Η αποκατάσταση του Ιερού Ναού της Μεγάλης Παναγιάς στην Σαμαρίνα των Γρεβενών, η στερέωση - αποκατάσταση του Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου της Εράτυρας ενδιαφέρουν το υπ. Πολιτισμού για εντάξεις νέων έργων στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο… Αυτό ανακοινώθηκε στην συνάντηση εργασίας που πραγματοποιήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020, στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, μεταξύ της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη και του περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας κ. Γιώργου Κασαπίδη…
Η Μεγάλη Παναγιά στην υπέροχη Σαμαρίνα. |
Η αποκατάσταση της Μεγάλης Παναγιάς Σαμαρίνας είναι ένα έργο το οποίο ήδη υλοποιείται από την Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Μακεδονίας - ΕΣΠΑ 2014-2020. Ο Ναός παρουσίαζε σοβαρές βλάβες, που προέκυψαν από τις καθιζήσεις. Η αποκατάσταση εγκαινιάσθηκε στις 15.8.2024.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου ή Μεγάλη Παναγιά στην Σαμαρίνα αποτελεί τον μητροπολιτικό ναό του οικισμού. Ανηγέρθη το 1816, σύμφωνα με λιθανάγλυφη επιγραφή, που σώζεται στο περιθύρωμα της νότιας εισόδου. Πρόκειται για τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με πολύπλευρη εξωτερικά αψίδα ιερού, υπερυψωμένο διώροφο νάρθηκα-γυναικωνίτη και ανοικτή στοά στην δυτική και νότια πλευρά, ενώ το ανατολικό τμήμα της νότιας στοάς διαμορφώνεται σε παρεκκλήσι αφιερωμένο στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, που σώζεται επάνω από το υπέρθυρο της δυτικής εισόδου, η ιστόρηση του ναού ολοκληρώθηκε στις 30.7.1829 από τους Σαμαριναίους ζωγράφους Χρήστο και Αντώνιο Παπαϊωάννου. Στην νοτιοδυτική πλευρά του ναού σώζεται τριώροφο κωδωνοστάσιο του 1876. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα του μνημείου αποτελεί μεγάλο πεύκο, το οποίο φύεται στην κόγχη του ιερού από το 1850 περίπου.
Η ανασκαφική έρευνα απέδωσε κινητά ευρήματα όπως εφυαλωμένη και αβαφή κεραμική της μεταβυζαντινής περιόδου, έξεργους κοσμημένους φωτοστεφάνους, σπαράγματα τοιχογραφικού διακόσμου, όπου εντοπίζονται και τμήματα επιγραφών με αναφορά στην Θεοτόκο και λιγοστά υάλινα θραύσματα.
Με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα, διαπιστώνεται η ύπαρξη προγενέστερου ναού. Τα σημαντικότερα ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Γρεβενών εντοπίζονται στον κυρίως ναό. Πρόκειται για τους δύο τοίχους πάνω στους οποίους εδράζονται οι κιονοστοιχίες του υφιστάμενου ναού της Μεγάλης Παναγιάς. Η ανεύρεση σπαραγμάτων τοιχογραφιών in situ στις εσωτερικές πλευρές των τοίχων, αλλά και διάσπαρτων στο ανασκαφικό στρώμα, με μορφές αγίων και επιγραφές αναφερόμενες στην Παναγία, οδηγούν εύλογα στο συμπέρασμα ότι τα αρχιτεκτονικά αυτά κατάλοιπα ανήκουν σε προγενέστερο και μάλιστα τοιχογραφημένο ναό. Ο ναός αυτός διαιρείται σε νάρθηκα, κυρίως ναό και ιερό. Είναι σαφώς μικρότερος σε διαστάσεις από τον υφιστάμενο ναό της Μεγάλης Παναγιάς και θα μπορούσε να χρονολογηθεί στον 18ο ή και νωρίτερα στον 17ο αιώνα βάσει της παλαιογραφίας των επιγραφών και της τεχνοτροπίας των σωζόμενων μορφών αγίων.
Είπε η υπουργος στα εγκαίνια, ανάμεσα σε άλλα:
"Η έρευνα της Εφορείας Γρεβενών απέδειξε ότι κάτω από αυτήν την εκκλησία, υπήρχε μία πρωιμώτερη. Έτσι μπορούμε να δικαιολογήσουμε και διάφορα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα οποία σε άλλη περίπτωση θα μας ξένιζαν. Το χαρακτηριστικό αυτής της εκκλησίας είναι τα χρώματα, η ζωντάνια της, ο πλούτος της, ο οποίος μαρτυρά τον πλούτο της κοινότητας αυτής όταν τον δημιούργησε". - ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, 16.8.2024.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ για την σημερινή ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΙΝΑΣ, ΕΔΩ.
Ο ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου, στην Εράτυρα του Δήμου Βοΐου, είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, κατάγραφη εσωτερικά. Σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού η ολοκλήρωση των εργασιών ανέγερσής του και ιστόρησης του τοιχογραφικού διακόσμου τοποθετείται στα 1763...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Σκελετός Κύκλωπα βρέθηκε στην ΕΡΑΤΥΡΑ, ΕΔΩ.
ΑΡΧΑΙΑ ΑΤΕΙΧΙΣΤΗ ΠΟΛΗ στην ΕΡΑΤΥΡΑ.
Κι όλα αυτά, ενώ οι αρχαιολογικές ανασκαφές και η αρχαία Μακεδονία, σημαντικότερη ιστορική περίοδος για την περιοχή, που πονά πολύ και είναι και εθνική υπόθεση, χωλαίνουν στην Δυτική Μακεδονία…
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.9.2020.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook