Το οθωμανικό τέμενος της Δράμας, που έγινε καταφύγιο φιλοξενίας για πολλές οικογένειες προσφύγων - του Γ. Λεκάκη

Το οθωμανικό τέμενος της Δράμας,

που έγινε καταφύγιο φιλοξενίας

για πολλές οικογένειες

προσφύγων

Του Γιώργου Λεκάκη

Πρόκειται για ένα παλίμψηστο μνημείο της πρόσφατης ιστορίας της Δράμας Μακεδονίας.

Αρχικά το οθωμανικό τέμενος, χρονολογούμενο από τον 16^ο αιώνα, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή έγινε καταφύγιο φιλοξενίας για πολλές οικογένειες προσφύγων.

Από το 1927, για 60 περίπου χρόνια, στέγασε την ιστορική εφημερίδα «Θάρρος» του πρόσφυγα Μιχ. Βεζιρτζόγλου.

Εδώ υπήρχε και ένα santirvan(*).

Το 1983 κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο και, στην πορεία... κατεστράφη!

Το 2012 η εταιρεία Raycap αγόρασε το ερείπιο και το αποκατέστησε, διασώζοντας την ιστορική του μνήμη και ψηφιοποιώντας το σημαντικό αρχείο της εφημερίδας.

Αλλά στην ιστοσελίδα του υπ. Πολιτισμού και της ΕΦΑ Δράμας, δεν υπάρχει αναφορά γι’ αυτό το μνημείο.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.5.2024.

(*) Με τον όρο santirvan / şadırvan / shadirvan (< περσ. σαντερβάν, σαντερουάν, σαντρβάν ή σεντρβάν, σαντραβάν > σιντριβάνι) γενικώς λέγεται η δημόσια κρήνη (αλλιώς howz / sebil / sabil / σεμπίλ ή σαμπίλ), ένας θολωτός χώρος τελετουργικής πλύσεως γουντού (= τελετουργικός εξαγνισμός), που συνήθως βρίσκεται στην μέση των αυλών των τζαμιών, όπου το νερό ρέει από τις βρύσες γύρω του και μια βρύση στην μέση. Δηλαδή ένα περιρραντήριο. Περιρραντήρια (πιδακες) υπήρχαν σε όλα τα αρχαία ελληνικά ιερα.

Ευρίσκεται σε κάθε τζαμί. Αλλά απαντάται και σε καραβανσεράια, τεκέδες και μεντρεσέδες.

Η λεκάνη στην μέση της βρύσης καλύπτεται από ένα κάλυμμα - συνήθως τρουλλαίο - και περιβάλλεται από κίονες. Οι βρύσες και τα καθίσματα κάτω από τις μαρκίζες που περιβάλλουν την εξαγωνική ή οκταγωνική κατασκευή, είναι κατασκευασμένα από πέτρα ή ξύλο. Στα μεγάλα τζαμιά υπάρχει ένα μεγάλο κυπαρίσσι δίπλα στην βρύση.

Είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της οθωμανικής αρχιτεκτονικής των τζαμιών και ενσωματώνει τέχνες, όπως η γλυπτική, η καλλιγραφία και η μαρμαροπλαστική.

Χαρακτηριστικά τέτοια

    - η Πλατεία του Σαντερβάν στην Πετριζένη [βλ. Προκόπιο] της Δαρδανίας (νυν Πρίζρεν Κοσσυφοπεδίου Σερβίας),

και

            - η Γέφυρα του Σαντερβάν Μπαντ-ε Καϊσάρ στο Ιράν.

Το αντίστοιχο αρχιτεκτόνημα στους χριστιανικούς ναούς καλείται κάνθαρος ή φιάλη.

Όλα έλκουν την καταγωγή τους από τα αρχαία ελληνικά νυμφαία.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης "Το λεξικο των παραδοσεων των λαων του κοσμου". Γ. Λεκακης "Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις".

οθωμανικο τεμενος Δραμας, καταφυγιο φιλοξενια ελληνες Μικρασιατες προσφυγες Santirvan σαντιρβαν μνημειο ιστορια Δραμα Μακεδονιας Μακεδονια τζαμι 16ος αιωνας μχ, Μικρασιατικη Καταστροφη 1922 προσφυγας 1927, ιστορικη εφημεριδα Θαρρος Βεζιρτζογλου 1983 κηρυξη διατηρητεο καταστροφη 2012 ερειπιο ιστορικη μνημη ψηφιοποιηση αρχειο ιστοσελιδα υπουργειο Πολιτισμου ΕΦΑ santirvan / şadırvan / shadirvan περσικα σαντερβαν, σαντερουαν, σαντρβαν σεντρβαν, σαντραβαν > σιντριβανι συντριβανι δημοσια κρηνη howz / sebil / sabil / σεμπιλ σαμπιλ, θολωτος χωρος τελετουργικη πλυση γουντου τελετουργικος εξαγνισμος, αυλη τζαμι νερο βρυση περιρραντηριο καραβανσεραι καραβαν σεραι τεκες μεντρεσες λεκανη καλυμμα τρουλλος τρουλος κιονας καθισμα μαρκιζα εξαγωνικη οκταγωνικη κατασκευη, κατασκευη πετρα ξυλο τζαμια κυπαρισσι οθωμανικη αρχιτεκτονικη τεχνη γλυπτικη, καλλιγραφια μαρμαροπλαστικη Πλατεια Πριζρεν, Γεφυρα Μπαντ ε Καισαρ Ιραν περσια αρχιτεκτονημα χριστιανικος ναος κανθαρος φιαλη καταγωγη αρχαιο ελληνικο νυμφαιο Πετριζενη Κοσσυφοπεδιο Δαρδανια Σερβια Προκοπιος αρχαια ελληνικα ιερα πιδακας πιδαξ

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ