Αναβιώνει το αρχαίο άναμμα της φωτιάς στην Ιρλανδία, όπως το Άγιο Φως ερχόταν από την Δήλο – του Γ. Λεκάκη

Αναβιώνει το αρχαίο άναμμα

της φωτιάς στην Ιρλανδία,

όπως το Άγιο Φως

ερχόταν από την Δήλο

Του Γιώργου Λεκάκη

Το Bealtaine[1] είναι μια από τις αρχαιότερες γνωστές ημέρες γιορτής στην Ιρλανδία και σηματοδοτεί την αρχή του καλοκαιριού στο παλαιό κελτικό ημερολόγιο. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Κέλτες, οι Έλληνες".

Ημισέληνος - ημίφως - ημίχρονο...

Ένα αστρονομικό γεγονός που είναι γνωστό ως «διασταυρούμενη ημέρα», και σηματοδοτεί το μισό της διαδρομής μεταξύ της Εαρινής Ισημερίας και του Θερινού Ηλιοστασίου.

Σήμερα το Bealtaine γιορτάζεται συχνότερα την 1η Μαΐου - το πραγματικό αστρονομικό γεγονός πέφτει φέτος στις 5 Μαΐου.

Για τους αρχαίους Ιρλανδούς, το έτος χωριζόταν δυο μισά: Το ανοιχτό και το σκοτεινό. Όπως η ημέρα στους Κέλτες αρχίζει με την δύση του ηλίου, έτσι και η χρονιά αρχίζει με την άφιξη του σκοταδιού, το λεγόμενο Samhain[2]. Με την εορτή Bealtaine εόρταζαν το τέλος του σκότους και τον ερχομό του καλοκαιριού. Και όπως και κατά το Samhain, άναβαν μεγάλες φωτιές – έθιμο που διατηρείται σήμερα σε πολλές περιοχές της Μακεδονίας, στους Καλλάς, κ.α.!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΚΕΛΤΕΣ, ΕΔΩ.

Δια μέσου αυτών των πυρών στην γιορτή Bealtaine ζώα (βοοειδή) και άνθρωποι οδηγούνταν γύρω από την φωτιά για εξαγνισμό και προστασία, πριν βγουν στα καλοκαιρινά τους λιβάδια. Είναι πανάρχαιος ο χορός γύρω από την φωτιά.

Το Bealtaine πίστευαν επίσης ότι ήταν ένα κομβικό χρονικό ορόσημο, που τα όρια μεταξύ του ανθρώπινου και του υπερφυσικού κόσμου αίρονταν προσωρινά και οι Aos Sí (Άνθρωποι ενός Άλλου Κόσμου – Έξω από τη Γη - στην ελληνική λαογραφία Άσκιοι) μπορούσαν να περιπλανηθούν ελεύθερα…

Με ήχους κεράτων...

Σύμφωνα με την ιρλανδική μυθολογία, η πρώτη φωτιά Bealtaine άναψε στον λόφο του Uisneach[3], στο κέντρο της Ιρλανδίας. Ένας στίχος στο «Dindshenchas» (Lore of Places) μας λέει ότι η φωτιά άναψε στον λόφο από τον δρυΐδη Μίδη / Míde (= μέση, middle - το επώνυμο του Μεθ, Μετ / Meath). «Η φωτιά έκαιγε για 7 χρόνια και σε όλην την γη! Η εστία κάθε αρχηγού άναψε από την φλόγα της»! Ο μύθος είναι γεώμυθος και αστρόμυθος μαζί.

Καθώς οι αιώνες προχωρούσαν, η μεγάλη φωτιά έγινε ο καταλύτης για την γιορτή Bealtaine, όταν οι ηγέτες των φυλών, οι αρχηγοί, οι βασιλιάδες, οι βασίλισσες και οι υψηλοί αξιωματούχοι συγκεντρώνονταν στο Uisneach, για τον τελετουργικό εορτασμό. Το ηλιοβασίλεμα μια τεράστια φωτιά άναβε στην κορυφή του λόφου, η οποία είναι ορατή σε έκταση μεγαλύτερη από το 1/4 της χώρας!!! Μόλις έβλεπαν το φως από την φωτιά στο Uisneach, άναβαν φωτιές σε όλους τους άλλους λόφους αντίστοιχης πυράς στην Ιρλανδία, για να ξεκινήσει η πρώτη αυγή του καλοκαιριού… - βλ. Γ. Λεκάκης «Τάματα και Αναθήματα».

Ο βράχος Ail na Míreann (Stone of the Divisions) στον λόφο του Uisneach
θεωρείται το μυθολογικό κέντρο της Ιρλανδίας
- όπως η Πέτρα - Ομφαλός των Δελφών, λ.χ.

Το έθιμο αντιγράφει την ιερή φωτιά που ερχόταν από την νήσο Δήλο, στην Λήμνο και την λοιπή Ελλάδα. Αντιγραφή όλων αυτών των παραδόσεων είναι το σημερινό Άγιο Φως των χριστιανών.

Τον τελευταίο καιρό η παράδοση της πυράς Bealtaine στο Uisneach έχει αναβιώσει. Το 2017, ο πρόεδρος της Ιρλανδίας, Michael D. Higgins, έγινε ο πρώτος αρχηγός κράτους που άναψε την πυρά στο Bealtaine – μετά από τον τελευταίο Ύπατο Βασιλιά της Ιρλανίας, που το έκανε, πριν από… χίλια χρόνια!

Ο πρόεδρος της Ιρλανδίας, Michael D. Higgins, σαν τον αναστενάρη,
ανάβει την τελετουργική πυρά.

Δεν θέλω να φανταστώ, έτσι και αναβίωνε κάποια αρχαιοελληνική γιορτή στην Ελλάδα, και την ξεκίναγε ο πρωθυπουργός ή η πρόεδρος της Δημοκρατίας, τι σχόλια και τι χαρακτηρισμοί θα γράφονταν…

Πάντως το αρχαίο κελτικό Bealtaine Fire Festival στο Hill of Uisneach πραγματοποιείται φέτος το Σάββατο 7 Μαΐου 2022.

ΠΗΓΗ: Monumental Ireland, 1.5.2022. Γ. Λεκάκης «Τάματα και Αναθήματα». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.5.2022.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Bealtaine: Παλαιο-ιρλανδικά Cét-samain / Cétamain < πρωτοκελτικό «*kentus  + *samos» = «αρχή του καλοκαιριού» < Sun < αρχ. ελληνικό Ζαν = Ζευς, Δίας, θεός του Ηλίου.

Επίσης η ρίζα ελλ > Ελλάς, σέλας, σελήνη, βελας, βελλας, κλπ. > *bʰelH- (το ʰ είναι η δασεία) > πρωτοκέλτικο *belo = «φωτεινό, λαμπερό» = όμορφο, bello, bella + παλαιο-ιρλανδική λέξη «teine» = φωτιά.

Επίσης: γαελικό Béal = στόμα) + tine = φωτιά. Η λέξη «Béal» βρίσκεται συχνάκις στα ιρλανδικά τοπωνύμια, για να εννοήσει ένα άνοιγμα ή μια είσοδο > bealach = κενό, πέρασμα, τρόπος, μονοπάτι.

[2] Κατ’ ‘αλλους Halloween, κλπ.

[3] Δεν υπάρχει οριστική μετάφραση της λέξεως «Uisneach». Ετυμολογικώς θεωρείται ότι προέρχεται από τις πρωτοκελτικές λέξεις: *us-tin-ako- < εστια + ακος = τόπος της εστίας.

αναστεναρης, τελετουργικη πυρα αναστεναρης πυρ, Ημισεληνος - ημιφως - ημοχρονο ημιχρονιο βραχος αιλ να μιρεανν μιρεαν Ail na Míreann Stone of the Divisions λοφος του Uisneach, μυθολογικο μυθικο κεντρο Ιρλανδιας Πετρα - Ομφαλος των Δελφων δελφοι κερας κερατο, Αναβιωση αρχαιο κελτικο αναμμα της φωτιας Ιρλανδια αγιο Φως Δηλος Μπεαλτεν Bealtaine αρχαιοτερη ημερα γιορτη καλοκαιρι, παλαιο κελτικο ημερολογιο αστρονομικο γεγονος διασταυρουμενη ημερα, μισο διαδρομη Εαρινη Ισημερια Θερινο Ηλιοστασιο εαρ, θερος, γιορτη 1 1η Μαιου πρωτομαγια αστρονομια αρχαιοι Ιρλανδοι ετος μισα ανοιχτο ανοικτο σκοτεινο ημερα Κελτες δυση του ηλιου, χρονια αφιξη σκοταδι σκοτος, σαμχαιν Samhain εορτη εορτη καλοκαιρι φωτια φωτιιες – εθιμο επιβιωση Μακεδονια καλας Καλλας, πυρα ζωα ανθρωποι βοοειδη βους, βοδια εξαγνισμος προστασια καλοκαιρινο λιβαδι παναρχαιος ο χορος εποχη, ορια οριο ανθρωπινος υπερφυσικος κοσμος Aos Sí ανθρωποι αλλος Κοσμος ελληνικη λαογραφια ασκιοι ασκιος ιρλανδικη μυθολογια, Ουισνεαχ κεντρο στιχος Ντιντσεντσας Dindshenchas δρυιδης Μιδης / μεδης Míde μεση επωνυμο Μεθ, Μετ / Meath επτα εφτα 7 χρόνια γη εστια αρχηγος φλογα μυθος γεωμυθος αστρομυθος γεωμυθολογια αστρομυθολογια, ηγετης φυλες φυλη αρχηγος, βασιλιας, βασιλισσα αξιωματουχος τελετουργικος εορτασμος ηλιοβασιλεμα κορυφη φως πυρρα αυγη εθιμο αντιγραφη ιερη νησος Δηλος Κυκλαδων, κυκλαδες, Λημνος Ελλαδα χριστιανισμος, παραδοση 2017, Υπατος αρχαιοελληνικη κελτες Παλαιοιρλανδικά Cét samain / Cétamain < πρωτοκελτικα κεντους kentus + σαμος samos Ζαν = Ζευς, Διας, θεος Ηλιου ηλιος, Ελλας, σελας, σεληνη, βελας, βελλας, δασεια πρωτοκελτικο μπελο belo φωτεινο, λαμπερο ομορφο, μπελλο μπελλα bello, bella ιρλανδικα teine γαελικα γαελια Béal στομα tine ιρλανδικα τοπωνυμια, εισοδος > bealach = κενο, περασμα, τροπος, μονοπατι Χαλογουιν, Χαλλογουιν, Halloween, μεταφραση ετυμολογια πρωτοκελτικη λεξη us tin ako ακος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ