Του Γιώργου Λεκάκη
Η βακτριανή / αρια / arja[1] γραφή (αριανική > ιρανική) είναι σήμερα μια εξαφανισμένη ανατολική γλώσσα, η οποία ομιλείτο
παλαιότερα στην περιοχή της αρχαίας Βακτρίας της Κεντρικής Ασίας (σημερινό
Αφγανιστάν). Ήταν η επίσημη γλώσσα των Κουσάνων και των Εφθαλιτικών[2]
αυτοκρατοριών.
Μεταξύ των λεγομένων «ινδοϊρανικών
γλωσσών», η χρήση της ελληνικής γραφής είναι μοναδική στην Βακτριανή.
Το γράμμα sho (Ϸ,
ϸ) ήταν για το ς / ʃ. Το ξι και το ψι δεν χρησιμοποιήθηκαν. Ούτε τα συμπλέγματά
τους (ks και ps). Ίσως, πιθανότατα χρησιμοποιήθηκαν για να αναπαραστήσουν
αριθμούς (όπως και άλλα ελληνικά γράμματα).
Στην βακτριανή γραφή διακρίνονται επίσης το βραχύ και το μακρόν άλφα.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.8.2018.
[1] Άριοι / Arya ελέγοντο γενικώς οι λαοί, που κατοικούσαν στα εδάφη όπου σήμερα η Ινδία και το Ιράν. Είναι επίσης γνωστοί στην ιστορία ως Ελληνοβακτριανοί ή Κουσάνοι ή ΚουσανοΒακτριανοί.
[2] Οι Ἐφθαλῖται / Εφθαλίτες ήταν ένας λαός, που έζησε
στην Κεντρική Ασία κατά τον 5ο - 8ο αιώνα μ.Χ. Επισήμως θεωρούνται
κλάδος των Ιρανών Ούννων (Huns).
Ζούσαν στις εκτάσεις
των σημερινών Αφγανιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Κιργιστάν,
Πακιστάν, Ινδίας και Κίνας. Πρωτεύουσά τους ήταν στο Τοχαριστάν (αρχαία
Βακτρία), στις βόρειες πλαγιές του Ινδοκούχ (νυν βορειοανατολικό Αφγανιστάν).
Σχημάτισαν την Αυτοκρατορία
των Εφθαλιτών, και ήταν στρατιωτικά σημαντικοί από το 450 μ.Χ., όταν ενίκησαν
τους Κιδαρίτες, έως το 560 μ.Χ., όταν οι συνδυασμένες δυνάμεις από το Πρώτο
Τουρκικό Χαγανάτο και την Σασανική Αυτοκρατορία τους ενίκησαν.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook