Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Dario D'Orlando (του Πανεπιστημίου της Κάραλις > Κάλιαρι) και οι συνάδελφοί του εξέτασαν τα αρχεία των ανασκαφών της νεκρόπολης στο Όρος της Σελήνης[1] της νότιας Σαρδηνίας, η οποία ανακαλύφθηκε την δεκαετία του 1970, και τα σκελετικά λείψανα μιας γυναίκας, που είχε ταφεί μπρούμυτα.
Ο D'Orlando εξήγησε ότι στο
κρανίο βρέθηκαν στοιχεία τραύματος, ίσως από δυνατή πτώση, εκτός από μια
τετράγωνη τρύπα, που συνάδει με έναν τραυματισμό από αιχμηρό όργανο, ίσως ένα καρφί.
Πιστεύει ότι ο τραυματισμός θα
μπορούσε να είναι αποτέλεσμα πτώσεως κατά την διάρκεια μιας επιληπτικής κρίσης,
ενώ ο τραυματισμός με καρφί μπορεί να προεκλήθη μετά τον θάνατό της για να
αποτρέψει την εξάπλωση της επιληψίας της σε άλλους.
Μια τέτοια θεραπεία μπορεί να
βασίσθηκε στην αρχαία ελληνική πεποίθηση ότι ορισμένες ασθένειες προκαλούνται
από το «μίασμα»(*) - γνωστή από τους Έλληνες σε όλην την Μεσόγειο, την Ευρώπη και
την Κίνα, εκείνην την εποχή. Στην ελληνική μυθολογία, το μίασμα είναι «μια
μεταδοτική δύναμη... που έχει μια ανεξάρτητη ζωή από μόνη της. Μέχρι να
εκκαθαριστεί από τον θάνατο της αδικίας, δια θυσίας, η κοινωνία θα μολυνόταν
χρόνια». Και όλα άρχισαν από τον Ατρέα… Μέχρι να εμφανιστεί ο Ιπποκράτης και να
δώσει την επιστημονική εξήγηση της μεταδοτικής ασθένειας / μόλυνσης… Η αρχαία δοξασία
(κάρφωμα μερών του σώματος μιασμάτων, μετά θάνατον, για να αποτραπεί η εξάπλωση
της παθήσεως - βλ. και δοξασίες περί βρικολάκων) περιγράφηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. από τον Ρωμαίο Πλίνιο
τον Πρεσβύτερο.
Τέτοιες ιδέες μπορεί να εμφανίσθηκαν και στην Σαρδηνία, μετά το τέλος του Α΄ Πουνικού Πολέμου το 241 π.Χ., εξήγησε ο D'Orlando.
ΠΗΓΗ: T. Metcalfe «3rd-century-B.C. woman was buried facedown with a nail hole in her skull. Here's why - A new study investigating the unusual facedown burial of a woman from ancient Sardinia has revealed signs that she may have died from a fall during an epileptic seizure», Live Science, 21.2.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.2.2023.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Armstrong K. «The Great Transformation: The Beginning of Our Religious
Traditions», εκδ. Random House Digital, 2007.
- van der Eijk P. J. «Hippocrates in Context: Papers Read at the XIth
International Hippocrates Colloquium», University of Newcastle upon Tyne, 27-31.8.2002,
εκδ. BRILL, 2005.
[1] Στο όρος Σελήνης ευρέθησαν 120 «πουνικοί» τάφοι. Η καρχηδονιακή νεκρόπολις στο Monte Luna ιδρύθηκε μετά τον 6ο αιώνα π.Χ. και χρησιμοποιήθηκε μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ.
Η τοποθεσία βρίσκεται κοντά
σε ένα σημαντικό ποτάμι, στο κέντρο της εύφορης περιοχής Trexenta, που ελέγχει
τις διαδρομές που συνδέουν το Campidano με τις εσωτερικές περιοχές Gerrei και
Sarrabus. Ο αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται στα περίχωρα του Σενορμπί, ιδρύθηκε
από τους κατοίκους ενός καρχηδονιακού οικισμού, στην περιοχή του νυν Santu Teru
= Αγίου Θεόδωρου). Τα πιο ενδιαφέροντα αρχαία αντικείμενα / κτερίσματα από την νεκρόπολη αυτή
είναι κοσμήματα, που μαρτυρούν τον πλούτο των κατοίκων του μικρού οικισμού. Τα
κοσμήματα, που παρήχθησαν από Έλληνες στην Μεγάλη Ελλάδα ήταν από
χρυσό, ασήμι και μπρούτζο, απλά δακτυλίδια και σταθερά ή κινητά στέφανα, ενώτια
/ σκουλαρίκια, διαδήματα, περιδέραια με χάντρες, βραχιόλια, κλπ. Ευρέθησαν και εγχυτρισμοί εντός αμφορέων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Costa A. M. "La necropoli punica di Monte Luna. Tipologia tombale", in Rivista di Studi Fenici, 11, 1983.
- Costa A. M. "Monte Luna: Una necropoli punica di età ellenistica", in Atti del I Congresso Internazionale di Studi Fenici e Punici (Roma, 5-10 novembre 1979), Roma, 1983.
- Tronchetti C. "Note di oreficeria punica", in Quaderni della Soprintendenza archeologica per le provincie di Cagliari e Oristano, 8, 1991.
- Pisano G. "Santu Teru (Senorbì): note su alcuni gioielli della Necropoli di Monte Luna", in Nuove ricerche puniche in Sardegna, a cura di G. Pisano, collana "Studia punica", 11, Roma, 1996.
(*) μίασμα, το, ουσ. (ουδ.): οτιδήποτε προκαλεί μόλυνση, κυρ. ηθική, και κατ' επέκτ. είναι κοινωνικά επιβλαβές και ανήθικο: ~ της κοινωνίας. Το ~ του φόνου. Εξαγνισμός από το ~ (πβ. κάθαρση). Σχεστικά: άγος, μόλυσμα [< αρχ. μίασμα > γαλλ. miasme, αγγλ. miasma]
- μιασματικός-ή-ό, επίθ.: που αναφέρεται στο μίασμα ή το προξενεί: Σε κλειστές κοινωνίες καθε τι ξένο θεωρούνταν μιασματικό και εχθρικό. - ΠΗΓΗ: Λεξικό Ακαδημίας Αθηνών.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook