ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ: Ψητή τσιπούρα με τυρί και λάδι - του Αρχεστράτου

ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ:

Ψητή τσιπούρα με τυρί και λάδι

Του Αρχεστράτου (*)

Πρώτα ξέπλυνε καλά την τσιπούρα.

Κάλυψέ την όλη με τυρί και λάδι, κρέμασέ την μέσα σε ένα ζεστό πήλινο φούρνο και στην συνέχεια ψήσ' την εντελώς.

Πασπάλισέ την με αλάτι, τριμμένο κύμινο και αγουρέλαιο, μουσκεύοντάς την με το θεϊκό υγρό.

ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΕΚΑΚΗ:

Σε άλλη του συνταγή προτείνει τα ορεκτικά:

- λαβράκι καρυκευμένο με σίλφιο και καλυμένο με γιδοτύρι,

- κροκέτες τόνου πασπαλισμένες με κύμινο,

- βουτήγματα σκουμπριού σε άρμη, 

και 

- ξιφία τυλιγμένο σε φύλλο συκιάς. 

Μετά - κυρίως πιάτο:

- πάπια καλυμμένη με υπόσφαγμα (κρεμώδες έμβαμμα - κρεμώδης σάλτσα). 

- για γλύκισμα: πλακούντας, από διάφορα επίπεδα ζύμης, γεμισμένα με μέλι και μαλακό τυρί.

Το όλο δείπνον συνοδεύεται από κρασί.

(*) Ο Αρχέστρατος ήταν αρχαίος Έλλην ποιητής στην Γέλα ή τις Συρακούσες της Σικελίας, όπου και έζησε στα μέσα του 4^ου αιώνα π.Χ. Θεωρείται ο πατέρας της γαστρονομίας – αν και ο διδάσκαλός του Τερψίων, έγραψε πρώτος «Γαστρολογία», για να πει στους μαθητές του τι να αποφεύγουν. Το πιο γνωστό του έργο είναι η «Ηδυπάθεια» ή «Γαστρονομία». Ήταν σε ποιητικό εξάμετρο και διασώζεται εξ ολοκλήρου (σε 62 τμήματα - 300 στίχοι) στο κείμενο των «Δειπνοσοφιστών» του Αθήναιου (2^ος αιώνας μ.Χ.), όπως το αποδελτιοποίησε ο ο λεξικογράφος Πάμφιλος ο Αλεξανδρινός. Μεταφράστηκε και στα λατινικά τον 3^ο αιώνα π.Χ. από τον Έννιο.

Επισκέφτηκε πολλά μέρη από την Μεσόγειο, έως την Μαιώτιδα Λίμνη (!), «με σχολαστικότητα για να βρει το καλύτερο φαγητό και ποτό»!

Γι’ αυτό λέγεται πως το έργο του είναι «το πρώτο γαστρονομικό ταξείδι σε όλο τον κόσμο»!

Περιείχε πληροφορίες για διάφορους γαστρονομικούς κανόνες(**) ακόμη και την διακόσμηση ενός εορταστικού τραπεζιού! Αφιερώθηκε εκτενώς στα ψάρια. Αναφέρεται στις καλύτερες στιγμές για να τα αλιεύσει κανείς, τον πιο νόστιμο τρόπο για να προετοιμάσει τα καλύτερα μέρη τους, κλπ. Σύμφωνα με τον Αρχήστρατο, το καλύτερο κρασί είχε τότε η Λέσβος!

ΠΗΓΗ: Έκθεση  ΣΕΙΡΗΝΙΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ, Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.10.2023.

(**) Οι χρυσοί κανόνες της γαστρονομικής τέχνης, κατά Αρχέστρατο:

        - Αγνά υλικά για την παρασκευή φαγητού.

        - Αρμονικοί συνδυασμοί των υλικών.

        - Όχι στις βαρειές σάλτσες και στα καυτερά υλικά τα οποία καλύπτουν τις γεύσεις.

        - Ελαφρές σάλτσες για μεγαλύτερη απόλαυση του ουρανίσκου.

        - Καρυκεύματα  με μέτρο έτσι ώστε να υπάρχει αρμονία των γεύσεων και να αναδεικνύονται τα αρώματα του φαγητού.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

      - P. Brandt «Parodorum epicorum Graecorum et Archestrati reliquiae (= Corpusculum poesis epicae Graecae ludibundae» εκδ. Teubner, Λειψία 1888.        

      - W. Ribbeck «Archestrati Syracusii Sive Gelensis Quae Feruntur Apud Athenaeum Reliquiae», εκδ. Gustav Langenscheidt, Βερολίνο, 1877. Επανέκδ. εκδ.  Kessinger, 2009.  

      - J. Wilkins, S. Hill «Archestratus: The life of luxury», εκδ. Totnes, Prospect Books, 1994.

      - Alb. Rapp «The Father of Western Gastronomy», στο The Classical Journal, vol. 51, αρ. 1, σελ. 43-48, Οκτ., 1955.

        - «Ορισμός της γαστρονομίας - Ακαδημία κρητικής γαστρονομίας και πολιτισμού».

        - Getty Museum «At the Sicilian Table: Culinary Pleasures of Ancient Sicily», 2013.

        - Γ. Λεκάκης "Λεξικό των παραδόσεων των λαών του κόσμου".

ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ Ψητη τσιπουρα τυρι λαδι ελαιολαδο, πηλινος φουρνος ψησιμο Πασπαλισμα αλατι, τριμμενο κυμινο αγουρελαιο, θεικο υγρο, Αθηναιος δειπνοσοφιστες, δειπνοσοφισται μαγειρικη ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΙΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΙΑΤΟ Αρχεστρατος αρχαιος ελλην ποιητης Γελα Συρακουσες Σικελιας, σικελια 4ος αιωνας πΧ πατερας της γαστρονομιας εργο Ηδυπαθεια Γαστρονομια ποιητικο εξαμετρο 2ος μΧ εκθεση ΣΕΙΡΗΝΙΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ, Αρχαιολογικο Μουσειο Μυτιληνης Ακαδημια κρητικης γαστρονομιας και πολιτισμου γκετι γκετυ γκεττι γκεττυ μουσειο σικελικο τραπεζι Getty Museum At the Sicilian Table ορεκτικα λαβρακι καρυκευμα σιλφιο γιδοτυρι, κατσικισιο κροκετα τονος κροκεττα βουτηγμα σκουμπρι αρμη, βουτημα αλμη ξιφιας τυλιγμενος φυλλο συκιας συκια παπια υποσφαγμα κρεμωδης κρεμωδες εμβαμμα - σαλτσα γλυκισμα γλυκο πλακουντας, πλακους ζυμη γεμισμενα μελι μαλακο δειπνον δειπνο κρασι Τερψιων, τερψη τερψις Γαστρολογια λατινικα 3ος εννιος λεξικογραφος Παμφιλος ο Αλεξανδρινος Αλεξανδρεια γαστρονομικοι κανονες διακοσμηση εορταστικο τραπεζι ψαρι ψαρια αλιεια νοστιμο προετοιμασια μερος καλυτερο κρασι Λεσβος πρωτος σεφ γαστρονομικοι κανονες ταξειδι ταξιδι Αγνα υλικα παρασκευη φαγητο αρμονικος συνδυασμος υλικο βαρεια βαρια καυτερα γευση ελαφρια ελαφρα απολαυση ουρανισκος καρυκευμα μετρο αρμονια γευσεις αραμα φαγητα

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ