Άπαντα Θέωνος του Σοφιστού και τα «Προγυμνάσματα» για ρήτορες - του Γ. Λεκάκη

Άπαντα Θέωνος του Σοφιστού

και τα «Προγυμνάσματα»

για ρήτορες

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο Αίλιος Θέων ήταν Αλεξανδρινός σοφιστής και συγγραφέας, που έζησε στα μέσα και προς τέλη του 1ου αι. μ.Χ. επί Κοϊντιλιανού.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Θέων συνέγραψε:

        - συλλογή προγυμνασμάτων[1] για εξάσκηση ρητόρων. Είναι η αρχαιότερη πραγματεία αυτού του είδους. Σώζεται (αν και ανολοκλήρωτη). Στην εισαγωγή του, ο Θέων απευθύνεται σε διδασκάλους, και όχι σε μαθητές, τους οποίους μαθητές επικρίνει, αν παραλείπουν αυτές τις προκαταρκτικές ασκήσεις. Ήταν, μάλλον, παράρτημα σε μεγαλύτερο εγχειρίδιο ρητορικής. Ήταν ίσως και σχολικό εγχειρίδιο, που συγκεντρώνει ασκήσεις που προορίζονται για μαθητές, οι οποίοι προετοιμάζονται για το επάγγελμα του ρήτορος. Έχει ένα σύντομο κεφάλαιο για την αντίθεση, ως άσκηση, στην οποία ένας μαθητής γράφει μια σύνθεση, επιτιθέμενος σε ορισμένες ομιλίες, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσθένη, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα διάψευσης, που συζητήθηκαν ενωρίτερα στο έργο. Είναι η αρχαιότερη γνωστή αρχαία πηγή, που προκαλεί την έννοια της έκφρασης. Σε αυτό το έργο υποδεικνύει τρόπους μάθησης και ιδιαίτερες προτιμήσεις. Περιέχει πολύτιμες σημειώσεις για το ύφος και τους λόγους των Αττικών ρητόρων. Παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο διδασκαλίας και την εξάσκηση στην ρητορική κατά την εποχή αυτή.

        - σχόλια: στον Ξενοφώντα, τον Ισοκράτη και τον Δημοσθένη – βλ. Λεξικον ΣΟΥΔΑΣ,

Και

        - πραγματείες πάνω σε θέματα ύφους.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Επιμ. Daniel Heinsius, Leiden, 1626.

- Theonis Sophistae «Progymnasmata». Όπως σημειώνει «διορθώθηκε και αναθεωρήθηκε με ακρίβεια. Για την χρήση των Σχολών της Ολλανδίας West – Friesland, κατά διαταγές της ίδιας επαρχίας! Προστέθηκε μια λατινική μετάφραση, όπως τροποποιήθηκε σε αυτήν την έκδοση, ώστε να είναι νέα»[2], εκδ. Elzevir. Ακαδημαϊκή κοινότητα, Lvgdvni Batavorvm, 1626.

Ήταν σε σχήμα 8o, σελ. 16 χ.α. + 144. Δίστηλο κείμενο στα ελληνικά και λατινικά.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Ελληνικη Βιβλιογραφια».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - Butts J. R. «The “Progymnasmata” of Theon: A new Text with Translation and Commentary», 2 τ., εκδ. Claremont, Michigan, 1986.

        - Chiron P. «Théon (Aelius)» στο Richard Goulet «Dictionnaire des philosophes antiques», τ. 6, εκδ. CNRS, Παρίσι, 2016.

        - Chisholm H., «Theon, Aelius», εγκυκλ. Britannica, Vol. 26 (11^η έκδ.), εκδ. Cambridge University Press, 1911.

        - Gronewald M. «Ein Fragment aus Theons Progymnasmata» στο Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 24, 1977, 23 f.

        - Kennedy G. Al.  «Progymnasmata: Greek Textbooks of Prose Composition and Rhetoric», εκδ. BRILL, 2003.

        - Lana It. «I Progimnasmi di Elio Teone», vol. I «La storia del testo», εκδ. Università di Torino, Facoltà di lettere e filosofia, Fondazione Parini-Chirio, Τορίνο, 1959.

        - Patillon M. «Aélius Théon: Progymnasmata», εκδ. Les Belles Lettres, Παρίσιοι, 1997 και 2002.

        - Russell D. A. Fr. M. «Theon (3) (RE 5), Aelius», στο S. Hornblower, Ant. Spawforth, Esth. Eidinow (επιμ.), Oxford Classical Dictionary (4^η έκδ.).

        - Spengel L. «Rhetores Graeci», Λειψία / Lipsiae, sumptibus et typis B. G. Teubneri, 1854, vol. II, σελ. 57-130.

        - Szabat El. «Ailios Theon» σρο P. Janiszewski, Kr. Stebnicka, El. Szabat «Prosopography of Greek Rhetors and Sophists of the Roman Empire», εκδ. Oxford University Press, Οξφόρδη, 2015.

        - Uluhogian G. «La versione armena dei 'Progymnasmata' di Teone», σρο Eikasmós 9, 1998. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Σώζονται μόνο 4 εγχειρίδια προγυμνασμάτων:

        - Εκτός από του Αίλιου Θέωνος,

        - του Ερμογένους της Ταρσού,

        - του Νικολάου των Μύρων

και

        - του Αφθονίου του Σοφιστού, από την Αντιόχεια (3^ος αι. μ.Χ.). Κυκλοφόρησαν με τίτλο «Aphthonii Sophistae Progymnasmata. Accedit ejusdem interpretatio, ita emendata, ut noua videri pobit. Lvgdvni Batavorvm, apud Abrahamum Commelinum, 1626. Ήταν σε σχήμα 8o, σελ. 8 χ.α. + 102. Τα «Προγυμνάσματα» του Αφθονίου μεταφράσθηκαν, για πρώτη φορά, στα λατινικά τον 15^ο αιώνα από τον Rud. Agricola.

Τα προγυμνάσματα ρητορικής συνεχίστηκαν και στο Βυζάντιο.

[2] accurate emendata ac recensita. In usum Scholarum Hollandiae West Frisiaeque: Ex decreto illustriss. DD. Ordinum ejusdem Provinciae. Accedit Interpretatio Latina, ita hac editione emendata, ut sit Nova.

απαντα Θεωνος Σοφιστου αρχαια Προγυμνασματα αρχαιοι ρητορες Θεωνα Σοφιστη Προγυμνασμα ρητορας θεων σοφιστης Θεωνας Σοφιστια ρητορικη αιλιος Αλεξανδρινος Αλεξανδρεια σοφιστεια αρχαιος συγγραφεας, 1ος αιωνας μΧ Κοιντιλιανος συλλογη προγυμνασματων εξασκηση αρχαιοτερη πραγματεια ανολοκληρωτη εισαγωγη διδασκαλος, δασκαλος μαθητης, μαθητες προκαταρκτικη ασκηση παραρτημα εγχειριδιο ρητορικης σχολικο βιβλιο ασκησεις προετοιμασια επαγγελμα ρητωρ κεφαλαιο αντιθεση, συνθεση, επιθεση ομιλια Δημοσθενης, επιχειρημα διαψευση εργο αρχαιοτερο αρχαια πηγη εννοια εκφραση εργα τροπος μαθηση υφος λογος λογοι Αττικοι αττικη διδασκαλια σχολια Ξενοφων Ισοκρατης Λεξικο ΣΟΥΔΑΣ, σχολιο Ξενοφωντας πραγματειες ΕΚΔΟΣΙΣ χαινισιους Heinsius, λαιντεν Leiden, 1626 17ος μχ διορθωση αναθεωρηση Σχολη Ολλανδια δυτικα φρισλαντ West – Friesland, διαταγη επαρχια λατινικη μεταφραση, λατινικα εκδοση, ελζεβιρ Elzevir Ακαδημια λουγδουνο Lvgdvni Batavorvm, 1626 ελληνικα εγχειριδια προγυμνασματων Ερμογενης της Ταρσου ταρσος Νικολαος Μυρων μυρα Αφθονιος Σοφιστου Αντιοχεια 3ος Αφθονιου πρωτη φορα 15ος αγκρικολα Agricola βυζαντιο Lugduni

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ