Από το 1817, η κατοχική αυστριακή αστυνομία
παρακολουθεί στην Βενετία μια μυστική εταιρεία που ονομάζεται «Η Σιωπή των
Γραικών» ("Silenzio dei Greci"), που υποψιάζονται να διευθύνεται από
έναν Έλληνα έμπορο από την Βενετία, τον Βασίλη του Σπυρίδωνος, ο οποίος φέρεται
να προσπάθησε να στρατολογήσει Αυστριακούς πολίτες κατά την διάρκεια ενός
επαγγελματικού ταξειδιού στο Λεβάντε. Ο στόχος θα ήταν να υποδαυλίσει μια
εξέγερση των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
 |
| Το καφέ Florian στην πλατεία Αγίου Μάρκου Βενετίας. Έργο του Carlo Grubacs, 1840. |
Στην Βενετία, διάφοροι
εκπρόσωποι της Ελληνικής Κοινότητας θεωρούνταν ύποπτοι ότι ανήκαν στη «Σιωπή
των Ελλήνων». H κοινότητα τότε προσπαθούσε να ορθοποδήσει για να ξεπεράσει το
τραύμα της ναπολεόντειας λεηλασίας, παρ’ όλα αυτά, οι φιλανθρωπικές της
δραστηριότητες προς την περίθαλψη των Ελλήνων προσφύγων αυξάνονται σημαντικά.
Οι πιο επιφανείς συνωμότες
της Ελληνικής Κοινότητας ήταν ο Ανδρέας Μουστοξύδης από την Κέρκυρα, φίλος του
Alessandro Manzoni και του κόμη Querini, ο πρόξενος της Ρωσίας Σπυρίδων
Ναράντζης εκ Ζακύνθου, ο αντιπρόξενος Μάριος Φίλης και ο Αιμίλιος Τυπάλδος από
την Κεφαλονιά.
Όταν η αστυνομία δεν μπόρεσε
να βγει από το αδιέξοδο και αποτυγχάνοντας να αποδείξει οποιαδήποτε επαφή
μεταξύ της «Σιωπής των Γραικών» και των Καρμπονάρων, άρχισε να υποπτεύεται ότι
οι ίδιοι άνθρωποι ανήκουν σε μια άλλη μυστική στοά, την πιο γνωστή ως «Φιλόμουσος Εταιρία», που ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια το 1814 και έχει ως σκοπό την
εκπαίδευση του ελληνικού λαού εν όψει της επομένης της απελευθέρωσής του. - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Γ. Λεκάκης "Επίτομος βιογραφία του Ιω. Καποδίστρια". ΔΕΙΤΕ σχετική ομιλία του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.
Μετρώντας πολυάριθμες επαφές
στους Έλληνες της Διασποράς, είναι ιδιαίτερα καλά ριζωμένο κίνημα στους Έλληνες
φοιτητές των Πανεπιστημίων της Πάδοβας και της Πίζας - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Η Πίσα Ηλείας και η Πίζα Ιταλίας". Στην τελευταία αυτή πόλη,
ωφελήθηκε από την υποστήριξη του μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας, Ιγνατίου, ο οποίος
προσπάθησε να την επεκτείνει και στους Έλληνες του Λιβόρνο.
Γράφει ο Κερκυραίος λόγιος
Ανδρέας Μουστοξύδης, τον Ιούλιο του 1821 προς τον φίλο του, τον Βενετό νομικό
Giovanni Querini, κόμη Αστυπάλαιας, υποστηρικτή του ελληνικού αγώνα:
«Σας αφήνω για να ντυθώ και να τρέξω στην “Θεία
Πρόνοια”, γιατί έτσι ονομάζεται το καφενείο των Γραικών μου. Όλοι τρέχουμε
εκεί, μικροί, μεγάλοι, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, ναυτικοί, με μουστάκια και
χωρίς, με μπερέτες κόκκινες και ξεσκούφωτοι και όλοι με δάκρυα στα μάτια,
ανάμεσα στις ελπίδες και στους φόβους, αφιερώνουμε την αγάπη μας και τις
κουβέντες μας στην δυστυχισμένη, μα ευγενική μας πατρίδα». - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το και ΕΔΩ.
Ένα γράμμα που αποτελεί με το περιεχόμενό του
αψευδή μάρτυρα του ενθουσιασμού, με τον οποίο είχαν υποδεχθεί τα νέα της
επανάστασης μερικοί Έλληνες που κατοικούσαν στη λιμνοθάλασσα της Αδριατικής.
ΠΗΓΗ: Comunità dei Greci Ortodossi in Venezia - Ελληνική Κοινότητα Βενετίας, 9.1.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.1.2023.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Grenet Math. «La fabrique communautaire: les Grecs à Venise, Livourne et
Marseille 1770-1840», εκδ. École française
de Rome - École française de Athènes,
2016.
- Mazarakis Anth. «Vite degli uomini illustri dell'Isola di Cefalonia».
IL "SILENZIO DEI GRECI"
La misteriosa società segreta del Caffè Florian
Sin dal 1817, la polizia austriaca sorveglia a Venezia una società
segreta detta "dei Cinque" o "Silenzio dei Greci", che
sospetta essere diretta da un mercante greco di Venezia, Vassilis Spiridione,
che avrebbe tentato di reclutare dei cittadini austriaci nel corso di un
viaggio d'affari nel Levante. Lo scopo sarebbe stato quello di fomentare una
rivolta dei greci nell'Impero Ottomano.
In quell'epoca il ritrovo dei liberali, dei carbonari, dei filelleni e
di sospettati "agenti della Russia" era il Caffè Florian, centro
della vita politica veneziana, perno di quella "internazionale
liberale" che cospirava contro il potere delle Monarchie ritornate al
potere nel corso della Restaurazione post-napoleonica, in una Venezia non più
capitale ma periferia del centro austriaco.
A Venezia vennero sospettati di appartenere al "Silenzio dei
Greci" diversi esponenti della Comunità Greca, che allora stava tentando
di superare il trauma del saccheggio napoleonico. I più eminenti erano Andrea
Mustoxidi di Corfù, amico di Alessandro Manzoni e del conte Querini, il console
della Russia Spiridione Naranzi, di Zante, il viceconsole Marios Fillis ed
Emilio Tipaldo di Cefalonia.
Quando la polizia non riesce a uscire dall'impasse, e non riuscendo a
dimostrare alcun contatto tra il Silenzio dei Greci e la Carboneria, comincia a
sospettare le stesse persone di appartenere invece a un'altra loggia segreta,
la Società degli Amici delle Muse (Filòmusos Eterìa), fondata da Giovanni
Capodistria nel 1814, e avente come scopo l'educazione del popolo greco in
vista della sua prossima emancipazione.
Contando numerosi contatti presso
i greci della Diaspora, essa è particolarmente ben radicata presso gli studenti
greci delle università di Padova e Pisa. In quest'ultima città, essa beneficia
del sostegno del Metropolita Ignatios di Ungheria e Valacchia, che tenta di
estenderla anche presso i greci di Livorno.
Andrea Mustoxidi di Corfù nel luglio 1821 scrisse al suo amico, l'avvocato
veneziano Giovanni Querini, conte di Stampalia, sostenitore della lotta greca:
"Vado a vestirmi e corro alla "Divina Provvidenza", perché
questo è il nome del caffè dei miei greci. Corriamo tutti lì, grandi, uomini
d'affari, artisti, marinai, con e senza baffi, con berretti rossi e senza, ma
tutti con le lacrime agli occhi, tra speranze e paure, dedichiamo il nostro
amore e le nostre conversazioni alla nostra infelice ma nobile patria». Ora, il
caffè alla Divina Provvidenza si trovava alle Procuratie Nuove.
Anche a Venezia il rapporto tra caffè e rivoluzione sembra essere immediatamente comprensibile!
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook