Του
καθηγητή Χρίστου Γούδη
«Η απάντηση είναι το αλκόολ,
αλλά ξέχασα την ερώτηση»
Γιόζεφ Μπρόντσκι
Θα πρέπει κανείς όντως να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ για να απαντήσει στα χίλια δυο ερωτήματα που προέκυψαν από την ρωσο-ουκρανική κρίση. Όχι μόνο σε αυτά που αναδύονται από το σοκ της καταστροφής που επέπεσε επί δικαίων και αδίκων, αλλά και σ’ αυτά που αφορούν δευτερογενώς την ταπεινότητά μας, μέσα από την απρόσμενη παρέλαση πολλών και ποικίλων «ειδικών» που προσκαλούνται εδώ και δύο εβδομάδες από το τηλεοπτικό κανάλι που μεταδίδει επί εικοσιτετραώρου βάσεως τα δρώμενα και θεώμενα του πολέμου, προς τέρψιν των τηλεθεατών του.
Από πού να αρχίσει
κανείς και που να τελειώσει; Μόλις ο φιλοθεάμων τηλεθεατής συνηθίσει τις
επαναλαμβανόμενες τρις και τετράκις ημερησίως αποσπασματικές τηλεοπτικές σκηνές
(αληθείς ή κατασκευασμένες) των πολεμικών ενσταντανέ, αρχίζει ασυναίσθητα να
σκιαγραφεί τα ψυχογραφήματα των συνεντευξιαζομένων και δημοσιολογούντων
προσκεκλημένων του καναλιού. Τί καναλιού δηλαδή, ποταμού ολόκληρου από
λογόρροιες, ιδεόρροιες, και βλενόρροιες του στυλ «να το πάρει το ποτάμι;»
Το πρώτο
εντυπωσιακό συμπέρασμα από την τηλεοπτική αυτή κάλυψη του ρωσικού εμφυλίου
πολέμου είναι το μέγεθος του πληθωρισμού στη χώρα μας. Όχι αυτού που λένε ότι
λόγω του πολέμου σκαρφάλωσε στο 7%, αλλά του πληθωρισμού αυτών που λόγω του
απόλεμου της φύσεώς τους αναρριχάται σε ύψη δυσθεώρητα. Και ομιλώ περί της
πληθώρας των ίδιων και των ίδιων στρατηγών, ναυάρχων και πτεράρχων που
εναλλάσσονται επαναλαμβανόμενοι στο «γυαλί» επί ημερησίας και ολονύκτιας
βάσεως, λες και κάνουν τη βάρδιά τους στη «σκοπιά». Όχι την «σκοπιά» των
μαρτύρων του Ιεχωβά, αν και πολλοί δικαιούνται το φωτοστέφανο του μάρτυρα, με
την επιμονή και υπομονή τους να περιμένουν χρόνια και ζαμάνια για μερικά λεπτά
δημοσιότητας, καθότι συνήθως μόλις τους εμφανίσουν στο τηλεοπτικό παράθυρο,
αμέσως μετά τους ζητούν να περιμένουν να έρθει η σειρά τους, γιατί συνεχώς τους
πηδάνε, δίνοντας τον λόγο (αλλά όχι και την απαιτούμενη λογική) σε παρένθετους
άλλους και άλλες, για να μας ενημερώνουν με τα έκτακτα αλαλούμ της
επικαιρότητας ότι «εδώ μόλις ακούσαμε έναν κρότο σαν βροντή κι είδαμε και μια
λάμψη κάτι σαν αστραπή», το περιττό αυτονόητο δηλαδή, που η τουρκική θυμοσοφία εκφράζει
με την τονικότητα του şimşek çaktι yιldιrιm parladι («σιμσέκ τσακτί, γιλντιρίμ παρλαντί» = άστραψε η αστραπή,
αναφλέγηκε ο κεραυνός).
Ούτως εχόντων
των πραγμάτων, και αμέσως μετά τη συνειδητοποίηση από μέρους μας ότι η Ελλάδα
είναι στρατιωτικά πανίσχυρη, καθότι διαθέτει περισσότερους στρατηγούς,
ναυάρχους και πτεράρχους παρά φαντάρους, ναύτες, και αεροπόρους, καθιστάμεθα
αυτήκοοι μάρτυρες των εκτιμήσεών τους περί των μελλούμενων του πολέμου, οι
οποίες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ακολουθούν πιστά την «αλήθεια του ντε λα Παλίς
(Vérité de la Palice)» (κάτι σαν «ο κύριος ντε λα Παλίς ένα τέταρτο πριν να πεθάνει
ήταν ακόμη ζωντανός», ή ακριβέστερα και επί το γαλλικότερον: «il mourut le
vendredi / le dernier jour de son âge / s'il fût mort le samedi / il eut vécu
davantage = πέθανε την Παρασκευή / ύστατη μέρα της ζωής του / αν πέθαινε το
Σάββατο / θα ’ταν ακόμα εν ζωή»). Υπάρχουν βέβαια και οι ιδιότυπες
εξαιρέσεις των ναυάρχων χωρίς ναυ-αρχίδες, που μας πληροφορούν όταν τους
δίδεται βήμα ότι η Ελλάδα δεν έχει το ανάστημα και το σθένος να τα βάλει με την
Τουρκία, ενδεχομένως πικρή αλήθεια, αλλά οι τοιούτοι θα όφειλαν να το είχαν
αναγνωρίσει εγκαίρως κατά την διάρκεια της αναρρίχησής τους στην ιεραρχία και
να είχαν τότε βροντοφωνάξει, προ της πληθωριστικής και καταχρηστικής προαγωγής τους,
ότι το ελληνικό ναυτικό δεν αξίζει να έχει ανώτερους βαθμούς από αυτόν του μούτσου…
Με αυτά και με
εκείνα, οι πλείστοι εξ αυτών, κάποιοι με έπαρση και κάποιοι με περίσκεψη (αν
όχι περιδεείς), επιδίδονται κατά βάση σε σχοινοτενείς ειρηνόφιλες διακηρύξεις,
διεθνολογικές παπαρολογίες με ολίγον «δεξιότερα Κουροπάτκιν» (κατά την εκ του
μακρόθεν προτροπή των αργόσχολων αθηναίων θαμώνων του καφενείου του Ζαχαράτου
στην πλατεία Συντάγματος στις αρχές του 20ου αιώνα, την σχετική με
την αναδιάταξη των δυνάμεων του ομώνυμου ρώσου στρατηγού κατά την σύγκρουσή του
με τους Ιάπωνες στο Μούκδεν της Μαντζουρίας, εν σωτηρίω έτει 1905), αποτάσσοντας
μετά βδελυγμίας τους πολέμους και συνιστώντας εν κατακλείδι διαπραγματεύσεις
κατά το πρότυπο των ινδιάνων, οι οποίοι κατά την χρονοβόρα διάρκειά τους
ρουφούσαν και την «πίπα της ειρήνης».
Εγώ πάντως
θυμάμαι λίγο πριν ξεκινήσει ο πόλεμος των Φώκλαντς (2 Απριλίου 1982), εκείνων
των βραχονησίδων που λόγω εγγύτητας διεκδικούσε η Αργεντινή αποβιβάζοντας προς
στιγμή στρατό επάνω τους, και στις οποίες κατοικούσαν δύο Εγγλέζοι και πέντε
πρόβατα, όταν οι δημοσιογράφοι περιτριγύρισαν τον Άγγλο ναύαρχο που
ετοιμάζονταν να ηγηθεί του βρετανικού στόλου για την ανακατάκτησή τους, και τον
ρωτούσαν αν έπρεπε να δοθεί κάποια ακόμη ευκαιρία για την ειρήνη, τους απάντησε
ορθά, κοφτά, και φλεγματικά: «αυτά να τα ρωτήσετε στους πολιτικούς, το δικό μου
καθήκον έναντι της πατρίδας είναι να τσακίσω την ραχοκοκαλιά του εχθρού, και
αυτό πάω να κάνω», και αυτό πήγε και έκανε. Τέτοιοι ναύαρχοι έχουν βεβαίως και
ναυ-αρχίδες…
Οι «δικοί» μας
πάντως, συμβατοί και συμβιβασμένοι με το πνεύμα της εποχής (Zeitgeist) δεν
παραλείπουν να επαναλαμβάνουν δίκην παλαιών γραμμοφώνων (His Master’s Voice») το πόσο αργοκίνητοι και ασυντόνιστοι είναι
οι Ρώσοι στις επιχειρήσεις τους. Καλά τι περιμένατε ρε παιδιά από μια Ρωσία που
γιορτάζει 11 φορές την Πρωτοχρονιά και 11 φορές την Ανάσταση, τόσες είναι οι
ζώνες ώρας (time zones) της εκτεταμένης αυτής χώρας, όπου η ώρα Μόσχας είναι
επτά ώρες πίσω από την ώρα Βλαδιβοστόκ; Εκείνο που παραλείπουν, ίσως γιατί το
βλέπουμε όλοι μας, είναι το παρατεταμένο ξύλο της (ρωσικής) αρκούδας που επί
μέρες ρίχνει επί δικαίων και αδίκων, ανθρώπων και πραγμάτων, κάνοντάς τα όλα
γης μαδιάμ, επειδή ένας σαλτιμπάγκος, όταν είδε ότι οι αμερικάνοι έβγαλαν έξω
την ουρά τους, αντί να επιδείξει την στοιχειώδη ευαισθησία να σώσει τον λαό της
Ουκρανίας, παραιτούμενος και επανερχόμενος στην κωμική καριέρα του, άφησε να
ξεθεμελιώνεται μια ολόκληρη χώρα με ανθρώπους αξιοπρεπείς, εργατικούς,
μορφωμένους, και ευγενικούς, που ο καθένας τους, μέχρι πριν από λίγες μέρες,
αγωνίζονταν σε αυτή τη ζωή στον δικό του πόλεμο.
Και κάτι
τελευταίο. Οι αμερικανοί, αφού επί χρόνια ξεσήκωναν στην Ουκρανία κάποιους
αφελείς και τυχοδιώκτες να δρουν ενάντια στη φυλετική (σλαβική) τους φύση, όταν
ήρθε η ώρα της αλήθειας, δεν την κοπάνησαν για να μην γίνει πυρηνικός πόλεμος,
όπως μας τρομοκρατούν τα όπου γης φερέφωνά τους. Την κοπάνησαν γιατί στο πεδίο
της κλασικής μάχης και του συμβατικού πολέμου, όταν βρεθούν «ενώπιος ενωπίω» με
τον αντίπαλο, βάζουν την ουρά κάτω από τα σκέλια και τρέχουν να φύγουν. Από το
Βιετνάμ στο Αφγανιστάν (και από τον Παλαμά στον Μαλακάση). Κι αφήνουν μόνες
τους τις «μωρές παρθένους» που τους είχαν πιστέψει, να τσιρίζουν υστερικά. Κι η
απάντησή τους στις κραυγές της απόγνωσης είναι η απαγόρευση της βότκας, που
τους έκανε να ξεχνούν την ερώτηση: «γιατί ρε ασυνείδητοι καταστρέψατε έτσι μια
χώρα;»
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.3.2022.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook