Του καθηγητή Χρίστου Γούδη
Ιωάννης Καποδίστριας και Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. |
ΜΕΡΟΣ Α
Επέλεξα να
παρουσιάσω κάποια ελάχιστα αλλά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το κορυφαίο
σύγχρονο έργο (2022) του Γιάννη Γεράση, το σχετικό με τον Ιωάννη Καποδίστρια,
ένα εκτενές έργο 400 περίπου σελίδων, εμβριθές, αναλυτικά
τεκμηριωμένο, πολυδύναμο, και πολυεπίπεδο. Ο συγγραφεύς με αφορμή την μελέτη
της μοναδικής αυτής προσωπικότητας του νέου Ελληνισμού, η οποία τον οδήγησε
στην αναδίφηση, κριτική αντιμετώπιση, και αξιολόγηση μιας πολλαπλότητας (της
ολότητας θα έλεγα) σχετικών ιστορικών και άλλων πηγών, ανασκάπτει το ιστορικό παρελθόν,
εμβαθύνει την αναζήτησή του για τα πραγματικά αίτια της κακοδαιμονίας μας, και παρέχει
διδάγματα για το μέλλον, προσπαθώντας παράλληλα να μας αφυπνίσει, και να μας
κάνει να δραπετεύσουμε από τα στρεβλά στερεότυπα που εκουσίως ή ακουσίως πολλοί
μας σερβίρουν κατά τρόπο άκριτο, αφοριστικό, και σε πολλές περιπτώσεις
μεθοδευμένο. Πρόθεσή μου είναι να διεγείρω το ενδιαφέρον του αναγνώστη να
εντρυφήσει στο σύνολο του πονήματος και να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα
από την δική του προσωπική μελέτη.
Ο Γιάννης
Γεράσης, γνωστός και διακεκριμένος άνθρωπος των γραμμάτων, γεννήθηκε στην
Καρδίτσα το 1940. Συνέγραψε πλήθος άρθρων και πολλά βιβλία [«Διαδικασία, Νέα ανάγνωση της Αρχαίας και
Νεάς Τραγωδίας» (1979), «Η Νεοελληνική Ταυτότητα και οι Μυθικοί της
Μετασχηματισμοί» (1989), «Η άρθρωση της Εποχής» (1991), «Η Εικόνα ως Οντολογία
του Αγαθού» (1994), «Η Ελλάδα στη Δίνη της Οικονομικής Κρίσης» (2009), «Το
Χρονικό της Εθνικής Τραγωδίας» (2013), «Shooting Process: Κινηματογράφος και
Πολιτική - η περίπτωση του σκηνοθέτη Δ. Θέου» (2019), «Η Αγωνία του Οιδίποδα: Η
μετάβαση από τον Ελληνικό στον Χριστιανικό κόσμο» (2019), «Οι Συνεχίζοντες τον
Κέλσο: Η πολιτική καταγωγή του Χριστιανισμού και ο μηχανισμός παραγωγής
παρυποστάσεων» (2020), «Διαδικασία» (δεύτερη γραφή του αρχικού κειμένου, 2021),
«Ιωάννης Καποδίστριας και ο Κόσμος της Επανάστασης του 1821» (2022), «Η Δεύτερη
εξορία του Ανδρέα Κάλβου» (2022)], ενώ υπήρξε και επιμελητής της
περιοδικής έκδοσης «Μονόκερως» από το 1998 μέχρι το 2008, σε συνεργασία με τον
μεγάλο μας σκηνοθέτη και συγγραφέα Δήμο Θέο (1935-2018), με τον οποίο, αναφέρω
παρεμπιπτόντως, συνδεόμουνα με προσωπική φιλία. Το «Γιάννης Γεράσης» είναι το
λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Θέου, μικρότερου αδελφού του Δήμου.
Ο
λόγος στον Γιάννη Γεράση:
Η Γ‘
Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, την 30η Μαρτίου 1827, θα εκλέξει
Κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Καποδίστρια με θητεία επτά ετών, Σημειώνεται
του Ι. Καποδίστρια (για να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας) είχε υπογράψει ο
Πετρόμπεης το 1824.
Ιωάννης
Μακρυγιάννης: «Από την φυλακή έβγαλε ο Κυβερνήτης
μόνον τον αδελφό του Πετρόμπεγη (…) αυτούς τους καταφρόνεσε πολύ ο Κυβερνήτης
και τ’ αδέλφια του, ανθρώπους με μεγάλους αγώνες και θυσίες στην πατρίδα.
Αποφάσισαν να σκοτώσουν τον Κυβερνήτη και να πεθάνουν». Εκτός από το ότι
ξεχνά να μιλήσει για το τι ήταν οι Μαυρομιχαλαίοι (λέγοντας μόνο ότι ήταν
«μεγάλοι αγωνιστές»)… το κύριο βάρος το ρίχνει στον Καποδίστρια και απαλλάσσει
όλους τους Μαυρομιχαλαίους που τους εμφανίζει σχεδόν ως ήρωες! Και η τελική
κρίση παραπέμπεται σε αποφθέγματα : «Οι
μεγάλοι άνθρωποι κάνουν μεγάλα λάθη, και ο κυβερνήτης εχάθη από τα μεγάλα λάθη
του».
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, ΕΔΩ.
Ο ίδιος ο
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, το 1840, φέρεται να είπε τα εξής σε κάποιον που
κατηγορούσε τον Ι. Καποδίστρια: «Δεν
μετράς καλά φιλόσοφε… Ανάθεμα στους Αγγλογάλλους που ήσαν η αιτία, κι εγώ έχασα
τους δικούς μου και το Έθνος έναν άνθρωπο που δε θα τονε ματαβρεί, και το αίμα
του με παιδεύει ως τώρα…» Είναι σίγουρο ότι οι δημόσιες εξομολογήσεις του
Μιαούλη και του Μαυρομιχάλη, πρέπει να θεωρηθούν ειλικρινείς και εκ βαθέων
μεταμέλειες των δύο Αγωνιστών. Αμφότεροι υπήρξαν ένθερμοι αγωνιστές και
στρατευμένοι στην υπόθεση της Ελληνικής Επανάστασης… Αγωνιστές όπως ο
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και ο ένδοξος Μιαούλης.
Γιάννης
Βλαχογιάννης: «Την επικίνδυνη έχθρα των
Μαυρομιχαλαίων ανάγκη να την αποδώσουμε σε λόγους οικονομικούς σοβαρούς. Με την
αρχή της Επανάστασης του 1821 η ισχυρή αυτή οικογένεια έχασε του μικρού κράτους της Μάνης τα εισοδήματα που δεν ήταν παρά πολύ λίγα. Από την «ντογάνα»
(τελωνείο) ο μπέης της Μάνης περίμενε τα μέσα της συντήρησής του… Οι
Μαυρομιχαλαίοι φτάσανε σ’ απελπιστική κατάσταση και τα ρίχναν όλα στον
Καποδίστρια… Του Κυβερνήτη ο φόνος ήταν Μανιάτικος. Αυτό δεν αθωώνει ούτε
εξιλεώνει την επαναστατική πολυτάραχη αντιπολίτευση… ούτε την καταχθόνια
μοχθηρία των λαθρέων αντικαποδιστριακών, Ελλήνων και ξένων, που συνωμοτούσαν
ενάντια στην ζωή του Καποδίστρια».
Η Μάνη ήταν
καπετανάτο της «οικογένειας» (των Μαυρομιχαλαίων), μέχρι φόρους εισέπραττε από
τα «τελωνεία»! Το ίδιο ισχύει και για τα «πειρατικά» κέντρα του Αιγαίου με
«αρχικουρσάρο» την Ύδρα! Η καταστροφή και ο φόνος αποδίδονται σε «οικονομικούς
λόγους», στα «προσωπικά» μίση και στην ιδιοτέλεια. Η βασική πολιτική εστία, που
εχθρεύεται το έργο του Καποδίστρια, που επιδιώκει την υπονόμευση συγκρότησης
της Νέας Ελληνικής Πολιτείας και χρησιμοποιεί το μίσος και τον πρωτογονισμό
των Μαυρομιχαλαίων, ή τον καιροσκοπισμό των Υδραίων, παραμένει στην σκιά.
Και το
κυριότερο: δεν τίθεται κάν το ερώτημα για ποιο λόγο το Πατριαρχείο υποκινούσε
όλες τις δυνάμεις εναντίον του Κυβερνήτη, δηλαδή, για ποιο λόγο το Πατριαρχείο
ανέλαβε να παίξει τον ρόλο του βασικού διαμεσολαβητού, ανάμεσα στις
αντικαποδιστριακές δυνάμεις (οθωμανική κατοχή, Αγγλία, Γαλλία) και την εξόντωση
του Κυβερνήτη; Οι Μαυρομιχαλαίοι, ήταν το εκτελεστικό όργανο. Αλλά οι δυνάμεις
που ήθελαν την εξόντωση του Κυβερνήτη, η «αφρομανούσα»
αντιπολίτευση, ενδιαφερόταν για την απομάκρυνση του Καποδίστρια, και συνεπώς ,
είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ο ηθικός αυτουργός αυτού του σημαδιακού
γεγονότος…. Αν δεν τον είχαν
δολοφονήσει οι Μαυρομιχαλαίοι, σίγουρα και πολύ σύντομα, θα βρισκόταν άλλοι να
το κάνουν (όπως συνάγεται) και από την φοβερή δημόσια εξομολόγηση του Κανέλλου
Δεληγιάννη: «και ομολογώ εν συνειδήσει ότι
αν με ενεπιστεύοντο οι Μαυρομιχαλαίοι αυτό το μυστήριον [την δολοφονία του
Καποδίστρια] εις την κατάστασιν εις την
οποίαν με είχεν καταντήσει αυτός ο σκληρόκαρδος τυραννίσκος ήθελον ευρεθή εις
την θλιβεράν θέσιν να αποφασίσω να γίνω και εγώ ο τρίτος τυραννοκτόνος, αλλά
κρίμασιν οίδε ο Κύριος δεν ηθέλησεν να με κάνουν κοινωνόν τού ηρωϊσμού των»!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης
"Επίτομος βιογραφία του Ι. Καποδίστρια".
Ο
Καποδίστριας δολοφονείται, όλοι οι προπαγανδιστές του Συντάγματος εξαφανίζονται
και η εφημερίδα στην Σμύρνη κλείνει. (Και διευκρινίζει πιο κάτω
αναφερόμενος στη μελέτη του Γρ. Δαφνή:
«Ιωάννης Καποδίστριας» ότι) ο Δαφνής ξεχνά ότι η κύρια εστία που υποκινούσε
την αντιπολίτευση ήταν η εφημερίδα της Σμύρνης, ο Ταχυδρόμος, την οποία δεν κατηύθυναν ούτε ο Τρικούπης, ούτε ο
Κανέλλος Δεληγιάννης, αλλά το Φανάρι, και ουδείς άλλος. Αλλά για το Φανάρι, ο
πολυΐστωρ Δαφνής δεν λέει κουβέντα, σε ολόκληρο το Πόνημα, παραλείπει τους
αφορισμούς και τις ραδιουργίες του Φαναρίου και ξεχνά την επαίσχυντη αποστολή
(κατά την εποχή που Κυβερνήτης ήταν ο Καποδίστριας) ιεραρχών με εντολή και
απόφαση του Πατριάρχη και της Ιεράς Συνόδου να μετανοήσουν οι Έλληνες και να
επιστρέψουν στον σουλτάνο…
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.4.2022.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook