Του Γιώργου Λεκάκη
Στο νοτιοδυτικό άκρο της Giara di Serri ή Biora της Σαρδηνίας, στον 39ο παράλληλο [39°42′N 9°9′E] σε έκταση - άνω των 20 στρεμμάτων! - υψώνεται το Nuragico di Santa Vittoria [39°42′47,27″N 9°06′24,8″E]. Ανακαλύφθηκε από τον αρχαιολόγο Ant. Taramelli το 1907. Είναι ένα σημαντικό θρησκευτικό κέντρο της μεγαλονήσου, με ευρεία ιστορική-πολιτιστική και καλλιτεχνική αξία και ιστορία. Ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Σαρδηνίας, με συνέχεια από την νουραγική περίοδο (1600 - 1300 π.Χ. - Μεση Χαλκού έως την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου), έως και την Βυζαντινή Εποχή (6ος – 9ος αι. μ.Χ.), όταν στον χώρο εκτίσθη και το ξωκκλήσι της Σάντα Μαρίας της Νίκης / Santa Maria della Vittoria(*)!
Ένα όμως κτίσμα τραβάει την
προσοχή μας: Το λένε «Η Καμπάνα του ΔΙΠΛΟΥ[1] ΠΕΛΕΚΕΩΣ
/ CAPANNA DELL'ASCIA[2] BIPENNE».
Το λένε «νουραγικό ΙΕΡΟ της ΣΑΝΤΑ ΒΙΤΤΟΡΙΑ ντι ΣΕΡΡΙ / SANTUARIO NURAGICO di SANTA VITTORIA di SERRI»…
Ο αρχαιολογικός χώρος είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ιερά στην νήσο Σαρδηνία. Ωστόσο, δείχνει λατρεία του διπλού[1] πελέκεως, που θα καθρεφτίζει την μινωική λατρεία του λάβρεως, και αυτό παραμένει αίνιγμα… Και δεν είναι το μόνο στοιχείο που πιστοποιεί σχέσεις αρχαίων Κρητών στην Σαρδηνία…
Άλλο αίνιγμα είναι τα ευρήματα του χώρου, που ομοιάζουν με αυτά της Πύλας-Κοκκινόκρεμος Κύπρου… Όπως λ.χ. ένα αρχαίο υποζύγιο μινιατούρα. Βρέθηκε στον ναό της Santa Vittoria di Serri (10ος - 14ος αι. μ.Χ.). Αυτό το μικρό μπρούτζινο αριστουργηματικό έργο τέχνης, έχει ύψος 5,6 εκατ., πλάτος 5,7 εκατ. και μήκος 6 εκατ.
 |
| Φωτογραφία από την έναρξη των ανασκαφών, το 1909. |
Ευρέθησαν αρχαία αντικείμενα,
χάλκινοι και πέτρινοι ταύροι-μινώταυροι, αναθηματικά όπλα, θραύσματα λυχνίων,
πολυάριθμα ex-voto / αναθήματα (κυρίως σε μπρούτζο, που αποτελούνται από ανθρωπόμορφα και
ζωόμορφα ειδώλια), μοντέλα καθημερινών αντικειμένων, καθώς και άλλα σημαντικά
ευρήματα, που μαρτυρούν τις σχέσεις και με τους (επίσης ελληνικής καταγωγής)
Ετρούσκους…
Κατά τον ανασκαφέα γύρω από τους εσωτερικούς τοίχους της καμπάνας / καλύβης μπορούμε να δούμε τον συνηθισμένο πάγκο στον τοίχο, που αποτελείται από τετραγωνισμένους ογκόλιθους βασάλτη. Το δάπεδο αποτελείται από ένα πεζοδρόμιο από ασβεστολιθικές πέτρες και βασάλτη. Στην αριστερή πλευρά υπήρχε βωμός. Σώζεται μια βάση, που αποτελείται από ηφαιστειακές πέτρες, επαναχρησιμοποιημένο βασάλτη, που καλύπτεται από ημισφαιρικό ασβεστολιθικό καπάκι - βαίτυλο /ομφαλός - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης «Η διαχρονική λατρεία του λίθου» - . Στους πρόποδες του βωμού εντοπίσθηκε μια μικρή κολώνα, από ασβεστόλιθο, που στην κορυφή της έχει εγκοπή, όπου προσαρμόθηκε ένα μεγάλο διπλό[1] χάλκινο τσεκούρι (μήκους 27 εκατ.). Σύμφωνα πάντα με τον Taramelli, θα μπορούσε να αποτελεί μια «ιερή διπλή πέτρα» - η οποία λατρευόταν μέσα στον περίβολο με τελετές και θυσίες των οποίων φαίνονται ίχνη».
ΠΗΓΗ: Monte Prama Novas, Preistoria sarda, di Pierluigi Montalbano, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 14.5.2018.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Paglietti G. «Santa Vittoria di Serri: indagini nelle discariche
“taramelliane”», Campagne di scavo,
2016-2018.
- Salis G. «Premium Bronze, in: La Sardinia Nuragica», επιμ. Alberto Moravetti, Elisabetta Alaba, lavinia Foddai, 2014, εκδ. C. Delfino, σελ. 331-346.
- Zucca R. «Il santuario nuragico di Santa Vittoria di Serri in Sardegna Archeologica - Guide e Itinerari» αρ. 7, εκδ. C. Delfino, Sassari - Italia, 1988.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Οι ξένοι πολλές φορές τον διπλό πέλεκυ, τον λένε «δικέφαλο».
Εξέλιξή του είναι ο δικέφαλος αετός και κάθε δικέφαλο ον.
[2] ascia < αρχ.
ελληνική λέξις αξίνα, κλπ.
(*) Εκκλησιές Παναγιάς της Νίκης στην Ιταλία υπάρχουν επίσης:
- στην Ρώμη (βασιλική),
- στην Μάντοβα,
- αββαείον / abbazia - μοναστήρι των κιστερκιανών, στο Scurcola Marsicana, στην επαρχία της L'Aquila,
- στο San Vito dei Normanni / Santu Vitu Νορμανδών, στο Βρινδήσιον / Μπρίντεζι στην Απουλία
και
- ο καθεδρικός ναός της Lucera Απουλίας.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook