Στην κορυφή του ιερού Ελλανίου Όρους Αιγίνης, το ξωκκλήσι Αναλήψεως, επί αρχαίου ιερού του Διός, με χρήση 4.000 χρόνων – Και το «δρακόσπιτο της Αιγίνας» - Δίας - Αφαία Αθηνά - Απόλλων, η αγία τριάδα Αιγίνης - Το νοητό τρίγωνο Αιγίνης - Παρθενώνος - Σουνίου

Στην κορυφή του ιερού

Ελλανίου Όρους Αιγίνης,

το ξωκκλήσι Αναλήψεως,

επί αρχαίου ιερού του Διός,

με χρήση 4.000 χρόνων

Και το «δρακόσπιτο της Αιγίνας»

Δίας - Αφαία Αθηνά - Απόλλων,

η αγία τριάδα της Αιγίνης 

Το νοητό τρίγωνο

Αιγίνης - Παρθενώνος - Σουνίου

​Μια ομάδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων και της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα εξερευνά από το 2021 την κορυφή του Ελλανίου Όρους, του υψηλότερου βουνού της Αίγινας - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΑΙΓΙΝΑ, ΕΔΩ. Εκεί όπου σήμερα στέκει το ξωκκλήσι της Ανάληψης, με θέα όλον τον Σαρωνικό, υπήρχε κάποτε ένα ιερό αφιερωμένο στο Δία, τα κύρια κτήρια του οποίου βρίσκονται χαμηλότερα στην Βόρεια βουνοπλαγιά και είχαν διερευνηθεί παλαιότερα από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. 

Η παρουσία όμως οχυρωματικού περιβόλου και κατοικιών στην κορυφή δείχνει ότι το ύψωμα αυτό χρησιμοποιούταν και ως καταφύγιο σε περιόδους κινδύνου. Όπως έδειξαν και οι παλαιότερες ανασκαφές στις αρχές του 20ού αιώνα, στην κορυφή υπάρχουν κατάλοιπα ανθρώπινης δραστηριότητας που καλύπτουν ένα διάστημα σχεδόν τεσσάρων χιλιετών.

Στόχος της νέας έρευνας είναι η καταγραφή και χρονολόγηση των καταλοίπων, τόσο αυτών των προϊστορικών χρόνων όσο και εκείνων που σχετίζονται με το ιερό του Δία. Μερικά ευρήματα, όπως ένα πήλινο τροχήλατο μυκηναϊκό ειδώλιο, το οποίο εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κολώνας στην Αίγινα, συνηγορούν σε μια λατρευτική χρήση της βουνοκορφής ήδη από την Εποχή του Χαλκού.

Ευρήματα των Μυκηναϊκών χρόνων

Το 2023 ανασκάφτηκε ένα μυκηναϊκό κτήριο διαστάσεων περίπου 4,5 Χ 3 μ., το οποίο οριοθετείται από τρεις τοίχους και έναν μεγάλο βράχο. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν περίπου τριάντα αγγεία (μαγειρικά και αποθηκευτικά σκεύη, αγγεία πόσης και άλλα), τα οποία διατηρήθηκαν διότι ο χώρος μετά την καταστροφή του καλύφθηκε από τους μεγάλους λίθους της κατάρρευσης των τοίχων. Τα αγγεία χρονολογούνται στην περίοδο της καταστροφής των μυκηναϊκών ανακτόρων και στους Μετανακτορικούς χρόνους. Η ανασφάλεια που επικρατούσε τότε ώθησε μερικούς κατοίκους της Αίγινας να εγκατασταθούν σε υψηλότερα εδάφη – και συγκεκριμένα σε αυτή την κορυφή, που τους ήταν ήδη γνωστή ως χώρος λατρείας.

Σε βαθύτερα στρώματα, πάνω στο βράχο, βρέθηκαν και όστρακα της Μέσης Εποχής Χαλκού, δηλαδή του πρώτου μισού της 2ης χιλιετίας π.Χ. –  την περίοδο όταν άκμασε η πόλη της Αίγινας ως εμπορικό και ναυτικό κέντρο.

 

Η αρχαία λατρεία του Δία

Η λατρεία του Δία στο Ελλάνιο Όρος είναι γνωστή από της αρχαίες πηγές, όπως τον Παυσανία. Το ξωκκλήσι είναι κτισμένο σε αρχαία θεμέλια. Η εύρεση πήλινων κεραμίδων κορινθιακού τύπου τεκμηριώνει την ύπαρξη ενός αρχαίου κτίσματος στην κορυφή, πιθανώς ενός μικρού ναού. Τα απορρίμματα των θυσιών βρέθηκαν στα βόρεια του ξωκκλησιού, σε ένα μελανό στρώμα με χιλιάδες μικρά θραύσματα καμένων οστών ζώων. Κεραμική Γεωμετρικών έως Ρωμαϊκών χρόνων τεκμηριώνει την μακρόχρονη χρήση του χώρου.

Η περιοχή γύρω από το Ελλάνιο Όρος

Προκειμένου να κατανοηθεί καλύτερα η μοναδική αυτή θέση, η ίδια Έλληνο-Ελβετική ομάδα διενεργεί επίσης επιφανειακή έρευνα γύρω από το Ελλάνιο Όρος. Η περιοχή αυτή, που σήμερα είναι σχεδόν ακατοίκητη, είναι γεμάτη με ίχνη ανθρώπινης παρουσίας, χρονολογούμενα από τους προϊστορικούς χρόνους έως και τα μέσα του 20ού αιώνα - όπως οχυρώσεις, αναλημματικούς τοίχους, έναν αρχαίο πύργο, λατομεία, αρχαίες επιγραφές σε βράχους, μαντριά και αλώνια, «σουβάλες» (= δεξαμενές), εγκαταλειμμένους οικισμούς και ένα «δρακόσπιτο».

Η έρευνα θα συνεχιστεί δύο έτη ακόμη, σύμφωνα με τον πενταετή προγραμματισμό της αφού η περιοχή μας επιφυλάσσει σημαντικά νέα ευρήματα. Το ιερό του Ελλάνιου Δία έρχεται να προστεθεί στο τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει το νησί της Αίγινας. Έτσι θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας αρχαιολογικός πόλος έλξης στο νησί με τους ναούς της Αφαίας, του Απόλλωνα στη Κολώνα και του Δία στο Ελλάνιο Όρος.

Η ΕΦΑΠΝ το 2023 ξεκίνησε μία προσπάθεια για την ανάδειξη, στερέωση και αποκατάσταση των μνημείων του νησιού. Αρχής γενομένης από το ιερό του Απόλλωνος στη θαλάσσια είσοδο του νησιού ενίσχυσε τον ένα και μοναδικό σωζόμενο κίονα του ιερού. Παράλληλα γίνονται προσπάθειες για την αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Κολώνας, όπου απαιτούνται επισκευαστικές εργασίες για την ανάδειξή του, ενώ ανακαινίστηκαν οι παλαιές προθήκες του Μουσείου.

Στο Ιερό της Αφαίας, ένα χώρο ορόσημο στην αρχαιότητα, που συμπληρώνει το νοητό τρίγωνο του Παρθενώνα και του Σουνίου, ξεκινούν άμεσα οι εργασίες αναβάθμισης του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου με έργα πνοής μέσα σε αυτόν, αλλά και με την φωταγώγηση του ναού.

Μία παρόμοια προσπάθεια θα γίνει και με την ανάδειξη του Ελλάνιου Όρους, εκεί που λατρεύτηκε ο πατέρας των θεών ο Δίας πάνω σ' ένα απόκρημνο λόφο, που πρέπει να γίνει οπωσδήποτε προσβάσιμος για το κοινό.

Δίας - Αφαία Αθηνά - Απόλλωνας, η τριάδα των θεών που δέσποζε στο νησί και έδινε ξεχωριστή οντότητα, που κρατάει έως σήμερα τους πιστούς με τη λατρεία στον άγιο Νεκτάριο.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.4.2024.

κορυφη ιερο Ελλανιο ορος Αιγινης, ξωκκλησι ιν ιερος ναος Αναληψεως, αρχαιο ιερο ιερον Διος, δια 4.000 χρονια πριν δρακοσπιτο Αιγινας Διας - θεα Αφαια Αθηνα - θεος Απολλων, αγια τριαδα Αιγινα νοητο τριγωνο Αιγινα - Παρθενωνας - Σουνιο Ελλανιον Αναληψης, ζευς, 2000 πχ δρακοσπιτα Απολλωνας, τριας τριγωνισμος Παρθενων Εφορεια Αρχαιοτητων Πειραιως και Νησων Ελβετικη Αρχαιολογικη Σχολη ελβετια 2021 υψηλοτερο βουνο Αναληψη Σαρωνικος κολπος, αρχαια κτηρια βουνοπλαγια Γερμανικο Αρχαιολογικο Ινστιτουτο οχυρωματικος περιβολος κατοικια υψωμα καταφυγιο ανασκαφες 20ος αιωνας, 2η 3η χιλιετια πΧ προιστορια ευρημα αρχαιο πηλινο τροχηλατο μυκηναικο ειδωλιο, Αρχαιολογικο Μουσειο Κολωνα λατρευτικη χρηση βουνοκορφη Εποχη Χαλκου ευρηματα Μυκηναικα χρονια 2023 ανασκαφη μυκηναικο κτηριο τοιχος βραχος αγγειο μαγειρικο αποθηκη σκευος αγγεια ποσης ποση καταστροφη λιθος καταρρευση τοιχος περιοδος μυκηναικα ανακτορα Μετανακτορικα χρονια λατρεια στρωμα οστρακο Μεση εμποριο ναυτικο αρχαιες πηγες, Παυσανιας θεμελια πηλινη κεραμιδα κορινθιακος τυπος κορινθος κτισμα ναος απορριμματα θυσια μελανο στρωμα θραυσμα καμενα οστα ζωων Κεραμικη Γεωμετρικα Ρωμαικα μοναδικη ανθρωπινη προιστορικα 20ος αιωνας μΧ οχυρωση αναλημματικος τοιχος, αρχαιος πυργος, λατομειο επιγραφη μαντρι αλωνι σουβαλα δεξαμενη εγκαταλειμμενος οικισμος αρχαιολογια νησι 2023 μνημειο Απολλωνος Απολλωνα Απολλων θεος Απολλωνας μοναδικος σωζομενος κιονας Αφαιας, οροσημο αρχαιοτητα, αγιος Νεκταριος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ