Κι άλλες αρχαίες επιγραφές, με ελληνικά γράμματα, στην πόλη Βαγολάγγο του νυν Αφγανιστάν - του Γ. Λεκάκη

Κι άλλες αρχαίες επιγραφές,

με ελληνικά γράμματα,

στην πόλη Βαγολάγγο

του νυν Αφγανιστάν

Του Γιώργου Λεκάκη

Το Surkh Kotal[1] είναι ένας αρχαιολογικός χώρος, στην νότια Βακτρία, 18 χλμ. βόρεια της πόλης Puli Khumri, της πρωτεύουσας της επαρχίας Baghlan του Αφγανιστάν, στον 36^ο παράλληλο [36°02′9.9″N 68°35′20.58″E].

Το αρχαίο όνομα της τοποθεσίας ήταν ΒΑΓΟΛΑΓΓΟ, με βάση μια λέξη από θραύσματα κειμένου, που βρέθηκαν in situ και η οποία παραφρασμένη έγινε Baghlan! Η γραφή του κειμένου βασίζεται στα ελληνικά, αλλά η γλώσσα που αφορά είναι άγνωστος, λένε.[2]

Η «επιγραφή Surkh Kotal» (SK4) είναι το πρώτο γνωστό ουσιαστικό έγγραφο γραμμένο στην βακτριανή, που επισήμως λένε ότι ανήκει στην ιρανική γλώσσα, αλλά χρησιμοποιεί την ελληνική αλφαβητική γραφή. Είναι του 2^ου αιώνα μ.Χ.

Απόδοση:

«Αυτό το οχυρό είναι το ιερό του Kaneṣko Oanindo, που έκανε ο άρχοντας βασιλιάς και το ονομάτισε Kaneṣko.

Την εποχή που ολοκληρώθηκε για πρώτη φορά το φρούριο, έλειπε νερό για πόση. Και όταν η ροή του νερού εξαφανίσθηκε από το κανάλι, τότε οι θεοί ευχήθηκαν να φύγουν από την κατοικία τους. Πήγαν στο Lrafo Andezo. Στην συνέχεια το οχυρό εγκαταλείφθηκε.

Τότε, όταν ο Nokonzoko, ο karalrango, ο αγαπημένος του βασιλιά, που είναι πολύ αφοσιωμένος στον βασιλιά, ο Υιός του Θεού, ο προστάτης, ο ευεργέτης, ο φιλεύσπλαχνος, που εύχεται δόξα, παντοδύναμη δύναμη από καθαρή καρδιά, ήλθε εδώ στο ιερό, το 31^ο  έτος / εποχή, τον μήνα Νισάν, και φρόντισε για το οχυρό. Μετά έσκαψε ένα πηγάδι και έτσι εξασφάλισε νερό στο οχυρό. Στην συνέχεια στήριξε [το πηγάδι] με πέτρες για να μην λείπει το εκλεκτό, καθαρό νερό για το οχυρό. Και όταν η ροή του νερού εξαφανιζόταν από το κανάλι, ακόμα και τότε οι θεοί δεν θα έπρεπε να επιθυμούν να φύγουν από την κατοικία τους. Έτσι το οχυρό δεν θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί ξανά.

Επί πλέον, διόρισε έναν επιθεωρητή για το πηγάδι, έβαλε έναν βοηθό εκεί, ώστε ένας ξεχωριστός [επιθεωρητής] να φροντίζει καλά το πηγάδι και ένας ξεχωριστός επιθεωρητής [ετέθη] για ολόκληρο το οχυρό.

Την πρόσοψη του πηγαδιού έφτιαξε ο Xirgomano(**), ο karalrango, με εντολή του βασιλιά. Το δε πηγάδι το έφτιαξε ο Borzomioro, γιος του Kozgaṣko, πολίτης του Hastilogan, συνοδός του Nokonziko, του karalrango, με εντολή του βασιλιά.

Ο Eiiomano(**), μαζί με τον Mihramano(**), τον γιο του Bozomihro, το έγραψαν αυτό, από κοινού».

Άλλη, αλλά «ημιτελής επιγραφή» (SK2), λέει:

[Δυστυχώς, τα θραύσματα της επιγραφής από την περίοδο της βασιλείας του Kanishka, περιέχουν μόνο περίπου το 1/5 (124 γράμματα συνολικώς) της αρχικής επιγραφής].

Απόδοση:

«Εποχή-έτος 299, την 9η [ημέρα] του [μήνα] Δίου(*), ο Βασιλιάς των Βασιλέων Ooëmo Takpiso, η μεγαλειότητα, ο Kuṣāṇa, είχε κανάλι εδώ.

Ο αξιωματικός [Τ] του βασιλιά, άρχοντα Βασιλιά των Βασιλέων, του πανίσχυρου Κανέσκου από την πρώτη εποχή βρίσκομαι εδώ.

Τότε [αυτό το οχυρό και το ιερό] εκτίσθησαν από αυτόν μέσα σε τέσσερα χρόνια.

Και όταν ολοκληρώθηκε το φρούριο, τότε αυτή η πρόσοψη και οι σκάλες εκτίσθησαν από αυτόν. Και το πέτρινο κανάλι, που παρείχε καθαρό νερό, για την κατοικία των θεών. Έτσι ώστε, αυτός να φροντίζει το ιερό»…

Τα ελληνικά γράμματα αντικαταστάθηκαν με τα αραβικά στην περιοχή, μόλις τον 8ο αι. μ.Χ.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.2.2006.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

         - Bernard P. "The Greek kingdoms of Central Asia", 1994.

       - Henning W. B. και J. D. M. Derrett «Notes and Communications», Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, vol. 18, αρ. 2, 1956, σελ. 366-371.

        - SHAYEGAN, M. RAHIM «Nugae Epigraphicae», Bulletin of the Asia Institute, JSTOR, vol. 19, 2005, σελ. 173–174.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Περσικά: Chashma-i Shir / Sar-i Chashma.

[2] Βλ. Henning και Derrett.

(*) Μήνα με το όνομα Δίος, είχε το μακεδονικό και το αιτωλικό ημερολόγιο - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ.

(**) Η κατάληξις ονομάτων σε - μανο, παραπέμπει στους Κρήτες.

Αρχαιες επιγραφες ελληνικα γραμματα πολη Βαγολαγο Αφγανισταν σουρκ κοταλ Surkh Kotal αρχαιολογικος χωρος, νοτια Βακτρια, πολις πουλι κουμρι Puli Khumri, επαρχια μπαγκλαν μπακλαν Baghlan 36ος παραλληλος αρχαιο ονομα ΒΑΓΟΛΑΓΓΟ, λεξη θραυσμα κειμενο in situ παραφραση γραφη ελληνικη γλωσσα αγνωστος, αρχαια επιγραφη πρωτο γνωστο ουσιαστικο εγγραφο βακτριανη ιραν ιρανικη αλφαβητικη 2ος αιωνας μΧ αλφαβητο οχυρο ιερπ Κανεσκο / Kanesko Oanindo, αρχοντας βασιλιας πρωτη φορα φρουριο, νερο ποση καναλι, θεοι κατοικια λραφο Lrafo Andēzo / Αντεζο εγκαταλειωη νοκονζοκο Nokonzoko, karalrango, βασιλευς Υιος του Θεου προστατης, ευεργετης, φιλευσπλαχνος, δοξα, παντοδυναμη δυναμη καθαρη καρδια ιερον ετος / εποχη, μηνας Νισαν, πηγαδι θεος επιθεωρητης Xirgomano / Ξιργομανο, καραλραγγος, εντολη μπορζομιορο Borzomioro, κοζγκασκο Kozgasko, πολιτης χαστιλογγαν Hastilogan, συνοδος νοκοζινκο Nokonziko, ειομανο Eiiomano, μιχραμανο μιραμανο Mihramano, μποζομιρο Bozomihro, ημιτελης κανισκα Kanishka, γραμμα Διος, Βασιλιας των Βασιλεων οοεμο τακπισο Ooemo Takpiso, μεγαλειοτητα, κουσανα Kusana, αξιωματικoς Κανεσκο προσοψη κλιμακα σκαλα πετρινο κατοικια περσικα περσια χασμα ι σιρ Chashma i Shir σαρ ι σαρι Sar-i Chashma αραβικα 8ος αιωνας μΧ

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ