Του Γιώργου Λεκάκη
Μερικές φορές αναφέρεται ως «κόκκινος χρυσός», ο κρόκος – γνωστός και ως σαφράν - είναι το πιο ακριβό μπαχαρικό στον κόσμο! Για χιλιάδες χρόνια, έχει εκτιμηθεί ιδιαίτερα από πολλούς πολιτισμούς, σε όλον τον μεσογειακό κόσμο και την Εγγύς Ανατολή για την χρήση του ως χρωστική ουσία, ως άρωμα, ως πρόσθετο τροφίμων και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Ο κρόκος λαμβάνεται από τα
στίγματα του φυτού crocus sativus, ή saffron crocus (κρόκου του σαφράν), που παράγεται
μόνον με ανθρώπινη παρέμβαση. Μπορεί να χρειαστούν έως και 8,000 λουλούδια, τα
οποία πρέπει να συγκομιστούν με το χέρι, για να παραχθεί ένα κιλό κρόκου!
Οι πρώτες ενδείξεις ότι
άνθρωποι χρησιμοποίησαν άγριο κρόκο, προέρχονται από χρωστικές ουσίες, οι
οποίες προέρχονται από κρόκο, και οι οποίες βρέθηκαν σε ζωγραφιές
σπηλαίων 50.000 χρόνων στο Ιράκ.
Αλλά πότε και πού εξημερώθηκε για πρώτη φορά το φυτό;
%20%CE%BB%CE%B5%CF%80%CF%84%20%CE%B1%CF%80%CF%8C%20%CE%BC%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%BF%CE%B3%CF%81%20%CE%91%CE%BA%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%20%CE%98%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%82.jpg)
«Οι απεικονίσεις κρόκου στα
έργα τέχνης του Αιγαίου παρέχουν χρονοδιαγράμματα για το παρελθόν,
υποδεικνύοντάς μας γεωγραφικές τοποθεσίες», λέει ο γενετιστής του TU Dresden,
Tony Heitkam, «αλλά για να μάθουμε πού πρωτοεμφανίστηκε ο κρόκος, πρέπει επίσης
να ξέρουμε πού να αναζητήσουμε τους άγριους γονείς του. Η γενετική ανάλυση απεκάλυψε
ότι ο πλησιέστερος γνωστός συγγενής του εξημερωμένου C. sativus είναι ο άγριος
C. cartwrightianus, ο οποίος απαντάται μόνον στην νότια Ελλάδα. Έτσι, είναι
πιθανόν ότι το πολύτιμο φυτό εξημερώθηκε, για πρώτη φορά, εκεί, στις αρχές της 2ης
χιλιετίας π.Χ.
ΠΗΓΗ: J. Urbanus «Spice Hunters», AJA, Ιουλ./Αυγ. 2022, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.6.2022.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook