Η ταινία που πρώτη μιλά για τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
TRAILER ΕΔΩ.
- Μέγα Ειδικό Βραβείο Κριτικών - Φεστιβάλ Καννών 1986
- Βραβείο FIPRESCI
Η πνευματική κληρονομιά του
Αντρέι Ταρκόφσκυ στην ανθρωπότητα, όχι μόνο στην παγκόσμια κοινότητα του
κινηματογράφου.
Η ΘΥΣΙΑ
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ - ΣΕΝΑΡΙΟ: Α. Ταρκόφσκυ
ΜΟΥΣΙΚΗ: J. S.
Bach
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Σβ. Νίκβιστ
(Sv.n Nykvist)
ΜΟΝΤΑΖ: M. Leszczylowski,
A. Tarkovsky
ΣΚΗΝΙΚΑ: A. Asp
ΚΟΥΣΤΟΥΜΙΑ: I. Pehrsson
ΠΑΙΖΟΥΝ: Erl. Josephson,
S. Fleetwood, V. Mairesse, A. Edwall, G. Gisladottir, Sv.
Wollter, F. Franzen, T. Kjellqvist, κ.α.
ΧΩΡΑ: Γαλλία, Σουηδία, 1986
ΗΧΟΣ: 5.1, Dolby Digital
ΓΛΩΣΣΑ: Σουηδικά
ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ: Ελληνικοί
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 145΄έγχρωμη
Worldwide theatrical rights: Swedish Film Institute
Διανομή για Ελλάδα: New Star
ΣΥΝΟΨΗ
Τα γενέθλια του Αλεξάντερ
διακόπτονται από την είδηση πως ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει μόλις
ξεκινήσει και η ανθρωπότητα βρίσκεται λίγο πριν τον ολοκληρωτικό αφανισμό της.
Aν και άθεος, ο Αλεξάντερ θα προσφέρει στον Θεό την οικογένεια του, το σπίτι του
ακόμη και τον μικρό του γιο προκειμένου να σωθεί ο κόσμος.
Τα γενέθλια του Αλεξάντερ,
ενός δημοσιογράφου, συγγραφέα και κριτικού θεάτρου και λογοτεχνίας που ζει με
την οικογένειά του σ’ ένα σπίτι στην μέση του πουθενά σημαδεύονται από την
είδηση πως επίκειται πυρηνικός πόλεμος. Εκείνος κυριευμένος από τον φόβο
προσεύχεται για πρώτη φορά στην ζωή του και υπόσχεται στον Θεό ότι θα θυσιάσει
ό,τι είναι πολύτιμο γι’ αυτόν προκειμένου να σωθεί η ανθρωπότητα από την
ολοκληρωτική αυτή καταστροφή. Όταν ξυπνάει την επόμενη μέρα, συνειδητοποιεί ότι
όλα είναι όπως πριν. Ο Θεός έχει δεχτεί την προσφορά του και εκείνος τηρώντας
την υπόσχεσή του πραγματοποιεί τη θυσία του. Καίει το σπίτι του, εγκαταλείπει
την οικογένειά του, στερείται το παιδί του και βυθίζεται στη σιωπή και την
τρέλλα.
«Λέξεις, λέξεις, λέξεις… Μόνο
αν μπορούσαμε να σωπάσουμε και να κάνουμε κάτι…».
Σημείωμα του σκηνοθέτη
«Η ιδέα της ταινίας μου “Η Θυσία” γεννήθηκε την εποχή πριν από την “Νοσταλγία”. Oι πρώτες σημειώσεις και τα πρώτα σχεδιάσματα έγιναν τότε που ζούσα ακόμα στην ΕΣΣΔ. Κεντρική ιδέα ήταν η μοίρα ενός άντρα, άρρωστου από καρκίνο, του Αλεξάντερ. Ο άνθρωπος αυτός λυτρώνεται από τα πάθη του προσφέροντας μια θυσία. (…)
Φυσικά έχω συνείδηση του
γεγονότος ότι σήμερα η ιδέα της θυσίας δεν έχει και τόσο φανατικούς οπαδούς –
κανένας σχεδόν δε σκέφτεται να θυσιάσει για κάτι ή για κάποιον άλλον. Πάντως τα
επακόλουθα αυτής της απόφασης εξακολουθούν να αποδεικνύονται κρίσιμα και
αποφασιστικά: εννοώ την απώλεια της ατομικότητας προς όφελος ενός ακόμα πιο
έντονου εγωκεντρισμού που χαρακτηρίζει αναρίθμητες ανθρώπινες σχέσεις, και
επίσης τις σχέσεις μεταξύ γειτόνων χωρών, προ πάντων όμως την απώλεια και της
τελευταίας δυνατότητας πνευματικής, και όχι υλιστικής “προόδου”. Ο άνθρωπος
χάνει κάθε ελπίδα για αξιοπρεπή ζωή.»
ΠΗΓΗ: Πρόλογος.
«Είναι φανερό ότι η υλική
πρόοδος του ανθρώπου δεν συμβάδισε με την πνευματική του εξέλιξη. Φτάσαμε σ’
ένα σημείο όπου δεν μπορούμε πια να τιθασεύσουμε τα υλικά μας επιτεύγματα και
να τα χρησιμοποιήσουμε για το καλό μας. Δημιουργήσαμε έναν πολιτισμό που
απειλεί να εξολοθρεύσει την ανθρωπότητα. Απέναντι σε καταστροφή τέτοια κλίμακας
το μόνο που πρέπει να τεθεί, κατά τη γνώμη του, είναι η προσωπική ευθύνη του
ατόμου και η προθυμία του για θυσία, χωρίς την οποία παύει να λογίζεται ως
πνευματικό ον.
Εννοώ το πνεύμα θυσίας που πρέπει να αποτελεί ουσιαστικό και φυσικό τρόπο ζωής σχεδόν κάθε ανθρώπινου όντος κι όχι κάτι που θεωρείται ατυχία ή τιμωρία, την οποία επιβάλλουν εξωτερικοί παράγοντες. Εννοώ το πνεύμα θυσίας που εκφράζεται με την εκούσια υπηρεσία του άλλου, κάτι που επωμίζεται κανείς φυσικά, θεωρώντας ότι είναι η μόνη εφικτή μορφή ύπαρξης. […] Ο σύνδεσμος ανάμεσα στη συμπεριφορά του ανθρώπου και στη μοίρα του έχει διαλυθεί. Επειδή έχει εθιστεί πιστεύει ότι τίποτα δεν εξαρτάται απ’ αυτόν και ότι η προσωπική του εμπειρία δεν επηρεάζει το μέλλον, κι έτσι κατέληξε στο κίβδηλο και θανάσιμο συμπέρασμα ότι δεν παίζει κανένα ρόλο στη διαμόρφωση της μοίρας του». – Α. Ταρκόφσκι - «Σμιλεύοντας τον χρόνο» (εκδόσεις «Νεφέλη», 1987).
ΚΡΙΤΙΚΕΣ:
- «Το κύκνειο άσμα του Αντρέι
Ταρκόφσκι, ένας φόρος τιμής στον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και ίσως η πιο συνταρακτική
ταινία που γυρίστηκε ποτέ για το τέλος του κόσμου» - Μ. Κρανάκης
- «Ένα επικό όραμα… Πνευματική
δεξιοτεχνία… Το έργο μιας ιδιοφυΐας» - D. Robinson – The Times (UK)
- «Περιμένετε μέχρι το τέλος και θα βρεθείτε πιο συγκινημένοι από ποτέ» -
A. Sarris – The Village Voice
- «Ο Ταρκόφσκι προφανώς έχει
ξεφύγει από κάθε σκέψη να διασκεδάσει το κοινό και έχει αποφασίσει, στην
τελευταία του διαθήκη, να πει ακριβώς αυτό που θέλει, με το ύφος που θέλει». –
R. Ebert
- «Μια απεικόνιση της δύναμης
της πίστης και της αυτοθυσίας. Μια μελέτη της τρέλλας και της αυταπάτης της
ανθρωπότητας» - P. Bradshaw – The Guardian
- «O Ταρκόφσκι, για μένα, είναι o μεγαλύτερος από όλους μας, αυτός που επινόησε μια νέα γλώσσα, πιστή στην φύση του κινηματογράφου, καθώς συλλαμβάνει την ζωή ως αντανάκλαση, την ζωή ως ένα όνειρο» - Ιngm. Bergman
- «Ο άκαμπτος φορμαλισμός και η ασυμβίβαστη αποστασιοποίηση μπορεί να επιβαρύνουν, αλλά ο Ταρκόφσκι πίστευε ακράδαντα ότι η ταινία δεν χρειαζόταν να είναι ευχάριστη για να είναι πολύτιμη» – D. Parkinson – Empire
- «Ο Tarkovsky να αποκαταστήσει
- πάλι κινηματογραφικά - την χαμένη ενότητα μεταξύ των ανθρώπων. Προσπαθεί να
τους επανεντάξει σε ένα αρμονικό σύνολο» - Γ. Παυλίδης.
Εργογραφία Ταρκόφκσυ
Ταινίες:
- «Οι Δολοφόνοι» (Ubiitsy,
19', 1958), Η πρώτη φοιτητική ταινία του, βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του
Έρν. Χέμινγουεϊ.
- «Δεν υπάρχει αναχώρηση
σήμερα» (Segodnya uvolneniya ne budet, 45', 1959), δεύτερη φοιτητική ταινία.
- «Ο οδοστρωτήρας και το
βιολί» (Katok i skripka, 46', 1960), η πτυχιακή ταινία του.
- «Τα παιδικά χρόνια του
Ιβάν» (Ivanovo detstvo, 95', 1962), πολεμικό δράμα, βραβευμένο στην Βενετία.
- «Αντρέι Ρουμπλιόφ»
(Andrei Rublyov, 205', 1969), βιογραφική ταινία για τον πιο διάσημο Ρώσο
αγιογράφο, που έζησε τον 15ο αιώνα.
- «Σολάρις» (Solyaris,
165', 1972), βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας
του Στ. Λεμ.
- «Καθρέπτης» (Zerkalo,
108', 1975), ταινία με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία.
- «Στάλκερ» (Stalker, 163',
1979), επιστημονικής φαντασίας, εμπνευσμένη από τη νουβέλα των αδελφών
Στρουγκάτσκι «Πικ Νικ στο κράσπεδο του δρόμου».
- «Ταξείδι στον χρόνο»
(Tempo di viaggio, 62', 1983), τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ για την ιταλική
τηλεόραση.
- «Νοσταλγία» (Nostalghia,
125', 1983), ένας Ρώσος πανεπιστημιακός αναζητά στην Ιταλία τα ίχνη ενός
συμπατριώτη του συνθέτη του 18ου αιώνα.
- «Θυσία» (Offret, 149',
1986), ο άνθρωπος μπροστά στην προοπτική ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος.
Βιβλία:
- «Μαρτυρολόγιο», το
προσωπικό ημερολόγιο του σκηνοθέτη από το 1970 έως το 1986. (εκδόσεις Ινδικτος,
2006)
- «Σμιλεύοντας τον χρόνο»
(εκδόσεις Νεφέλη, 1987)
«Η ΘΥΣΙΑ» η διαθήκη του Α. Ταρκόφσκι σε 4Κ DIGITAL RESTORATION από 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024 τους κινηματογράφους σε διανομή NEW STAR.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.7.2024.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook