Ο αρχαίος Δήμος του Ικαρίου,
που είχε φιλοξενήσει
τον θεό Διόνυσο, στην Αττική
- το αρχαίο θεάτρό του, κατεστράφη
από την… διέλευση δρόμου!
Στα δυτικά του οικισμού της
Ραπεντώσας, στον Διόνυσο(*) Αττικής, ήρθε στο φως στα τέλη του 19ου αιώνα με τις ανασκαφές
της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών, το αστικό και θρησκευτικό κέντρο του
αρχαίου αττικού δήμου του Ικαρίου. Ο δήμος του Ικαρίου ανήκε στην Αιγηίδα φυλή
και είχε πάρει το όνομά του από τον τοπικό ήρωα Ικάριο. Σύμφωνα με την
μυθολογία, ο Ικάριος είχε φιλοξενήσει εδώ τον θεό Διόνυσο(*), ο οποίος του δίδαξε
την καλλιέργεια της αμπέλου και την οινοποιία. Από το Ικάριον καταγόταν ο
Θέσπις, ο πρώτος τραγικός ποιητής, που έθεσε τις βάσεις της αρχαίας τραγωδίας
τον 6ο π.Χ. αιώνα, εισάγοντας στον διονυσιακό διθύραμβο τον πρώτο υποκριτή και
την χρήση του προσωπείου.
Από τα ερείπια των κτηρίων
που ήρθαν στο φως με τις ανασκαφές της Αμερικανικής Σχολής, διακρίνεται στα
δυτικά ο ναός του Πυθίου Απόλλωνος, με κατώφλι που φέρει την επιγραφή Ικαρίων
το Πύθιον, από την οποία έγινε δυνατή η ταύτιση του ναού και του αρχαίου δήμου.
Η ύπαρξη του θεάτρου επιβεβαιώνεται από τα κατάλοιπα της υποδομής της σκηνής,
αλλά και των έξι μαρμάρινων καθισμάτων της προεδρίας. Η ακριβής μορφή του
θεάτρου μας είναι άγνωστη, αφού το ανάγλυφο του κοίλου καταστράφηκε στα νεώτερα
χρόνια από την διέλευση δρόμου. Στο επιστύλιο του πρόσφατα αναστηλωμένου
ημικυκλικού χορηγικού μνημείου αναγράφεται Αγνίας Ξανθίδης Ξάνθιππος νικήσαντες
ανέθεσαν, που μνημονεύει την νίκη τριών χορηγών, στους δραματικούς αγώνες των
κατ’ αγρούς Διονυσίων. Στην περιοχή υπήρχαν πιθανότατα και άλλα χορηγικά
μνημεία και αφιερώματα. Το υστεροαρχαϊκό λατρευτικό άγαλμα του Διόνυσου που
ήρθε στο φως κατά τις ανασκαφές του 1888 εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό
Μουσείο. Ο ναός του Διονύσου δεν έχει προς το παρόν ταυτισθεί.
Η εποχή της ακμής του Ικαρίου
όπως φαίνεται από τα ευρήματα, τις επιγραφές και τα κτηριακά λείψανα
τοποθετείται κυρίως στον 4ο π.Χ. αιώνα, αλλά υπάρχουν και αρκετά, κυρίως κινητά
ευρήματα, που χρονολογούνται στην αρχαϊκή περίοδο (7ος - 6ος
π.Χ.).
ΠΗΓΗ: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Β Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.12.2020.
αρχαιος Δημος Ικαριου, φιλοξενια θεος Διονυσος, αρχαια Αττικη αρχαιο θεατρο καταστροφη οικισμος Ραπεντωσα Ραπεντωζα 19ος αιωνας ανασκαφες Αμερικανικη Σχολη Κλασσικων Σπουδων, αστικο θρησκευτικο κεντρο αττικος Ικαριον αιγηιδα αιγηις φυλη ηρωας Ικαριος ελληνικη μυθολογια, καλλιεργεια αμπελος οινοποιια οινος κρασι Ικαριο Θεσπις, Θεσπης πρωτος τραγικος ποιητης, τραγωδια 6ος πΧ διονυσιακος διθυραμβος υποκριτης ηθοποιος πρωταγωνιστης προσωπειο ερειπια κτηριο ανασκαφες Αμερικη ναος του Πυθιου Απολλωνος, Απολλωνας Απολλων κατωφλι επιγραφη Ικαριων το Πυθιον, πυθιο υποδομη σκηνη μαρμαρινο καθισμα προεδρια αγνωστη, αναγλυφο κοιλο επιστυλιο αναστηλωση ημικυκλικο χορηγικο μνημειο Αγνιας Ξανθιδης Ξανθιππος νικη αναθημα χορηγος δραματικος αγωνας κατ’ αγρους Διονυσια χορηγικα μνημεια αφιερωμα υστεροαρχαικο λατρευτικο αγαλμα του Διονυσου ανασκαφη 1888 Εθνικο Αρχαιολογικο Μουσειο ευρηματα, επιγραφες κτηριακα λειψανα 4ος κινητο ευρημα αρχαικη περιοδος 7ος - 6ος
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook