κορυφῆς τοῦ Ὀλύμπου ἐκαλοῦντο οἱ θεοὶ εἰς εὐωχίαν ἢ συμβούλιον, Θ. 2, Υ. 5, κτλ.· οὔτε δὲ βροχὴ οὔτε χιὼν ἔπιπτεν εἰς τὴν κορυφὴν αὐτοῦ, καὶ ἐβασίλευεν ἐκεῖ αἰωνία γαλήνη, Ὀδ. Ζ. 41 κἑξ. ― Ἐν τῇ Ὀδ. ἡ διάκρισις μεταξὺ Ὀλύμπου καὶ οὐρανοῦ εἶναι ἧττον ὁριστική· μάλιστα εν Υ. 103. 113 τὰ δύο φαίνονται ὡσεὶ ταυτιζόμενα. ― Ἐν μεταγενεστέροις χρόνοις, ὅτε οἱ φιλόσοφοι ἔθετον τὸ ἀνάκτορον τοῦ Διὸς ἐν τῷ κατακορύφῳ σημείῳ τοῦ οὐρανοῦ, τὸ ὄνομα Ὄλυμπος ἐξηκολούθει νὰ σημαίνῃ τὸν οὐρανόν, τὸ στερέωμα, ἴδε μάλιστα Voss. εἰς Οὐεργ. Γεωργ. 3. 261, σελ. 586 κἑξ.· ― παρὰ τοῖς Ἀττ., σχῆμα ὅρκου, οὐ τὸν Ὄλ. = οὐ μὰ τὸν Ὄλ., Σοφ. Ο. Τ. 1088, πρβλ. Ἀντ. 758. ΙΙ. τὸ ὄνομα τοῦτο ἀπεδίδετο καὶ εἰς ἄλλα ὄρη, ὧν ἕκαστον, συνήθως ὑψηλότερον τῶν γειτνιαζόντων, ἐν Μυσίᾳ, Ἡρόδ. 1. 36, Σοφ. Ἀποσπ. 468, Ξεν. Κυν. 11, 1· ἐν τῇ Λακωνικῇ, Πολύβ. 2. 65, 8· ἐν Ἤλιδι, Στράβ. 356· ἐν Λυκίᾳ, ὁ αὐτ. 666. 671· ἐν Κύπρῳ, ὁ αὐτ. 682. ΙΙΙ. ὡς ἐπίρρ. Ὀλυμπόνδε, παρ’ Ὁμ. ἀείποτε Ἰων. Οὐλυμπόθεν, ἐκ τοῦ Ὀλ., Πινδ. Π. 4. 382. (Ὁ Κούρτ. κλίνει νὰ ἀναφέρῃ τὴν λέξιν εἰς τὴν √ΛΑΜΠ, λάμπω, θεωρῶν τὸ Ὀ- ὡς εὐφωνικὸν καὶ τὸ υ ὡς Αἰολ.). - ΠΗΓΗ: L&S.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook